Bài giảng phát triển năng lực Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 127: Văn bản "Mây và sóng" - Hoàng Thị Hà

GV: HOÀNG THỊ HÀ 
? Trong chương trỡnh Ngữ Văn lớp 9 , em đó được học những văn bản nào núi về tỡnh mẫu tử , hóy kể tờn cỏc văn bản đú ? 
*Bài cũ: 
-“Khỳc hỏt ru những em bộ lớn trờn lưng mẹ” 
- Nguyễn Khoa Điềm. 
-“Con cũ”- Ch ế Lan Viờn. 
Tiết 127 
Mõy và súng 
( R. Ta-go) 
Ngữ văn 
Văn bản 
I- Tỡm hiểu chung : 
1- Tỏc giả: 
Mõy và súng 
-Thơ ụng thể hiện tinh thần dõn tộc, dõn chủ sõu sắc và tinh thần nhõn văn cao cả cựng chất trữ tỡnh nồng đượm. 
-Ra-bin-đra-nỏt Ta-go (1861-1941) 
- là nhà thơ hiện đại lớn nhất Ấn Độ và nhận giải Nụ-ben văn học 1913. 
TAGOR (1861-1941) 
I- Tỡm hiểu chung : 
1- Tỏc giả: 
2- Văn bản: 
a- Xuất xứ: 
- Mõy và Súng vốn được viết 
bằng tiếng Ben-gan, in trong 
tập thơ Si-su ( Trẻ thơ) xuất 
bản năm 1909 và được chớnh 
Ta-go dịch ra tiếng Anh in 
trong tập Trăng non xuất bản 
năm 1915. 
Mõy và súng 
Bài thơ viết bằng tiếng Ben gan 
Bài thơ được dịch ra Tiếng Anh. 
1- Tỏc giả: 
2- Văn bản: 
a- Xuất xứ: 
b- Đọc văn bản: 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
*Đọc: 
Giọng nhẹ nhàng, tha thiết; chỳ ý những lời đối thoại giữa em bộ với những người ở trờn mõy và trong súng. 
Mẹ ơi, trờn mõy cú người gọi con: 
 “Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến chiều tà. Bọn tớ 
chơi với bỡnh minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”. 
 Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mỡnh lờn đú được?” 
 Họ đỏp: “Hóy đến nơi tận cựng trỏi đất, đưa tay lờn trời, 
cậu sẽ được nhấc bổng lờn tận tầng mõy”. 
 “Mẹ mỡnh đang đợi ở nhà” - con bảo - “Làm sao cú thể 
rời mẹ mà đến được?”. 
 Thế là họ mỉm cười bay đi. 
 Nhưng con biết cú trũ chơi thỳ vị hơn, mẹ ạ. 
 Con là mõy và mẹ sẽ là trăng. 
 Hai bàn tay con ụm lấy mẹ, và mỏi nhà ta là bầu trời 
xanh thẳm. 
Mõy và súng 
Mõy và súng 
Trong súng cú người gọi con: 
“Bọn tớ ca hỏt từ sỏng sớm đến hoàng hụn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà khụng biết từng đến nơi nao”. 
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mỡnh ra ngoài đú được?” 
Họ núi: “Hóy đến rỡa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn súng nõng đi.” 
Con bảo: “Buổi chiều mẹ luụn muốn mỡnh ở nhà, làm sao cú thể rời mẹ mà đi được?”. 
Thế là họ mỉm cười, nhảy mỳa lướt qua. 
Nhưng con biết trũ chơi khỏc hay hơn. 
Con là súng và mẹ sẽ là bến bờ kỡ lạ, 
Con lăn,lăn,lăn mói rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lũng mẹ. 
Và khụng ai trờn thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào. 
1- Tỏc giả: 
2- Văn bản: 
a- Xuất xứ: 
b- Đọc văn bản: 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
c- Thể loại, phương thức biểu đạt: 
*Thể thơ: 
tự do ( thơ văn xuụi). 
biểu cảm 
*Phương thức biểu đạt chớnh: 
1- Tỏc giả: 
2- Văn bản: 
a- Xuất xứ: 
b- Đọc văn bản- tỡm hiểu chỳ thớch: 
c- Thể loại, phương thức biểu đạt: 
d- Bố cục: 
I- Tỡm hiểu chung : 
Bố cục 
 -Phần 1: Cõu chuyện với mẹ về những người ở trờn mõy và trũ chơi thứ nhất của em bộ. 
