Tài liệu về ngày pháp luật nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013

HỘI ĐỒNG PHỐI HỢP PHỔ BIẾN, 
GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRUNG ƯƠNG
TÀI LIỆU VỀ NGÀY PHÁP LUẬT
NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM NĂM 2013
Hà Nội, tháng 11 năm 2013
TÌM HIỂU VỀ NGÀY PHÁP LUẬT
NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
NGÀY PHÁP LUẬT VIỆT NAM – NGÀY TÔN VINH HIẾN PHÁP, 
PHÁP LUẬT, GIÁO DỤC Ý THỨC THƯỢNG TÔN PHÁP LUẬT 
CHO MỌI NGƯỜI TRONG XÃ HỘI
 I. SỰ HÌNH THÀNH NGÀY PHÁP LUẬT
Trong đời sống xã hội, pháp luật có vai trò quan trọng đặc biệt, vừa là công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu, vừa tạo hành lang pháp lý an toàn, tin cậy, thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, yêu cầu tăng cường vai trò của pháp luật là một tất yếu khách quan. Cùng với việc không ngừng xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống trở thành yêu cầu cấp thiết, cần được thực hiện thường xuyên, liên tục và hiệu quả với nhiều hình thức, biện pháp phù hợp. Ngày Pháp luật là một trong những hình thức, biện pháp, là một mô hình triển khai cụ thể nhằm đáp ứng yêu cầu đó. 
Ngày Pháp luật thực chất là mô hình bắt nguồn từ sáng kiến của cơ sở. Xuất phát từ nhu cầu đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, các tỉnh Hà Tây (trước đây), Tiền Giang, Long An... đã tổ chức triển khai mô hình này với tính chất là một ngày sinh hoạt pháp luật tập trung để cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật và sau đó được một số địa phương khác tham khảo, áp dụng. Qua theo dõi, nghiên cứu, tổng hợp việc thực hiện mô hình “Ngày pháp luật” tại các địa phương, Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ (nay là Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương) đã đánh giá đây là một cách làm mới, tích cực, góp phần đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật và chỉ đạo, hướng dẫn nhân rộng mô hình này trên phạm vi toàn quốc (Công văn số 3535/HĐPH ngày 04/10/2010 của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ). Theo đó, đã có 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đa số các Bộ, ngành đã triển khai thực hiện mô hình này và bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực trong thực tế.
Xuất phát từ vai trò của pháp luật và từ những mô hình, sáng kiến về Ngày pháp luật của địa phương, kết hợp với việc nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới, trong quá trình xây dựng Luật phổ biến, giáo dục pháp luật, theo đề xuất của Chính phủ, Ngày Pháp luật đã chính thức được thể chế hóa trong Luật phổ biến giáo dục pháp luật năm 2013. 
Điều 8 Luật phổ biến, giáo dục pháp luật quy định:“Ngày 09/11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội”. 
Cụ thể hóa Điều này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 28/2013/NĐ-CP ngày 4/4/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật phổ biến, giáo dục pháp luật, trong đó quy định cụ thể nội dung, hình thức và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong tổ chức triển khai thực hiện Ngày Pháp luật.
II. MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA NGÀY PHÁP LUẬT
Theo quy định của Luật phổ biến, giáo dục pháp luật, Ngày Pháp luật được tổ chức để tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, đồng thời tăng cường nhận thức cho mọi người về vai trò của luật pháp trong đời sống, tăng cường sự hiểu biết pháp luật và khả năng thực thi pháp luật trong hoạt động quản lý Nhà nước, hoạt động kinh tế - xã hội và sinh hoạt hàng ngày của người dân. 
Thông qua Ngày Pháp luật giúp cho mọi tổ chức, cá nhân công dân có ý thức tuân thủ pháp luật tốt hơn, là dịp để đánh giá lại những kết quả đã đạt được và những hạn chế trong hoạt động xây dựng, thực thi pháp luật; là cơ hội để tổ chức nhiều hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho cộng đồng thông qua những cách thức khác nhau. Qua đó, những người thi hành pháp luật cũng sẽ nhận được những thông tin phản hồi, những quan điểm đánh giá về tất cả các quy định pháp luật cũng như cách thức thực hiện, hiệu quả của hệ thống pháp luật đối với đời sống xã hội; từ đó hoàn thiện hơn hệ thống pháp luật, cũng như cải thiện, nâng cao hoạt động của hệ thống tư pháp.
