Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 49: Số từ và lượng từ

A 
B 
C 
D 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc quá. 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng bạn ! 
Là những từ chỉ người, vật, hiện tượng và khái niệm. 
Là loại tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. 
Câu 1 . Cụm danh từ là gì? 
 Là những từ chỉ người, con vật, cây cối. 
Cả A, B, C là đúng . 
C 
B 
A 
D 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc quá. 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng bạn  
Thừa Thiên Huế. 
Hương Giang. 
Câu 2. Trong các trường hợp sau, đâu là cụm danh từ ? 
Những em học sinh chăm ngoan. 
Nhà máy . 
Phần thưởng 
Phần 
thưởng 
Phần thưởng 
Chúc bạn học giỏi 
Phần 
thưởng 
Một 
tràng pháo 
tay 
9 Điểm 
Xếp cụm từ sau vào mô hình cụm danh từ : 
 - Một bông hoa 
 Những em học sinh chăm ngoan ấy 
 Cả làng 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau 
t2 
t1 
T1 
T2 
s1 
s2 
MÔ HÌNH CỤM DANH TỪ 
một 
bông 
hoa 
những 
em 
học sinh 
chăm ngoan 
ấy 
Cả 
làng 
Tiết 49: 
 SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
1.Ví dụ. 
I. Số từ. 
Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua 
bảo: “ Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng, 
voi chín ngà , gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ 
một đôi” ( Sơn Tinh, Thủy Tinh ) 
Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu , ở làng Gióng có 
hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc 
đức. ( Thánh Gióng) 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
I. Số từ. 
3. Ghi nhớ. 
- Số từ là những từ chỉ số lượng và thứ tự của sự vật. 
-Khi biểu thị số lượng sự vật, số từ thường đứng trước danh từ. 
-Khi biểu thị thứ tự, số từ đứng sau danh từ. 
*Cần phân biệt số từ với những danh từ chỉ đơn vị gắn với ý nghĩa số lượng. 
1. Ví dụ. 
2. Nhận xét. 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
I. Số từ. 
Bài tập nhanh : Tìm ra số từ trong các câu sau và chỉ ra ý nghĩa của số từ đó. 
- Ba quả táo rất to 
 - Quả táo thứ ba màu đỏ. 
Ba: số lượng 
(thứ) ba: số thứ tự 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
II. Lượng từ. 
1. Ví dụ. 
 Các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Thạch 
Sanh sai dọn một bữa cơm thiết đãi những kẻ 
thua trận. Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thấy 
Thach Sanh chỉ cho dọn ra vẻn vẹn có một niêu 
cơm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa. 
 ( Thạch Sanh) 
 THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (2 phút) 
Giống : Đ ứng trước danh từ. 
Khác: 
Lượng từ và số từ có điểm gì giống và khác nhau? 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
Số từ 
Lượng từ 
- Chỉ lượng và thứ tự của sự vật 
- Chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật 
TIẾT 49 – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau 
t2 
t1 
T1 
T2 
s1 
s2 
hoàng tử 
kẻ 
tướng lĩnh, quân sĩ 
thua trận 
- Các -> hoàng tử. 
- Những -> kẻ thua trận. 
- Cả mấy -> vạn tướng lĩnh, quân sĩ. 
các 
Những 
Cả 
Mấy vạn 
Từng 
giọt 
sương 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
II. Lượng từ. 
3. Ghi nhớ. 
Lượng từ là những từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật. 
 Dựa vào vị trí trong cụm danh từ, có thể chia lượng từ thành hai nhóm: 
 Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể. 
 Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối. 
Bài 5 
Bài 3 
Bài 8 
Bài 6 
Bài 4 
Bài 2 
Bài 1 
Bài 7 
Lượt quay tiếp 
2 
4 
3 
A 
C 
B 
Chúc mừng em, 
 em đã dành được 
 bông hoa điểm 10 
Rất tiếc, 
 bạn trả lời lại đi! 
Rất tiếc, 
 bạn trả lời lại đi! 
 Bài 5: 
Trong câu tục ngữ sau, có mấy số từ? 
Một nong tằm là năm nong kén 
Một nong kén là chín nén tơ 
Bài 5 
Bài 3 
Bài 8 
Bài 6 
Bài 4 
Bài 2 
Bài 1 
Bài 7 
Lượt quay tiếp 
Mỗi 
Từng 
Cả A và B 
A 
B 
C 
Chúc mừng em, 
 em đã dành được 
 bông hoa điểm 10 
Rất tiếc, 
 bạn trả lời lại đi! 
Rất tiếc, 
 bạn trả lời lại đi! 
 Bài 1: 
Có thể điền từ nào vào chỗ trống trong cả hai câu thơ sau: 
“Rồi Bác đi dém chăn “ giọt long lanh rơi 
 người  một” Tôi đưa tay tôi hứng . ” 
Bài 5 
Bài 3 
Bài 8 
Bài 6 
Bài 4 
Bài 2 
Bài 1 
Bài 7 
Lượt quay tiếp 
các 
các, những 
các em, những 
A 
B 
C 
Chúc mừng em, 
 em đã dành được 
 bông hoa điểm 10 
Rất tiếc, 
 bạn trả lời lại đi! 
Rất tiếc, 
 bạn trả lời lại đi! 
Bài 3: Chỉ ra l ượng từ trong câu thơ sau: 
 “ Chào các em, những đồng chí của tương lai 
 Mang mũ rơm đi học đường dài” là: 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
III. Luyện tập. 
 Bài tập 1: Không ngủ được 
 Một canh hai canh lại ba canh, 
 Trằn trọc băn khoăn, giấc chẳng thành; 
 Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt, 
 Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh. 
 ( Hồ Chí Minh) 
a. Một, hai, ba, năm: số từ chỉ số lượng. 
b. Bốn, năm: số từ chỉ thứ tự. 
TIẾT – Tiếng Việt SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 
III. Luyện tập. 
Bài tập 2: Các từ in đậm trong hai dòng thơ sau được dùng với ý nghĩa như thế nào? 
Con đi trăm núi ngàn khe 
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm 
 ( Tố Hữu) 
- Trăm, ngàn, muôn : được dùng với ý nghĩa số từ chỉ số lượng nhiều, rất nhiều nhưng không chính xác . 
Bài 3 : qua hai ví dụ sau, em thấy nghĩa của các từ từng và mỗi có gì khác nhau? 
a/. Thần dùng phép bốc từng quả đồi, đời từng dãy núi []. 
 (Sơn Tinh, Thủy Tinh) 
b/. Một hôm, bị giặc đuổi, Lê Lợi và các tướng lĩnh rút lui mỗi người một ngả. 
 (Sự tích Hồ Gươm) 
* Giống nhau : Đều tách ra từng sự vật, từng cá thể 
 * Khác: 
- từng: mang ý nghĩa lần lượt theo trình tự, hết cá thể này đến cá thể khác 
- mỗi: mang ý nghĩa nhấn mạnh, tách riêng từng cá thể, không mang ý nghĩa lần lượt 
III. Luyện tập. 
Dặn dò 
CỦNG CỐ- DẶN DÒ 
+ Học thuộc nội dung bài học ở phần ghi nhớ 
+ Làm bài tập đầy đủ vào vở bài tập 
 + Chuẩn bị bài mới: Ôn tập truyện dân gian