 -Phần 2: Cõu chuyện với mẹ về những người ở trong súng và trũ chơi thứ hai của em bộ 
Kết cấu: 
- Giống: Trỡnh tự tường thuật ở 
2 phần đều giống nhau 
- Khỏc: í và lời khụng hề trựng 
 lặp 
Mõy và súng 
I I - Đọc- Hiểu văn bản : 
1 .Lời mời gọi của những người sống trờn mõy, trong súng : 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
Nhúm 1,3: Cuộc trũ chuyện của bộ với Mõy 
Nhúm 2,4: Cuộc trũ chuyện của bộ với Súng 
Mõy núi về cuộc sống như thế nào? 
Em cú nhận xột gỡ về cuộc sống đú? 
Bộ hỏi Mõy điều gỡ? 
Qua lời hỏi đú, em thấy thỏi độ của bộ ra sao? 
Cuối cựng, bộ quyết đinh như thế nào? 
Qua lời của bộ, thỡ vỡ sao trũ chơi mà bộ đưa ra lại thỳ vị hơn của Mõy? 
Qua quyết định của bộ, em cú nhận xột gỡ? 
Lời núi 
Của những người sống trờn mõy 
Của những người sống trong súng 
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lỳc chiều tà. Bọn tớ chơi với bỡnh minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc ”. 
“Bọn tớ ca hỏt từ sỏng sớm cho đến hoàng hụn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà khụng biết từng đến nơi nao”. 
Mõy và súng 
Đến tận cựng trỏi đất, 
đưa tay lờn được nhấc 
bổng lờn tận tầng mõy 
 Đến rỡa biển cả, nhắm 
 mắt lại, sẽ được làn 
súng nõng đi. 
 Mục đớch: rủ em bộ cựng đi chơi 
Thật đơn giản, mơ mộng và kỡ diệu 
→Tiếng gọi của một thế giới rộng lớn, diệu kỡ, hấp dẫn, bớ ẩn rực rỡ sắc màu, vui tươi, với những lời ca du dương và bất tận 
I I - Đọc- Hiểu văn bản : 
1 . Lời mời gọi của những người sống trờn mõy, trong súng : 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
 2 . Lời từ chối của em bộ: 
-Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mỡnh lờn đú được?”. 
-Con hỏi:” Nhưng làm thế nào mỡnh ra ngoài đú được?”. 
Em bộ bị thế giới đú hấp dẫn, lụi cuốn và rất muốn đi chơi cựng mõy, cựng súng. 
→ Rất phự hợp với tõm lớ của tuổi thơ. 
-”Mẹ mỡnh đang đợi ở nhà” 
- con bảo- “Làm sao cú thể rời mẹ mà đến được?”. 
→ mỡnh khụng xa mẹ được 
- Con bảo: “Buổi chiều mẹ luụn muốn mỡnh ở nhà, làm sao cú thể rời mẹ mà đi được?”. 
→ Quyết tõm khụng muốn rời xa mẹ 
→ Lời từ chối rất dễ thương. 
→Tỡnh yờu mẹ da diết, nồng thắm đó chiến thắng những ham muốn vui chơi, sự cỏm dỗ, đú chớnh là sự nớu giữ của tỡnh mẫu tử thiờng liờng và bất diệt 
→ Ca ngợi tỡnh mẫu tử 
→ Giỏ trị nhõn văn sõu sắc. 
I I - Đọc- Hiểu văn bản : 
1 . Lời mời gọi của những người sống trờn mõy, trong súng : 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
 2 . Lời từ chối của em bộ: 
3 . Những trũ chơi của em bộ. 
+ Con là mây 
+ Mẹ là tr ă ng → Hai bàn tay con ôm lấy mẹ. 
+ Mái nhà là bầu trời xanh thẳm 
+ Con là sóng 
+ Mẹ là bến bờ k ỡ lạ → Con l ă n, l ă n, l ă n mãi rồi sẽ cười 	vang vỡ tan vào lòng mẹ. 
-Sự tưởng tượng bay bổng, óc sáng tạo, lặp từ , h ỡ nh ảnh so sánh. 
