Tài liệu Ôn thi vào Lớp 10 - Nghị luận xã hội

CÁCH DỰA VÀO ĐỀ BÀI ĐỂ XÂY DỰNG Ý CHO PHÙ HỢP

Các bạn có thể thắc mắc là tại sao đề bài mấy năm gần đây thường đi từ một tác phẩm văn học, rồi từ một nội dung nào đó sẽ gắn vào nghị luận xã hội. Các bạn cần biết những lời dẫn trong tác phẩm, những câu hỏi nhỏ của phần có nghị luận xã hội sẽ là những gợi ý không thể bỏ qua để xây dựng ý trong bài nghị luận xã hội đấy. Cùng một vấn đề nhưng đi từ những tác phẩm khác nhau thì việc xây dựng ý cũng khác nhau đấy nhé!

VD1: Từ lòng yêu nước của nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng” của nhà văn Kim Lân, hãy nêu suy nghĩ của em về lòng yêu nước của các bạn trẻ trong giai đoạn hiện nay.

VD2: Từ hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê, hãy nêu suy nghĩ của em về lòng yêu nước của các bạn trẻ trong giai đoạn hiện nay.

VD3: Từ hình ảnh anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long hãy nêu suy nghĩ của em về lý tưởng sống của thanh niên.

VD4: Từ hình ảnh người lính trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật, hãy nêu suy nghĩ của em về lý tưởng sống của thanh niên

=> Từ các đề bài trên, các em có thể thấy, nghị luận về cùng một vấn đề (lòng yêu nước, lý tưởng sống) nhưng đi từ các tác phẩm khác nhau thì khi xây dựng ý (thường là biểu hiện hoặc vai trò/ý nghĩa ) sẽ bám vào tác phẩm để làm. Những vẻ đẹp, tính cách, biểu hiện của nhân vật, đối tượng trong tác phẩm sẽ gợi ý để chúng ta viết được nội dung của đoạn văn nghị luận.

 

doc 130 trang cucpham 02/08/2022 220
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu Ôn thi vào Lớp 10 - Nghị luận xã hội", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Tài liệu Ôn thi vào Lớp 10 - Nghị luận xã hội

Tài liệu Ôn thi vào Lớp 10 - Nghị luận xã hội
MỤC LỤC
TT
Nội dung
Trang
Cấu trúc làm đoạn văn nghị luận xã hội
3
Cách dựa vào đề bài để xây dựng ý
3
Cách lấy dẫn chứng
5
Cách chuyển ý
6
Đề tài trọng tâm kiến thức NLXH
7
1
Lòng tin
11
2
Lòng hiếu thảo
13
3
Lòng vị tha
14
4
Tình bạn đẹp
15
5
Nếp nghĩ “sùng ngoại” và “bài ngoại”
16
6
Sức mạnh của niềm hy vọng
17
7
Lối sống thờ ơ, vô cảm
18
8
Tính đố kị
19
9
Cách ứng xử với mọi người
20
10
Bàn về “cảm ơn” và ‘xin lỗi’ (bài văn)	
21
11
Phương pháp đọc sách
23
12
Hiện tượng học sinh thích đọc truyện tranh và tiểu thuyết ngôn tình
24
13
Lòng yêu nước và trách nhiệm của thế hệ trẻ
25
14
Thái độ và trách nhiệm của các bạn trẻ hôm nay trước những đổi thay, biến động của cuộc sống
26
15
Vai trò của quê hương và trách nhiệm của bản thân
27
16
Hạnh phúc
28
17
Sự quan tâm của các tổ chức đến trẻ em
29
18
Cuộc chạy đua vũ trang “không những đi ngược lại lý trí của con người mà còn đi ngược lại lý trí của tự nhiên nữa”
29
19
Vai trò của thiên nhiên và trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ thiên nhiên
31
20
Cám dỗ và bản lĩnh để vượt qua cám dỗ