Trên thế giới, hiện có nhiều nước tổ chức Ngày Pháp luật hay “Ngày Hiến pháp” như một ngày hội để “thượng tôn pháp luật”, tôn vinh Hiến pháp – đạo luật gốc của mỗi quốc gia. Hiện có khoảng 40 quốc gia lấy ngày ký, ban hành hoặc thông qua Hiến pháp để hàng năm tổ chức kỷ niệm “Ngày Hiến pháp” của mình. Trong ngày này, các luật gia, luật sư và các hiệp hội nghề nghiệp về luật tổ chức nhiều hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật trong cộng đồng nhằm tăng cường hơn nhận thức của nhân dân, học sinh, sinh viên về vị trí, vai trò tối thượng, không thể thay thế của Hiến pháp, pháp luật trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội, đặc biệt là về các giá trị tự do, dân chủ, công lý, công bằng. 
Ở Việt Nam, Luật phổ biến, giáo dục pháp luật quy định ngày 09/11 hàng năm là Ngày Pháp luật với dấu mốc đây là ngày ban hành bản Hiến pháp đầu tiên của Nhà nước ta năm 1946, khởi đầu cho tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Là bản Hiến pháp của nền dân chủ đầu tiên của Nhà nước ta, Hiến pháp năm 1946 đã thấm nhuần, thể hiện triệt để tinh thần, tư tưởng của Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân, là sự khẳng định mạnh mẽ các giá trị dân chủ, dân quyền, thượng tôn pháp luật và còn tồn tại bền vững cho đến ngày hôm nay. Các giá trị đó thể hiện tập trung nhất tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật, được kế thừa trong các bản Hiến pháp năm 1959, 1980, 1992.
Ngày Pháp luật khơi dậy trong mọi cá nhân công dân ý thức về trách nhiệm, bổn phận và quyền lợi của mình mà tham gia một cách tích cực vào các sinh hoạt của đời sống chính trị và đời sống xã hội. Do vậy, Ngày Pháp luật có ý nghĩa giáo dục sâu sắc trong việc đề cao giá trị của pháp luật trong Nhà nước pháp quyền, hướng mọi tổ chức, cá nhân tính tích cực tham gia với hành vi, thái độ xử sự pháp luật đúng đắn, đề cao quyền cũng như trách nhiệm, nghĩa vụ của cá nhân công dân trong học tập, tìm hiểu pháp luật và tự giác chấp hành pháp luật. Qua đó, góp phần nâng cao ý thức và niềm tin pháp luật, từng bước xây dựng và củng cố các giá trị văn hóa pháp lý trong cuộc sống xã hội. Đồng thời, đây còn là mô hình để vận động, khuyến khích, kêu gọi toàn thể nhân dân chung sức, đồng lòng vì sự nghiệp xây dựng và hoàn thiện Nhà nước, phát huy triệt để tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc cùng tích cực hành động vì một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Do vậy, đây còn là sự kiện chính trị, pháp lý có ý nghĩa nhân văn, ý nghĩa xã hội sâu sắc. 
Ngày Pháp luật với nội hàm ghi nhận ngày ban hành bản Hiến pháp dân chủ đầu tiên của nhà nước Việt Nam thì không chỉ giới hạn chỉ là ngày 09/11, mà được coi là điểm mốc, là sợi chỉ đỏ kết nối, xuyên suốt, có sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư, nhắc nhở, giáo dục họ ý thức tôn trọng pháp luật, để không chỉ là một ngày, mà phấn đấu sẽ là 365 ngày trong một năm mọi tổ chức, cá nhân tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp, pháp luật theo hiện khẩu hiệu “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.
Đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, Ngày Pháp luật cũng là một trong những chế định quan trọng đặt tiền đề cho việc đổi mới tổ chức thực hiện công tác này. Ngày pháp luật được tổ chức nhằm tạo bước phát triển mới trong việc nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật - một bộ phận của công tác giáo dục chính trị tư tưởng và là nhiệm vụ thường xuyên của toàn bộ hệ thống chính trị, các cấp, các ngành với mục tiêu cuối cùng là hỗ trợ và tạo điều kiện để mọi cá nhân, tổ chức biết sử dụng pháp luật làm phương tiện, công cụ bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của mình, của Nhà nước và xã hội. 
Năm 2013 là năm đầu tiên tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật trong phạm vi toàn quốc và cũng là năm ghi nhận một sự kiện rất quan trọng trong đời sống chính trị - pháp lý của đất nước, đó là việc toàn dân tích cực tham gia quá trình sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của đất nước trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Do vậy, chủ đề Ngày Pháp luật năm 2013 được xác định là: “Toàn dân xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Việc tổ chức Ngày Pháp luật năm nay là đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý sâu rộng, làm tiền đề, cơ sở, tạo động lực để triển khai thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, thiết thực hơn trong những năm tiếp theo, góp phần vào thành quả chung của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
III. NỘI DUNG, HÌNH THỨC VÀ TRÁCH NHIỆM TỔ CHỨC THỰC HIỆN NGÀY PHÁP LUẬT
Nghị định số 28/2013/NĐ-CP ngày 04/04/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều về biện pháp thi hành Luật phổ biến, giáo dục pháp luật tại Chương 2 đã quy định cụ thể, Ngày Pháp luật được tổ chức với các nội dung: Khẳng định trí, vai trò của  Hiến pháp, pháp luật trong quản lý Nhà nước và đời sống xã hội; giáo dục cán bộ, công chức, viên chức và người dân ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật, lợi ích của việc chấp hành pháp luật; tuyên truyền, phổ biến các quy định của Hiến pháp, pháp luật thiết thực với đời sống của nhân dân, gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị; vận động nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật. Ngày Pháp luật cũng là ngày biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu  trong xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, gương người tốt việc tốt trong thực hiện pháp luật. 