-Trò chơi k ỡ thú có thiên nhiên lung linh, có vũ trụ rộng lớn, có mẹ diễn ra trong mái nhà thân yêu của chính m ỡ nh. 
→ Một em bé rất thông minh, giàu trí tưởng tượng, khát khao khám phá thế giới và rất yêu mẹ. 
Thảo luận: Hóy so sỏnh và chỉ ra điểm giống và khỏc nhau 
 giữa trũ chơi của những người trờn mõy, trong súng và trũ chơi 
của em bộ? 
 Khác nhau: 
+ Trò chơi của nh ữ ng người trên mây và trong s óng chỉ có các h ỡ nh ảnh của thiên nhiên. 
+ Trò chơi của em bé được xây dựng bằng s ự tưởng tượng sáng tạo, có h ỡ nh ảnh của thiên nhiên, có t ỡ nh mẫu tử sâu nặng. 
 Giống nhau: 
Đ ều là những trò chơi hấp dẫn và thú vị. 
 Đ ều xuất hiện các h ỡ nh ảnh của thiên 	nhiên: mây, s óng, trăng .... 
I I - Đọc- Hiểu văn bản : 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
I I I- Tổng kết : 
1- Nội dung : 
 Qua lời thủ thỉ chân t ỡ nh của em bé với mẹ về nh ữ ng cuộc đối thoại 
tưởng tượng gi ữ a em với mây và sóng, người đọc cảm nhận được một 
cách thấm thía t ỡ nh mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. 
I I - Đọc- Hiểu văn bản : 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
I I I- Tổng kết : 
1- Nội dung : 
2- Nghệ thuật : 
Nhận xét nào sau đây đúng nhất về đặc sắc nghệ thuật của bài thơ? 
A. H ỡnh ảnh thiên nhiên vừa lung linh, kỳ ảo vừa chân thực, sinh động, mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc. 
B. Trí tưởng tượng phong phú, bay bổng. 
C. H ỡ nh thức đối thoại lồng trong lời kể 
D. Cả 3 ý trên. 
D. 
I I - Đọc- Hiểu văn bản : 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
I I I- Tổng kết : 
1- Nội dung : 
2- Nghệ thuật : 
 - H ỡ nh ảnh thiên nhiên vừa lung linh, kỳ ảo vừa chân thực, sinh động, mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc. 
- Trí tưởng tượng phong phú, bay bổng. 
 - H ỡ nh thức đối thoại lồng trong lời kể, có sự giống nhau nhưng không trùng lặp. 
? Ngoài ý nghĩa ca ngợi tỡnh mẹ con, bài thơ 
cũn cú thể gợi cho ta suy ngẫm thờm điều gỡ? 
Thảo luận 
*Trả lời: 
 Con người trong cuộc sống vẫn thường gặp những cám dỗ và quyến rũ. Muốn khước từ chúng, cần có những điểm tựa vững chắc mà tỡnh mẫu tử là một trong những điểm tựa ấy. 
 Bài thơ đã chắp cánh cho trí tưởng tượng của tuổi thơ song cũng nhắc nhở mọi người rằng, hạnh phúc không phải là điều g ỡ xa xôi bí ẩn, do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế và do chính con người tạo dựng. 
I I - Đọc- Hiểu văn bản : 
I- Tỡm hiểu chung : 
Mõy và súng 
I I I- Tổng kết : 
I V - Luyện tập : 
*Về nhà: Dựa vào văn bản “Mõy và súng” , hóy vẽ một bức tranh về tỡnh mẫu tử thiờng liờng và bất diệt bằng chớnh cảm xỳc của bản thõn em? 
Cụng việc về nhà: 
* Về nhà: + Học thuộc bài thơ và nắm được nội dung nghệ thuật của bài . 
“Con lăn, lăn, lăn mói rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lũng mẹ. 
Và khụng ai trờn thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.” 
 	 (Mõy và súng - Ta-go) 
 + Sưu tầm những bài thơ núi về tỡnh mẫu tử. 
Bài tập: 1. Nờu cảm nhận về 2 cõu thơ sau: 
2. Vẽ tranh minh họa cho bài thơ. 
- Chuẩn bị bài: “ ễn tập về thơ” : 
+Kẻ và làm mẫu thống kờ. 
+Soạn bài theo cõu hỏi của sgk. 
Kớnh chào quý thầy cụ và cỏc em