32
21
Vai trò của tình mẫu tử và trách nhiệm của bản thân
33
22
Sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất
35
23
Đoàn kết
36
24
Ý nghĩa của việc đọc sách
38
25
Tình cảm của mỗi người đối với quê hương và trách nhiệm
39
26
Lòng biết ơn
41
27
Khiêm tốn
42
28
Dũng cảm
43
29
Ý, chí, nghị lực
44
30
Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc
46
31
Bạo lực học đường
47
32
Hiện tượng “học chay”, “học vẹt”
48
33
Văn hóa đọc
49
34
Việc tử tế
52
35
Mạng xã hội (Facebook) – con dao hai lưỡi
53
36
Hiện tượng học sinh nói tục chửi thề
55
37
Lòng tự trọng
57
38
Lòng khoan dung
58
39
Tình yêu thương là hạnh phúc của mỗi người
59
40
Lối sống giản dị
61
41
Đức tính trung thực
62
42
Khi con người mải mê chạy theo những giá trị ảo thì những giá trị đích thực của cuộc sống có nguy cư bị mai một, lung lay
63
43
Suy nghĩ về vấn đề “tự học”
65
44
Mối quan hệ giữa “tài” và “đức”
66
45
Suy nghĩ về “cho” và “nhận”
67
46
Vấn đề thực phẩm bẩn
68
47
Hiện tượng giới trẻ nghiện Facebook
69
48
Khả năng kết nối và cảm nhận thế giới
70
49
Hiện tượng nghiện In-ter-net
71
50
Hiện tượng sử dụng điện thoại di động không đúng trong học sinh
73
51
Hiện tượng chụp ảnh tự sướng
74
52
Hiện tượng ô nhiễm môi trường
76
53
Sự quan tâm chăm sóc tới trẻ em cơ nhỡ, lang thang
77
CẤU TRÚC LÀM ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
Nghị luận về một tư tưởng, đạo lý
Nghị luận về một sự việc, 
hiện tượng
1. Giải thích vấn đề
2. Phân tích, chứng minh biểu hiện của vấn đề
3. Nêu ý nghĩa (hoặc tác tại)
- Đối với bản thân
- Đối với gia đình/nhà trường
- Đối với xã hội
4. Bàn luận: Về vấn đề trái ngược
5. Bài học
- Nhận thức
- Hành động
 + Chung: Với mỗi người
 + Riêng: Là học sinh
1. Giải thích vấn đề
2. Nêu thực trạng (lấy dẫn chứng)
3. Nêu nguyên nhân
- Chủ quan
- Khách quan
4. Nêu tác hại (hoặc ý nghĩa)
- Đối với bản thân
- Đối với gia đình/nhà trường
- Đối với xã hội
5. Biện pháp khắc phục/Cách phát huy và bài học liên hệ
* Lưu ý: Trên đây là cách viết đoạn văn nghị luận xã hội, tuy nhiên tùy thuộc vào từng đề mà học sinh cần xác định trọng tâm và phạm vi dẫn chứng cho phù hợp.
VD: - Suy nghĩ của em về lòng yêu nước của các bạn trẻ trong giai đoạn hiện nay. (Thực hiện gồm 5 bước trên và lưu ý dẫn chứng “trong giai đoạn hiện nay”).
- Suy nghĩ của em về lòng yêu nước (Thực hiện 5 bước trên và lưu ý dẫn chứng cả xưa và nay, trong cuộc sống và trong văn học).
- Suy nghĩ của em về vai trò của niềm tin trong cuộc sống (Thực hiện các bước trên nhưng tập trung viết vào mục 3 và phạm vi dẫn chứng trong cuộc sống)
=> Tóm lại sau khi đọc xong đề làm theo các bước sau:
B1: Xác định dạng bài nghị luận xã hội (tư tưởng đạo lý hay sự việc hiện tượng).
B2: Ghi dàn ý ra nháp (gồm 5 bước trên).
B3: Đọc lại đề bài lần nữa và xác định trọng tâm của đề (nhấn mạnh, viết sâu vào phần nào) và phạm vi dẫn chứng (rộng hay hẹp).
