Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 môn Ngữ văn - Đề 1 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Định Hóa (Có đáp án)

 PHÒNG GDĐT KIM SƠN ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
 TRƯỜNG THCS ĐỊNH HÓA Năm học: 2018 – 2019
 MÔN: NGỮ VĂN
 Thời gian làm bài: 120 phút
 (Đề thi gồm 10 câu, 2 trang)
 I. Phần trắc nghiệm( 2đ)
 Em hãy khoanh tròn vào đáp án đúng nhất ở mỗi câu.
 Câu 1: Viết "Truyện Kiều", tác giả đã dựa vào cốt truyện nào?
 A. Truyền kỳ mạn lục B. Kim Vân Kiều truyện
 C. Hoàng Lê nhất thống chí D. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
 Câu 2: Câu thơ "Cá thu biển Đông như đoàn thoi" ("Đoàn thuyền đánh cá" - Huy 
Cận) sử dụng biện pháp tu từ gì? 
 A. Nhân hoá B. Hoán dụ. C. Ẩn dụ D. So sánh
 Câu 3: Ký ức đầu tiên của người cháu trong bài thơ "Bếp lửa" - Bằng Việt là gì?
 A. Hình ảnh người bà kính yêu. B. Hình ảnh bếp lửa.
 C. Hình ảnh bố mẹ. D. Hình ảnh tổ quốc.
 Câu 4: Tìm câu văn sử dụng khởi ngữ?
 A. Tôi cũng giàu rồi. B. Giàu, tôi cũng giàu rồi.
 C. Anh học giỏi môn toán D. Em là học sinh tiên tiến.
 Câu 5. Hình ảnh “ Giọt long lanh”trong câu thơ “ Từng giọt long lanh rơi” (“ Mùa 
 xuân nho nhỏ “- Thanh Hải) được hiểu như thế nào ?
 A. Giọt mưa xuân. B. Giọt sương sớm.
 C. Giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện. D. Cả 3 đáp án.
 Câu 6. Bộ phận in đậm trong câu văn sau là thành phần biệt lập nào?
 Họa sĩ thầm nghĩ: “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, 
 chưa kịp gấp chăn chẳng hạn”.
 A. Tình thái. B. Cảm thán.
 C. Gọi - đáp D. Phụ chú.
 Câu 7. Trong câu thơ: “ Sương chùng chình qua ngõ
 Hình như thu đã về”.
 Từ nào trong các từ sau là tình thái từ ?
 A. Chùng chình B. Hình như
 C. Qua ngõ. D . Đã về.
 Câu 8. Nguyễn Đình Thi viết văn bản "Tiếng nói của văn nghệ" vào thời kỳ nào?
 A. Thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. 
 B. Thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ.
 C. Thời kỳ miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội.
 D. Thời kỳ đất nước hoàn toàn thống nhất.
 II. Phần tự luận ( 8đ) Câu 1( 2đ)
 Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ xuất hiện nhiều yếu tố kì ảo.
 Hãy chỉ ra các yếu tố kì ảo ấy và cho biết tác giả muốn thể hiện điều gì khi đưa ra 
những yếu tố kì ảo vào một câu chuyện quen thuộc ?
Câu 2 : ( 6đ)
  “Ta làm con chim hót
 Ta làm một cành hoa
 Ta nhập vào hoà ca
 Một nốt trầm xao xuyến
 Một mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
 Dù là tuổi hai mươi
 Dù là khi tóc bạc”
 ( Thanh Hải- Mùa xuân nho nhỏ)
 Hãy phân tích hai khổ thơ trên để làm rõ tâm nguyện cao đẹp của Thanh Hải : muốn 
được cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của cuộc đời mình cho cuộc đời chung – cho 
đất nước. Từ đó em rút ra bài học gì?