Để triển khai các nội dung trên, Ngày Pháp luật được tổ chức dưới các hình thức như mít tinh, hội thảo, tọa đàm, thi tìm hiểu pháp luật, tuyên truyền, phổ biến pháp luật lưu động; triển lãm. 
Nghị định cũng quy định cụ thể trách nhiệm của các Bộ, ngành, đoàn thể, địa phương trong tổ ch ... nh này thành 3 giai đoạn quan trọng:
- Giai đoạn tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992 và xây dựng bản dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992: Giai đoạn này được đánh dấu bằng việc ngày 6/8/2011, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 06/2011/QH13 “Về việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 và thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992”. Ngày 23/8/2011, Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã ban hành Kế hoạch số 05/KH-UBDTSĐHP tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992 trong đó phân định rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước (Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp) và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc tiến hành công tác tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992 làm cơ sở cho việc xây dựng dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Công việc tổng kết đã được các cơ quan tiến hành khẩn trương, huy động sự tham gia rộng rãi của cả hệ thống chính trị, các chuyên gia, nhà khoa học và được hoàn tất để gửi cho Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp trong khoảng thời gian 4 tháng. Trên cơ sở các báo cáo tổng kết cùng các hoạt động nghiên cứu do Ban Biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp tiến hành dưới sự chỉ đạo của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, Báo cáo tổng kết thi hành hiến pháp 1992 và Dự thảo 1 Hiến pháp sửa đổi đã được hoàn tất để báo cáo Bộ Chính trị, Trung ương Đảng (Hội nghị Trung ương 5 khóa XI) và trình Quốc hội khóa XIII tại kỳ họp thứ 4 (tháng 10-11/2012) thảo luận, cho ý kiến.
Ngày 23/11/2012, Quốc hội đã ra Nghị quyết số 38/2012/QH13 về “Tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992”, đợt lấy ý kiến giai đoạn 1 “bắt đầu từ ngày 02 tháng 01 năm 2013 và kết thúc vào ngày 31 tháng 3 năm 2013”.
- Giai đoạn tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992: 
Thực hiện Nghị quyết số 38/2012/QH13 của Quốc hội, công việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp đã được các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các cơ quan hữu quan thực hiện một cách bài bản, khoa học, theo tinh thần phát huy dân chủ, tính tích cực chính trị của các cá nhân, tổ chức. Tính đến hết ngày 31/3/2013, sau 3 tháng triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, theo báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức hữu quan, đã có trên 26 triệu lượt ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức và cá nhân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, với khoảng 28 ngàn hội nghị, hội thảo, tọa đàm được tổ chức, thể hiện sự tâm huyết của đồng bào ta ở trong nước và ở nước ngoài đối với việc sửa đổi, bổ sung đạo luật cơ bản của nước ta.
- Giai đoạn hoàn thiện dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 để trình Quốc hội xem xét, thông qua:
Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đã nhiều lần tiếp thu, giải trình tiếp thu ý kiến đóng góp của nhân dân, hoàn thiện dự thảo sửa đổi Hiến pháp trình Quốc hội xem xét, thảo luận tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIII (tháng 5-6/2013). Trên cơ sở tổng hợp ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội, Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã tiếp tục các công việc phục vụ việc hoàn thiện dự thảo. Các cơ quan hữu quan (nhất là Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan hữu quan) đã tích cực tham gia đề xuất phương án hoàn thiện dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. 
Hiện tại, Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đang được Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10-11/2013) thảo luận, xem xét, thông qua. Dự kiến, nếu được Quốc hội thông qua, chúng ta sẽ có bản Hiến pháp sửa đổi năm 2013 trong thời gian ngắn sắp tới. Đây là một dấu mốc mới quan trọng trong lịch sử lập hiến của nước ta.
III. DỰ THẢO SỬA ĐỔI HIẾN PHÁP NĂM 1992 VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CỦA ĐẤT NƯỚC
Dự thảo Hiến pháp 1992 sửa đổi lần này được xây dựng theo những định hướng cơ bản sau đây Xem Tờ trình số 194/TTr-UBDTSĐHP của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, ngày 19/10/2012.
: 
Thứ nhất, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục thể chế hóa và làm sâu sắc hơn chủ trương phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.