CÁCH DỰA VÀO ĐỀ BÀI ĐỂ XÂY DỰNG Ý CHO PHÙ HỢP
Các bạn có thể thắc mắc là tại sao đề bài mấy năm gần đây thường đi từ một tác phẩm văn học, rồi từ một nội dung nào đó sẽ gắn vào nghị luận xã hội. Các bạn cần biết những lời dẫn trong tác phẩm, những câu hỏi nhỏ của phần có nghị luận xã hội sẽ là những gợi ý không thể bỏ qua để xây dựng ý trong bài nghị luận xã hội đấy. Cùng một vấn đề nhưng đi từ những tác phẩm khác nhau thì việc xây dựng ý cũng khác nhau đấy nhé!
VD1: Từ lòng yêu nước của nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng” của nhà văn Kim Lân, hãy nêu suy nghĩ của em về lòng yêu nước của các bạn trẻ trong giai đoạn hiện nay.
VD2: Từ hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê, hãy nêu suy nghĩ của em về lòng yêu nước của các bạn trẻ trong giai đoạn hiện nay.
VD3: Từ hình ảnh anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long hãy nêu suy nghĩ của em về lý tưởng sống của thanh niên.
VD4: Từ hình ảnh người lính trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật, hãy nêu suy nghĩ của em về lý tưởng sống của thanh niên
=> Từ các đề bài trên, các em có thể thấy, nghị luận về cùng một vấn đề (lòng yêu nước, lý tưởng sống) nhưng đi từ các tác phẩm khác nhau thì khi xây dựng ý (thường là biểu hiện hoặc vai trò/ý nghĩa) sẽ bám vào tác phẩm để làm. Những vẻ đẹp, tính cách, biểu hiện của nhân vật, đối tượng trong tác phẩm sẽ gợi ý để chúng ta viết được nội dung của đoạn văn nghị luận.
Chẳng hạn, ở VD1 biểu hiện của ông Hai với lòng yêu nước đó là: Khoe làng, tự hào về làng, quan tâm đến làng, cảm thấy xấu hổ và thất vọng khi làng theo giặc Từ đó, chúng ta có thể xây dựng ý cho biểu hiện về lòng yêu nước của các bạn trẻ trong giai đoạn hiện nay như: Tự hào về quê hương đất nước (vẻ đẹp, văn hóa, phong tục tập quán). Quan tâm đến những con người sống trên mảnh đất quê hương, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn
Nhưng nếu xây dựng ý như ở VD2 lại khác, các cô gái thanh niên xung phong trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê lại có biểu hiện lòng yêu nước khác: sẵn sàng hy sinh tuổi trẻ để vào chiến trường khói lửa, không ngại khó khăn, gian khổ; thậm chí sẵn sàng hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ Tổ quốc giao Từ biểu hiện đó, ta có thể xây dựng ý về biểu hiện của lòng yêu nước trong giới trẻ: Sẵn sàng cống hiến tuổi trẻ của bản thân để đến những miền khó khăn của đất nước, để giúp đỡ đồng bào Thậm chí nhiều bạn trẻ sau khi rời ghế nhà trường sẵn sàng nhập ngũ, đến những nơi biên cương, hải đảo xa xôi để canh giữ biên cương và bầu trời của Tổ quốc.
Tương tự như vậy với đề ở VD3 và VD4, các bạn học sinh có thể bám vào biểu hiện của nhân vật trong tác phẩm để xây dựng ý, như vậy mới là sự khôn ngoan trong làm bài. Tuy nhiên, ngoài việc bám vào ngữ liệu đã cho cần có sự suy nghĩ riêng của cá nhân về vấn đề bởi đó chỉ là một gợi ý để bài viết đi đúng hướng, để hoàn thiện bài viết cần có sự sáng tạo và tư duy. Các bạn học sinh có thể nhận ra ngay trong cách xây dựng ý ở các đề bài trong tài liệu này nhé.
CÁCH LẤY DẪN CHỨNG
Nguyên tắc lấy dẫn chứng trong đoạn văn ngắn là phải phù hợp với phạm vi của đề bài nhé. Một điều cần lưu ý nữa trong lấy dẫn chứng đó là dẫn chứng cần gần gũi song vẫn phải có tính thời sự. Các bạn HS cũng nên sưu tầm cho mình một vài dẫn chứng tiêu biểu, có tính thời sự, và đặc biệt là có thể sử dụng trong nhiều vấn đề khác nhau. Sau đây là một ví dụ về một nhân vật nổi tiếng EDISON. Dẫn chứng này có thể phục vụ cho các đề nghị luận khác nhau như:
- Đề “Sự kiên trì”: Chính sự kiên trì đã giúp EDISON không nản lòng sau những thí nghiệm thất bại và đã cho ra đời bóng đèn dây tóc – một trong những phát minh quan trọng của nhân loại.
