Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 63: Tính từ và cụm tính từ

Đ 
Điền các từ thích hợp vào chỗ chấm sao cho phù hợp với các hình ảnh  
Ngọn núi. ngất trời. 
Hoàng thị Thanh Thảo 
 Cánh đồng lúa như một tấm thảm phủ lên không gian rộng lớn. 
Chùm quả xoài. treo lủng lẳng trên cành. 
Hoàng thị Thanh Thảo 
Cậu bé . hơn em gái. 
Chữ viết của bạn. quá. 
TIẾT 63 
TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
Hoàng thị Thanh Thảo 
Tiết 63: TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
Tìm tính từ trong các ví dụ sau: 
a. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể. 
	 (Ếch ngồi đáy giếng) 
b. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm (). Từng chiếc lá mít vàng ối. Tàu đu đủ, chiếc lá sắn héo lại mở năm cánh vàng tươi. 
	 	 (Tô Hoài) 
a. 
- Bé: chỉ đặc điểm về kích thước. 
 Oai: chỉ đặc điểm tính cách. 
b. 
- Nhạt: tính chất 
 Vàng hoe, vàng lịm, vàng ối, vàng tươi: miêu tả màu sắc. 
=> Tính từ. 
Đọc các ví dụ sau: 
Con bé vẫn ngoan ngoãn như ngày nào. 
b. Nắng nhạt đã ngả màu vàng hoe. 
c. Nó cũng cao lên đấy chứ. 
Đọc các ví dụ sau: 
Con bé vẫn ngoan ngoãn như ngày nào. 
 CN VN 
b. Nắng nhạt đã ngả màu vàng hoe. 
 CN VN 
c. Nó cũng cao lên đấy chứ. 
CN VN 
Hoàng thị Thanh Thảo 
Tiết 63: TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
Hãy kết hợp các từ chỉ mức độ với các tính từ cho đúng: 
Từ chỉ mức độ 
Tính từ 
Kết hợp 
Rất, 
 hơi, 
 khá, 
 lắm, 
 quá 
Bé 
Oai 
Nhạt 
Vàng lịm 
Vàng ối 
Vàng tươi 
Vàng hoe 
Từ chỉ mức độ 
Tính từ 
Kết hợp 
Rất, 
 hơi, 
 khá, 
 lắm, 
 quá 
Bé 
Rất bé, hơi bé 
Oai 
Quá oai, rất oai 
Nhạt 
Rất nhạt, hơi hạt 
Vàng lịm 
Không kết hợp 
Vàng ối 
Không kết hợp 
Vàng tươi 
Không kết hợp 
Vàng hoe 
Không kết hợp 
2. Nhận xét: 
Tính từ kết hợp được với từ chỉ mức độ: bé, oai, nhạt. 
 Tính từ không kết hợp được với từ chỉ mức độ: vàng hoe, vàng lịm, vàng ối, vàng tươi 
Tiết 63: TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
Xét các ví dụ sau: 
 Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng đến nỗi tôi cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố vốn đã rất yên tĩnh này. 
 (theo Hoàng Phủ Ngọc Tường) 
 () Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm và cao, mặt trăng nhỏ lại , sáng vằng vặc ở trên không . 
 (Thạch Lam) 
Tiết 63: TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
Xét các ví dụ sau: 
 Cuối buổi chiều, Huế thường trở về trong một vẻ yên tĩnh lạ lùng đến nỗi tôi cảm thấy hình như có một cái gì đang lắng xuống thêm một chút nữa trong thành phố vốn đã rất yên tĩnh này. 
 (theo Hoàng Phủ Ngọc Tường) 
 () Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm và cao, mặt trăng nhỏ lại , sáng vằng vặc ở trên không . 
 (Thạch Lam) 
Tiết 63: TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
- Mô hình: 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau 
vốn đã rất 
yên tĩnh 
nhỏ 
lại 
sáng 
vằng vặc ở trên không 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau 
 vốn đã rất yên tĩnh 
 nhỏ lại 
 sáng vằng vặc ở trên không 
Tiết 63: TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
- Mô hình cụm tính từ: 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau 
còn 
trẻ 
như một thanh niên 
 Trong cụm tính từ: 
 + Phần phụ trước biểu thị quan hệ thời gian ( đã, đang, sẽ ,), sự tiếp diễn tương tự ( lại, còn, cũng ,), mức độ ( rất, lắm, quá ), sự khẳng định hay phủ định, 
+ Phần phụ sau biểu thị vị trí ( này, kia, ấy, nọ ,), sự so sánh ( như ,), mức độ ( lắm, quá ,), phạm vi hay nguyên nhân, 
Hoàng thị Thanh Thảo 
Tiết 63: TÍNH TỪ VÀ CỤM TÍNH TỪ 
IV/ Luyện tập : 
Bài tập 1 : Dưới đây là năm câu của năm ông thầy bói nhận xét về con voi ( truyện Thầy bói xem voi). Tìm cụm tính từ trong các câu ấy. 
a. Nó sun sun như con đỉa. 
b. Nó chần chẫn như cái đòn càn. 
c. Nó bè bè như cái quạt thóc. 
d. Nó sừng sững như cái cột đình. 
đ. Nó tun tủn như cái chổi sể cùn. 
 Bài tập 1 : Tìm cụm tính từ. 
a. sun sun như con đỉa. 
b. chần chẫn như cái đòn càn. 
c. bè bè như cái quạt thóc. 
d. sừng sững như cái cột đình. 
đ. tun tủn như cái chổi sể cùn. 
Tìm các tính từ để miêu tả hình dáng, tính tình của con người . 
THẢO LUẬN NHÓM 
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ: 
 Học bài: + Khái niệm, khả năng kết hợp, chức vụ cú pháp 
 và phân loại tính từ. 
 + Cấu tạo của cụm tính từ. 
 Bài tập: + Bài 3, 4 SGK, trang 156. 
 + Tìm 5 tính từ và phát triển thành 5 cụm tính từ 
 sắp xếp các cụm tính từ đó vào mô hình thích hợp. 
 + Viết đoạn văn sử dụng tính từ và cụm tính từ. 
- Ôn tập Tiếng Việt. 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT ! 
Xin chân thành cảm ơn các em học sinh!