Thứ hai, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, huy động các lực lượng xã hội phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước.
Thứ ba, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn vị trí, vai trò, trách nhiệm lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội.
Thứ tư, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục phát huy nhân tố con người, thể hiện sâu sắc hơn quan điểm bảo vệ, tôn trọng quyền con người, bảo đảm thực hiện tốt hơn quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân.
Thứ năm, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phát triển văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, bảo đảm công bằng xã hội, bảo vệ môi trường.
Thứ sáu, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thứ bảy, sửa đổi Hiến pháp để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Thứ tám, sửa đổi Hiến pháp để tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, xác định rõ hơn vai trò, trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân trong quan hệ quốc tế; tạo cơ sở hiến định để Nhà nước đẩy mạnh hợp tác quốc tế, thực hiện quyền, nghĩa vụ quốc gia, góp phần giữ gìn hòa bình khu vực và thế giới.
Thứ chín, sửa đổi kỹ thuật lập hiến và quy trình sửa đổi Hiến pháp để bảo đảm hiệu lực, tính ổn định, lâu dài của Hiến pháp.
Từ những định hướng cơ bản đó, dự thảo Hiến pháp năm 1992 sửa đổi đã kế thừa những nội dung và kỹ thuật lập hiến còn phù hợp trong các bản Hiến pháp 1946, 1959, 1980 và 1992, đồng thời kịp thời thể chế hóa Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) và Nghị quyết Đại hội XI của Đảng. 
Dự thảo trình Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 6 bao gồm 120 điều được chia thành 11 chương. So với Hiến pháp hiện hành, bản dự thảo ít hơn 27 điều với nhiều điểm sửa đổi, bổ sung quan trọng, cụ thể như sau:
- Dự thảo khẳng định nhân dân là chủ thể xây dựng, thi hành và bảo vệ Hiến pháp; khẳng định các hình thức thực hiện dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp của nhân dân; 
- Dự thảo thể hiện cam kết cao của nhà nước ta với việc tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ quyền con người; bổ sung thêm một số quy định mới về quyền và nguyên tắc thực hiện quyền con người phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam; 
- Dự thảo khẳng định và cụ thể hóa một bước nguyên tắc phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp với việc phân công rõ Quốc hội là cơ quan thực hiện quyền lập pháp, Chính phủ là cơ quan thực hiện quyền hành pháp và Tòa án nhân dân là cơ quan thực hiện quyền tư pháp. 
- Dự thảo một mặt để mở cho luật quy định về mô hình tổ chức chính quyền địa phương, mặt khác hiến định rõ hơn các nguyên tắc làm cơ sở xây dựng mối quan hệ phân định thẩm quyền giữa chính quyền trung ương và chính quyền địa phương, giữa các cấp chính quyền địa phương với nhau. 
- Dự thảo nhấn mạnh hơn nữa yêu cầu bảo đảm tính độc lập trong hoạt động xét xử của tòa án, một yêu cầu quan trọng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Dự thảo nêu rõ “nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử của thẩm phán, hội thẩm”. Dự thảo cũng khẳng định rõ “nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được bảo đảm”.
- Dự thảo tiếp tục khẳng định mô hình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời hiến định yêu cầu phát triển bền vững (gắn việc xây dựng kinh tế với phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường). Dự thảo sửa đổi Hiến pháp khẳng định rõ “các chủ thể hoạt động kinh tế thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật.” Dự thảo tiếp tục khẳng định quy định rất đúng đắn của Hiến pháp năm 1992 rằng “Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân đầu tư, sản xuất, kinh doanh, góp phần phát triển đất nước. Tài sản hợp pháp của tổ chức, cá nhân đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ và không bị quốc hữu hóa.”
Ngoài ra, dự thảo sửa đổi Hiến pháp còn có những sửa đổi, bổ sung quan trọng về kỹ thuật lập hiến.
Trong bối cảnh đất nước ngày càng mở cửa, hội nhập, yêu cầu đổi mới đồng bộ giữa kinh tế và chính trị rất bức thiết hiện nay, những điểm mới nêu trên của dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 có thể được xem là sự lựa chọn ở tầm trung hạn với những bước đi thận trọng của Đảng và Nhà nước ta theo tinh thần của Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội giai đoạn hiện nay. Những điểm sửa đổi, bổ sung quan trọng đó, cùng với những nội dung còn phù hợp của Hiến pháp năm 1992 tiếp tục được kế thừa sẽ là khuôn khổ hiến định để chúng ta tiếp tục xây dựng hệ thống pháp luật mà trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền dân chủ trên cơ sở lấy lợi ích quốc gia, dân tộc làm mục tiêu cao nhất, đề cao tinh thần thượng tôn Hiến pháp, thượng tôn pháp luật, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.