- Đề “Niềm đam mê”: Niềm đam mê trong công việc khiến EDISON không xem một ngàn thử nghiệm trước đó là thất bại mà là những kinh nghiệm đắt giá, nhờ đó ông đã thành công trong việc phát minh ra bóng đèn dây tóc – một trong những phát minh quan trọng của nhân loại.
- Đề “Tinh thần lạc quan”: Nếu trước những thất bại mà bi quan, hẳn sẽ không bao giờ EDISON phát minh được bóng đèn dây tóc. Tinh thần lạc quan đã giúp ông có được thái độ tích cực, từ đó rút ra được những kinh nghiệm quan trọng từ các thí nghiệm thất bại.
=> Nếu chúng ta nắm được “bí kíp” này, có thể giải quyết linh hoạt một dẫn chứng cho nhiều đề khác nhau: thái độ tích cực, thất bại là mẹ thành công, có chí thì nên, sống cống hiến
Một số nhân vật tiêu biểu trong cuộc sống mà chúng ta có thể lấy dẫn chứng cho các bài nghị luận xã hội:
- Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, thầy Chu Văn An, thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, vận động viên Nguyễn Thị Ánh Viên, Hoàng Xuân Vinh, thần đồng Đỗ Nhật Nam
- Bill Gates, Picaso, Newwton, Viladimiư Putin
Đoạn văn nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống, dẫn chứng được đưa vào thực trạng là nền tảng của các phần nguyên nhân, tác hại, giải pháp. Vì vậy, khi giải quyết các phần sau câu thần chú “GIA ĐÌNH – NHÀ TRƯỜNG – XÃ HỘI” cũng rất hữu ích. Chúng ta thử “thần chú” này với đề “Bạo lực trong đời sống” nhé:
- Gia đình: Nạn bạo hành gia đình, báo chí dường như không còn xa lạ với những tin về những người phụ nữ, những em nhỏ là nạn nhân của bạo hành phải chịu nhiều vết thương cả về thể xác và tinh thần.
- Nhà trường: Nạn bạo lực học đường nổi cộm với những clip học sinh đánh nhau hoặc học sinh bắt nạt bạn được đăng tải trên mạng Internet
- Xã hội: Hiện tượng thanh niên gây gổ vì những lý do rất nhỏ nhặt: Va quẹt xe trên đường, cho là bị “nhìn đểu”, gây gổ do say xỉn
CÁCH THỨC CHUYỂN Ý TRONG ĐOẠN VĂN
.là một đức tính cần thiết để bản thân sống tốt hơn và hoàn thiện từng ngày..được hiểu là.................... Đức tính đó được biểu hiện rất đa dạng............................................................ 
......................
 Đây là điều rất có ý nghĩa trong cuộc sống Với mỗi người lại là điều cần thiết, không thể thiếu bởi. Tuy nhiên bên cạ ... t lợi và mặt hại từ việc “tự sướng” của bản thân để điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp.
- Hành động: Không chỉ các bạn trẻ mà ngay cả những đứa trẻ và một bộ phận người lớn cũng đã và đang bị tiện ích của công nghệ cám dỗ mà không hề hay biết. Vì vậy, để không trở thành nạn nhân của công nghệ, mỗi chúng ta hay dành nhiều thời gian hơn để trò chuyện với gia đình, bạn bè và những người xung quanh để cảm nhận được những giá trị chân thực của đời sống; hãy biết cân bằng giữa cuộc sống thực và cuộc sống ảo, lựa chọn một lối ứng xử phù hợp trên các trang mạng xã hội; hãy xác định đúng đắn mục tiêu, lí tưởng sống của mình để không lãng phí thời gian vô nghĩa.
