Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 18: Cuộc kháng chiến của nhà Hồ và phong trào khởi nghĩa chống quân Minh đầu thế kỉ XV - Lê Thị Kim Phụng

Chương IV: ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (THẾ KỈ XV – ĐẦU THẾ KỈ XVI)
Bài 18:	CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO 
Tiết 34:	KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC	Ï&Ð
	1/ Về kiền thức:
_ Giúp học sinh nắm được những nét chính về cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại nhanh chóng của nhà Hồ mà nguyên nhân thất bại là do đường lối sai lầm, không dựa vào nhân dân.
_ Thấy được chính sách đô hộ tàn bạo của nhà Minh và các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh đầu thế kỉ XV.
	2/ Về tư tưởng: Nâng cao cho học sinh lòng căm thù quân xâm lược tàn bạo, niềm tự hào về truyền thống yêu nước, đấu tranh bất khuất của dân tộc.
	3/ Về kĩ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng sử dụng bản đồ khi học bài, trình bày bài học.
	4/ Trọng tâm:
_ Chính sách cai trị của nhà Minh.
_ Những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần.
II/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
_ Ảnh di tích thành nhà Hồ ở Thanh Hoá.
_ Lược đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỉ XV.
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
u Kiểm tra bài củ:
Thời Lý, Trần, nhân dân ta phải đương dầu với những cuộc xâm lược nào ? 
Diễn biến các cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý, chống Mông – Nguyên thời Trần.
A/ Giảng bài mới: Từ đầu thế kỉ XV, khi nhà Hồ lên nắm chónh quyền, Hồ Quý Ly đã đưa hàng loạt chính sách nhằm làm thay đổi đất nước. Tuy nhiên, một số chíonh sách đã không được lòng dân, không được nhân dân ủng hộ vì vậy việc cai trị đất nước của nhà Hồ gặp nhiều khó khăn. Giữa lúc đó, nhà Minh ồ ạt xâm lược nước ta. Cuộc kháng chiến chống giặc Minh diễn ra như thế nào ?
1/ Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ.
Phần giảng
Ä Vì sao nhà Minh kéo vào xâm lược nước ta ? à Mượn cớ khôi phục nhà Trần để đô hộ nước ta.
_ Gv: Dùng lược đồ mô tả cuộc kháng chiến của nhà Hồ. Quân Minh đánh nhà Hồ ở một số điểm: Lạng Sơn, quân nhà Hồ rút lui về bờ Bắc sông Hồng lấy thành Đa Bang cố thủ, rồi lui về cố thủ ở thành Tây Đô, quân Minh tấn công, cha con Hồ Quý Ly bị bắt. Cuộc kháng chiến thất bại.
Ä Vì sao cuộc kháng chiến thất bại nhanh chóng? 
 + Lực lược quân Minh quá mạnh.
 + Quân ta chưa chuẩn bị chu đáo.
 + Không đoàn kết được toàn dân.
_ Gv: nêu câu nói của Hồ Nguyên Trừng “Tôi không sợ đánh mà chỉ sợ lòng dân không theo”
Ghi nhớ
_ Tháng 11-1406 lấy cớ nhà Hồ cướp ngôi, nhà Minh đem quân xâm lược nước ta.
_ Bị đánh bại ở Lạng Sơn, Hồ Quý Ly lui về phòng ngự ở thành Đa Bang (Hà Tây), rồi cố thủ thành Tây Đô (Thanh Hoá) và bị bắt vào cuối tháng 6-1407.
2/ Chính sách cai trị của nhà Minh.
Phần giảng
_ Gv: sau khi đánh bại nhà Hồ, nhà Minh đã thiết lập chính quyền thống trị trên đất nước ta một chíng sách áp bức rất hà khắc.
Ä Hãy nêu các chính sách cai trị của nhà Minh trên đất nước ta về :
	+ Chính trị
	+ Kinh tế
	+ Văn hoá
Ä Em có nhận xét về các chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta ? à Các chính sách vô cùng thâm độc và tàn bạo.
Ä Tất cả các chính sách cai trị của nhà Minh nhằm mục đích gì ? à Chúng muốn dân tộc ta phải lệ thuộc vào chúng (Đồng hoá, nô dịch).
Ghi nhớ
	¯ Chính trị:
_ Xoá bỏ quốc hiệu nước ta. Đổi thành quận Giao Chỉ.
_ Thi hành chính sách đồng hoá và bóc lột nhân dân tàn bạo.
	¯ Kinh tế:
_ Đặt ra hàng trăm thứ thuế.
_ Bắt phụ nữ và trẻ em về Trung Quốc làm nô tì.
	¯ Văn hoá: Thi hành chính sách đồng hoá ngu dân.
3/ Những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần.
Phần giảng
Ä Ngay sau khi cha con họ Hồ bị bắt, phong trào đấu tranh của nhân dân diễn ra như thế nào ?
à Nhiều nơi liên tục nổi dậy khởi nghĩa.
_ Gv: Trần Ngỗi là con cháu của vua Trần Nghệ Tông được Trần Triệu Cơ đưa lên làm minh chủ vào tháng 10-1407.
Ä Vì sao cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi thất bại? 
_Gv: Sau khi Trần Ngỗi nghe lời gièm pha giết 2 vị tướng giỏi, con trai của 2 ông Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân là Đặng Dung và Nguyễn Cảnh Dị đã đưa Trần Quý Khoáng lên ngôi để phát động khởi nghĩa chống quân Minh.
Ä Các cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa như thế nào ?
à Tuy thất bại nhưng các cuộc khởi nghĩa đó được coi là ngọn lửa nuôi dưỡng tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
Ä Nguyên nhân thất bại của các cuộc khởi nghĩa?
à Do thiếu sự liên kết, chưa tạo nên một phong trào chung, nội bộ những người lãnh đạo có mâu thuẩn.
Ghi nhớ
	a/ Khởi nghĩa Trần Ngỗi (1407 – 1409)
_ Tháng 10-1407 Trần Ngỗi được tôn làm minh chủ à tự xưng là Giản Định hoàng đế ở Yên Mô (Ninh Bình).
_ Đầu năm 1048, Ông kéo quân ra Nghệ An được Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân hưởng ứng.
_ Tháng 12-1408 đánh tan 4 vạn quân Minh ở Bô Cô (Nam Định).
_ Sau đó nội bộ mâu thuẩn à khởi nghĩa tan rã.
	b/ Khởi nghĩa Trần Quý Khoáng
 (1409 – 1414).
_ Năm 1409, Trần Quý Khoáng lên ngôi lấy hiệu là Trùng Quang đế.
_ Cuộc khởi nghĩa phát triển nhanh chóng từ Thanh Hoá đến Hoá Châu.
_ Giữa năm 1411, quân Minh tấn công, nghĩa quân rút về Thuận Hoá.
_ Năm 1413, quân Minh đánh vào Thuận Hoá à cuộc khởi nghĩa thất bại. 
	B/ Sơ kết bài học:
IV/ CÂU HỎI TỔNG KẾT
Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến của nhà Hồ chống quân Minh xâm lược ?
Nêu các chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta ?
Trình bày nguyên nhân bùng nổ, đặc điểm và nguyên nhân thất bại các cuộc khởi nghĩa của quý tộc Trần ? Nêu ý nghĩa lịch sử của các cuộc khởi nghĩa đó ?
V/ DẶN DÒ
_ Học kỹ bài, làm bài tập 18.
_ Xem trước bài “Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418 – 1427)”.