 ---- Hết------ PHÒNG GDĐT KIM SƠN HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI TUYỂN SINH 
 TRƯỜNG THCS ĐỊNH HÓA VÀO LỚP 10 THPT
 Năm học: 2018 – 2019
 MÔN: NGỮ VĂN
 (Hướng dẫnchấm gồm 3 trang)
PhÇn I: Tr¾c nghiÖm (2,0 ®iÓm)
C©u 1 2 3 4 5 6 7 8
§¸p ¸n B D B B D A B A
Tr¶ lêi ®óng mçi c©u cho 0,25 ®iÓm; tr¶ lêi sai kh«ng cho ®iÓm.
PhÇn II. Tù luËn (8,0 ®iÓm)
C©u Néi dung §iÓm
C©u 1 * Về nội dung : 1,5
 - Đề bài yêu cầu phân tích một nét đặc sắc về nghệ thuật của 
 truyện nhằm mục đích làm rõ ý nghĩa chi tiết đó trong việc thể hiện 
 nội dung tác phẩm và tư tưởng của tác giả
 - Cần chỉ ra được các chi tiết kì ảo trong câu chuyện :
 + Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa 0,5
 + Phan Lang gặp nạn, lạc vào động rùa, gặp Linh Phi, được cứu 
 giúp; gặp lại Vũ Nương, được sứ giả của Linh Phi rẽ đường nước 
 đưa về dương thế.
 + Vũ Nương hiện về trong lễ giải oan trên bến Hoàng Giang giữa 
 lung linh, huyền ảo rồi lại biến mất.
 - Ý nghĩ của các chi tiết huyền ảo:
 1,0
 + Làm hoàn chỉnh thêm nét đẹp vốn có của nhân vật Vũ Nương: 
 nặng tình, nặng nghĩa, quan tâm đến chồng con, khao khát được phụ 
 hồi danh dự .
 + Bộc lộ rõ bản chất vũ phu của Trương Sinh.
 + Tạo nên một kết thúc phần nào có hậu cho câu chuyện.
 + Thể hiện ước mơ về lẽ công bằng ở đời của nhân dân
 + Tăng thêm ý nghĩa tố cáo hiện thực của xã hội.
 * Về hình thức: 0,5
 - Câu trả lời ngắn gọn, giải thích làm rõ yêu cầu của đề bài.
 - Các ý có sự liên kết chặt chẽ.
 - Trình bày rõ ràng, mạch lạc. C©u 2 A. Ph©n tÝch 2 khæ th¬ ®Ó lµm s¸ng tá t©m nguyện cña nhµ th¬ 5,5
 1. VÒ h×nh thøc: 1,0
 - ViÕt thµnh bµi v¨n nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬
 - Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, diÔn ®¹t trong s¸ng, c¶m xóc ch©n thùc, 
 kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, lçi liªn kÕt.
 2. VÒ néi dung: Bµi viÕt lµm s¸ng tá c¸c ý sau:
 * Từ cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước, nhà 
 thơ có khát vọng thiết tha, làm “mùa xuân nho nhỏ” dâng cho đời.
 a. Ước nguyện được sống đẹp, sống có ích cho đời. 2,0
 Muốn làm con chim hót, cành hoa, nốt trầm xao xuyến trong bản 
 hoà ca Phân tích các hình ảnh này để thấy vẻ đẹp ước nguyện của 
 Thanh Hải.
 - Điệp ngữ “Ta làm”, “Ta nhập vào” diễn tả một cách tha 
 thiết khát vọng được hoà nhập vào cuộc sống của đất nước được 
 cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của cuộc đời mình cho cuộc đời 
 chung – cho đất nước.
 - Điều tâm niệm ấy được thể hiện một cách chân thành trong 
 những hình ảnh thơ đẹp một cách tự nhiên giản dị.