=> Trong “Thép đã tôi thế đấy”, nhân vất Paven đã có lần khẳng định: “Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống làm sao cho khỏi xót xa ân hận về những năm tháng đã sống hoài, sống phí”. Trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc đời thực, sống trọn vẹn với cuộc sống thực, có như vậy, cuộc sống con người mới trôi đi không vô nghĩa.
Suy nghĩ về hiện tượng ô nhiễm môi trường hiện nay
Gợi ý
1. Giải thích: Ô nhiễm môi trường là tình trạng môi trường sống tự nhiên của con người như đất, nước, không khí bị nhiễm bẩn tới mức có thể gây độc hại đối với sức khỏe, tinh thân ... của con người, xã hội.
2. Biểu hiện: Môi trường hiện nay đang bị ô nhiễm nặng nề: đất, nước, không khí....
+ Mặt đất đầy rác thải khó phân hủy
+ Nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp chảy tự do vào nguồn nước sạch ở các sông, hồ, ao, đầm.
+ Không khí bị ô nhiễm bởi khói, bui, tiếng ồn tư các khu công nghiệp.
3. Hậu quả
- Tài nguyên thiên nhiên như nước sạch ngày càng khan hiếm, cạn kiệt.
- Chất lượng sống của con người nói chung bị giảm sút: tinh thần hoang mang, lo âu, đặc biệt sức khỏe của con người bị ảnh hưởng nghiêm trọng, có những nơi cả làng nhà nào cũng có người mắc bệnh hoặc chết vì ung thư.
- Từng gia đình phải tốn nhiều tiền để chạy chữa bệnh tật. Nhà nước cũng chi nhiều tiền cho việc khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường.
4. Nguyên nhân
- Chưa nhận thức đầy đủ và quan tâm đúng mức mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và việc giải quyết những vấn đề phát sinh về xã hội, môi trường...
- Nguyên nhân chính: do ý thức kém của con người: chặt phá rừng, vứt rác thải, xả nước thải bừa bãi, săn thú quý hiểm, tiến hành các hoạt động khai thác các tài nguyên thiên nhiên một cách vô tội vạ mà không chú ý đến các giải pháp bảo vệ môi trường...đã làm cho môi trường ngày một bị tàn phá nặng nề, bị ô nhiễm đến mức báo động.
5. Biện pháp và bài học
a. BPKP
- Phải có các hình thức xử phạt thật nặng và nghiêm minh đối với các cá nhân, tổ chức, cơ quan có hành vi phá hoại môi trường, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân.
- Bên cạnh đó, cũng cần giáo dục ý thức cho người dân qua các hình thức tuyên truyền, cổ động như tổ chức những buổi giao lưu bàn về vấn đề môi trường tại các đơn vị hành chính cấp phường, xã...
- Đưa ra những bài viết chi tiết hơn về môi trường trong các sách giáo khoa ngay từ cấp tiểu học giúp học sinh có thái độ và cái nhìn đúng đắn về môi trường và những hậu quả của việc phá hoại môi trường, từ đó giúp các em biết yêu và bảo vệ môi trường mình đang sống. Một cách khác để giúp bảo vệ môi trường phát động thường xuyên hơn những phong trào tình nguyện như bảo vệ môi trường khu dân cư, dọn rác ở các khu vực cộng đồng, làm sạch bãi biển...
b. Bài học:
- Có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường. Hiểu rằng bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc sống của mình, của tất cả những người quanh mình, của toàn xã hội. Đó là trách nhiệm lớn lao của bản thân, thế hệ trẻ trong xã hội ngày nay.
- Hành động:
+ Tích cực vận động, tuyên truyền mọi người tham gia bảo vệ môi trường sống quanh mình.
+ Học tập, nghiên cứu để góp phần tìm ra những giải pháp hữu ích nhằm cứu môi trương đang bị ô nhiễm.
+ Có những hành động cụ thể, thiết thực bảo vệ môi trường sống xanh, sạch, đẹp ở chính nơi mình đang học tập, cư trú: không vứt rác bừa bãi, xả chất thải đúng nơi quy định, tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường do các đoàn thể tổ chức như trông cây xanh, khơi thông cống rãnh, vệ sinh đường phố, ngõ xóm...
=> Ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện này là một vấn nạn gây hậu quả nghiêm trọng cần lên án và loại bỏ. Hãy bảo vệ môi trường. Bảo vệ môi trường là bảo vệ sự sống của mọi người. Vì vậy, mỗi người chúng ra cần có ý thức, góp phần chung tay xây dựng một môi trường xanh - sạch - đẹp.
Đề bài: Hiện nay, ở nước ta có nhiều cá nhân, gia đình, tổ chức thu nhận trẻ em cơ nhỡ lang thang kiếm sống trong các thành phố, thị trấn về những mái ấm tình thương để nuôi dạy, giúp các em học tập, rèn luyện, vươn lên sống lành mạnh, tốt đẹp.
Anh (chị) hãy bày tỏ suy nghĩ vủa mình về hiện tượng đó.
Gợi ý:
1. Mở bài
- Mỗi con người trong cuộc đời được sinh ra và sống trong môi trường khác nhau. Có người may mắn được sống trong gia đình ấm êm hạnh phúc. Lại có người không may mất cha, mất mẹ hoặc phải sống cuộc sống lang thang.
- Cảm thông với những số phận bất hạnh đó, ở nước ta có nhiều cá nhân, gia đình, tổ chức thu nhận trẻ em cơ nhỡ, lang thang kiếm sống trong các thành phố, thị trấn về những mái ấm tình thương để nuôi dạy, giúp các em học tập, rèn luyện, vươn lên sống lành mạnh, tốt đẹp.
2. Thân bài
a) Giải thích
- Trẻ em lang thang, cơ nhỡ là những trẻ em ở lứa tuổi vị thành niên bị mồ côi lẫn cha lẫn mẹ, không nơi nương tựa, bị bỏ rơi, do cha mẹ bất hòa, gia đình khó khăn hay vì một lí do nào đó mà không có người chăm sóc, nuôi dưỡng, sớm phải sống lang thang, tự lập.
b) Bàn luận
(1) Hoạt động giúp đỡ trẻ em lang thang, cơ nhỡ
- Cuộc sống của trẻ em lang thang, cơ nhỡ phần lớn là đói rách, nghèo khổ, không được học hành đến nơi đến chốn, không được bao bọc, chở che trong vòng tay yêu thương của cha mẹ hay người thân. Nhìn chung, đó là những đứa trẻ chịu nhiều thiệt thòi, bất hạnh bời là trẻ thơ mà không có tuổi thơ.
- Trẻ em lang thang, cơ nhỡ đã và đang sẽ phải đối mặt với rất nhiều thách thức: luôn bị đói nghèo, bệnh tật đe dọa; bị bóc lột sức lao động, dễ bị kẻ xấu lạm dụng, lợi dụng làm việc phạm pháp; dễ bị tha hóa; cuộc sống không ổn định, tương lai mờ mịt, sống hôm nay mà không biết ngày mai sẽ ra sao...
- Trên khắp cả nước, có nhiều tập thể, cá nhận tự nguyện chung tay giúp đỡ những trẻ em bất hạnh này:
+ Sư thầy Đàm Thích Lan ở chùa Bồ Đề (quận Long Biên, Hà Nội) đón nhận nuôi dưỡng 50 trẻ em bị bỏ rơi, cha mẹ bỏ nhau, cha mẹ nghiện ngập đem con gửi nhà chùa nuôi rồi không trở lại, người già neo đơn. Hằng ngày, sư thầy dạy các trẻ em những điều thiện theo giáo lí Phật, cho học văn hóa, dạy các em làm những công việc nhà chùa theo sức của mình.
+ Cô nhi viện Thánh An ( Giáo phận Bùi Chu, Xuân Trường, Nam Định) sẵn sàng tiếp nhận nuôi dưỡng trẻ mồ côi, bị bỏ rơi, trẻ bị khuyết tật như bại liệt, thần kinh, bị di chứng chất độc màu da càm không phân biệt lương - giáo. Cô nhi viện đã giúp các em học văn hóa, dạy nghề để hòa nhập cộng đồng. Từ năm 1993 đến nay đã nhận 201 trẻ mồ côi, bị bỏ rơi. Trong số đó, đã có 23 em được nhận làm con nuôi, 8 em được đi học đại học, 9 em đang học THPT, 22 em đang học từ mẫu giáo đến THCS, 6 em đã trưởng thành, đi làm ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh...