 + “Con chim hót”, “một cành hoa”, đó là những hình ảnh đẹp của 
 thiên nhiên. Ở khổ thơ đầu, vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên đã 
 được miêu tả bằng hình ảnh “một bông hoa tím biếc”, bằng âm 
 thanh của tiếng chim chiền chiện “hót chi mà vang trời”. Ở khổ thơ 
 này, tác giả lại mượn những hình ảnh ấy để nói lên ước nguyện của 
 mình : đem cuộc đời mình hoà nhập và cống hiến cho đất nước.
 b. Ước nguyện ấy được thể hiện một cách chân thành, giản dị, 
 khiêm nhường 2,0
 - Nguyện làm những nhân vật bình thường nhưng có ích cho đời
 + Giữa mùa xuân của đất nước, tác giả xin làm một “con chim 
 hót”, làm “Một cành hoa”. Giữa bản “hoà ca” tươi vui, đầy sức 
 sống của cuộc đời, nhà thơ xin làm “một nốt trầm xao xuyến”. Điệp 
 từ “một” diễn tả sự ít ỏi, nhỏ bé, khiêm nhường. 
 - Ý thức về sự đóng góp của mình: dù nhỏ bé nhưng là cái tinh 
 tuý, cao đẹp của tâm hồn mình góp cho đất nước.
 - Hiểu mối quan hệ riêng chung sâu sắc: chỉ xin làm một nốt trầm 
 khiêm nhường trong bản hoà ca chung.
 + Những hình ảnh con chim, cành hoa, nốt nhạc trầm cuối cùng 
 dồn vào một hình ảnh thật đặc sắc: “Một mùa xuân nho nhỏ – Lặng 
 lẽ dâng cho đời”. Tất cả là những hình ảnh ẩn dụ mang vẻ đẹp giản 
 dị, khiêm nhường, thể hiện thật xúc động điều tâm niệm chân thành, 
 tha thiết của nhà thơ.
 + Bằng giọng thơ nhỏ nhẹ, sâu lắng, ước nguyện của Thanh Hải đã đi vào lòng người đọc, và lung linh trong ánh sáng của một nhân 
sinh quan cao đẹp: Mỗi người phải mang đến cho cuộc đời chung 
một nét đẹp riêng, phải cống hiến cái phần tinh tuý, dù nhỏ bé, cho 
đất nước, và phải không ngừng cống hiến “Dù là tuổi hai mươi – Dù 
là khi tóc bạc”. Đó mới là ý nghĩa cao đẹp của đời người.
 - Sự thay đổi trong cách xưng hô “tôi” sang “ta” mang ý nghĩa 
rộng lớn là ước nguyện chung của nhiều người.
 - Hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” đầy bất ngờ thú vị và sâu sắc: đặt 
cái vô hạn của trời đất bên cạnh cái hữu hạn của đời người, tìm ra 
mối quan hệ cá nhân và xã hội.
 - Ước nguyện dâng hiến ấy thật lặng lẽ, suốt đời, sống đẹp đẽ.
 * Khổ thơ thể hiện xúc động một vấn đề nhân sinh lớn lao.
 Đặt khổ thơ trong mối quan hệ với hoàn cảnh của Thanh Hải lúc 
 0,5
ấy, ta càng hiểu hơn vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ.
 B. Bài học: Học sinh tự rút ra bài học sâu sắc từ ước nguyện 0,5
 được cống hiến của nhà thơ . Một số gợi ý sau:
 - Có ý thức sống đẹp, sống giản dị, khiêm nhường, sống có ích, 
 sống phải biết cống hiến, biết làm việc tốt giúp ích cho đời..
 - Có ước mơ, biết vượt mọi khó khăn để đạt được ước mơ.
 - Tuổi trẻ phải chăm chỉ học tập, rèn luyện PHẦN KÝ XÁC NHẬN:
 TÊN FILE ĐỀ THI: NGỮ VĂN – TS10 – 2018 – 2019 – ĐỊNH HÓA 1
 MÃ ĐỀ THI (DO SỞ GD&ĐT GHI):..
 TỔNG SỐ TRANG (ĐỀ THI VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM) LÀ: 5 TRANG.
NGƯỜI RA ĐỀ THI NGƯỜI THẨM ĐỊNH VÀ XÁC NHẬN CỦA BGH
 PHẢN BIỆN
 Trần Thị Hồng Đinh Thị Thanh Loan