+ Mái ấm Diệu Giác ( phường Bình An, quận 2, tp. Hồ Chí Minh) có 17 bà mẹ ngày đêm túc trực, chăm lo cho 120 đứa con từ 4 ngày tuổi đến 18 tuổi. Các mẹ làm tất bật như một doanh nhân. Chỉ khác ở chỗ, các doanh nhân thì có phúc lợi, lương bổng, còn với những người mẹ hiền làm việc suốt 24 giờ một ngày không lương bổng này thì niềm vui duy nhất là nhìn thấy các con khỏe mạnh, khôn lớn, con nào cũng ngoan ngoãn, lễ phép. Từ mái ấm tình thương này đã có 3 em học đại học Giao thông vận tải tp Hồ Chí Minh, 3 em đi làm ở nhà in chuẩn bị trở về dạy nghề cho các em nhở ở nhà.
+ Nhiều cá nhân, tập thể hảo tâm tuy không trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em lang thang, cơ nhỡ nhưng luôn sẵn lòng ủng hộ, vận động quyên góp tiền, quần áo, sách vở, thuốc men cho những cá nhân và tập thể đang cưu mang những trẻ em bất hạnh. Đáng quan tâm là những cuộc vận động lớn như Nhịp cầu trái tim, Nối vòng tay lớn.. được tổ chức thường xuyên mỗi năm.
(2) Ý nghĩa của hoạt động
- Góp phần giảm bớt những bất hạnh mà trẻ em lang thang, cơ nhỡ đang phải gánh chịu, trả lại cho các em cuộc sống hạnh phúc, nụ cười hồn nhiên thơ trẻ;
- giúp các em có môi trường lành mạnh để phát triển nhân cách, tạo cho các em cơ hội thuận lợi để sống tự lập khi bước vào cuộc sống; giảm bớt nguy cơ tội phạm và tệ nạn xã hội.
- Thể hiện bản chất và truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam. Góp phần xây dựng một xã hội mà con người coi trọng tình yêu thương - cơ sở của một xã hội văn minh, tốt đẹp.
(3) Mở rộng, phản đề
- Mọi hành động giúp đỡ cần xuất phát từ tấm lòng chân thành, từ sự cảm thông, chia sẻ và tấm lòng cam tâm tình nguyện chứ không nhằm mục đích khác.
- Phê phán trong xã hội vẫn còn những kẻ vô cảm, coi khinh thậm chí là nhục mã những đứa trẻ lang tháng, hoặc biến những đứa trẻ trở thành công cụ để thu lợi nhuận.
c) Bài học nhận thức và hành động
- Nhận thức: Đây là một hoạt động có ý nghĩa xã hội lớn lao, mang tính nhân đạo sâu sắc.
- Hành động:
+ Khâm phục, cảm động trước tấm lòng nhân hậu, nghĩa cử cao đẹp của những cá nhân, tập thể đang nuôi dưỡng, ủng hộ, giúp đỡ trẻ em lang thang, cơ nhỡ.
+ Tình nguyện, tự giác tham gia các hoạt động giúp đỡ trẻ em bất hạnh ở nơi cư trú, học tập hay công tác: quyên góp sách vở, đồ dùng sinh hoạt; chăm sóc trẻ em bất hạnh trong các mái ấm, cơ sở tình thương; dạy văn hóa, trò chuyện, tâm tình... với trẻ.
+ Tích cực tuyên truyền, vận động cộng đồng chung tay giúp đỡ trẻ em lang thang, cơ nhỡ.
3. Kết bài
Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan
Thế nhưng, đâu phải đứa trẻ nào sinh ra cũng có được niềm hạnh phúc bình thường , giản dị ấy? Còn nhiều lắm những số phận bất hạnh ngoài kia. Cần nhiều lắm những bàn tay chia sẻ, yêu thương để không còn nữa những thân phận trẻ em lang thang, cơ nhỡ.

File đính kèm:

  • doctai_lieu_on_thi_vao_lop_10_nghi_luan_xa_hoi.doc