Bài giảng phát triển năng lực Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 12, Tiết 45: Ôn dịch, thuốc lá

KiÓm tra bµi cò 
Th«ng ® iÖp mµ v¨n b¶n “ Th«ng tin ngµy Tr¸i § Êt n¨m 2000” muèn göi ® Õn chóng ta lµ g×? 
Em ®· cã suy nghÜ vµ hµnh ® éng nh ­ thÕ nµo sau khi t×m hiÓu v¨n b¶n trªn ? 
KiÓm tra bµi cò 
Lêi kªu gäi b×nh th­êng : “ Mét ngµy kh«ng dïng bao ni-l«ng ” ®­ îc truyÒn ®¹t b»ng mét h×nh thøc rÊt trang träng : Th«ng tin vÒ Ngµy Tr¸i § Êt n¨m 2000 . B»ng c¸ch gi¶i thÝch ®¬n gi¶n mµ s¸ng tá , v¨n b¶n ®· chØ râ t¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni - l«ng , vÒ lîi Ých cña viÖc gi¶m bít chÊt th¶i ni l«ng , ®· gîi cho chóng ta nh÷ng viÖc cã thÓ lµm ngay ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng sèng , ®Ó b¶o vÖ Tr¸i § Êt , ng«i nh µ chung cña chóng ta . 
Lêi kªu gäi b×nh th­êng : “ Mét ngµy kh«ng dïng bao ni-l«ng ” ®­ îc truyÒn ®¹t b»ng mét h×nh thøc rÊt trang träng : Th«ng tin vÒ Ngµy Tr¸i § Êt n¨m 2000 . B»ng c¸ch gi¶i thÝch ®¬n gi¶n mµ s¸ng tá , v¨n b¶n ®· chØ râ t¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni - l«ng , vÒ lîi Ých cña viÖc gi¶m bít chÊt th¶i ni l«ng , ®· gîi cho chóng ta nh÷ng viÖc cã thÓ lµm ngay ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng sèng , ®Ó b¶o vÖ Tr¸i § Êt , ng«i nh µ chung cña chóng ta . 
Tuần : 12 - Tiết : 45  ÔN DỊCH, THUỐC LÁ 	 	 Nguyễn Khắc Viện 
1. Tác giả : Nguyễn Khắc Viện 
Sinh năm 1913 mất năm 1997, ông là người có đóng góp lớn đối với ngành tâm lý , với nền văn hóa và giáo dục Việt Nam. 
I. Giới thiệu chung 
2. Văn bản 
 - Kiểu văn bản : 
- Phương thức biểu đạt : 
 Thuyết minh kết hợp với lập luận . 
Văn bản nhật dụng 
II. Đọc hiểu văn bản  1. Đọc : 
Y ê u c ầu : Đọc r õ r àng , m ạch l ạc , ch ú ý nh ững d òng ch ữ in nghi ê ng c ầ n đọc ch ậm . 
2. Chú thích : 
- Ôn dịch : 
- Hắc ín : 
- Ni- cô -tin : 
3. Bố cục 
 Đ1 : Từ đầu  nặng hơn cả AIDS 
	 Thông báo nạn dịch thuốc lá . 
 Đ2 : Tiếp theo  con đường phạm pháp 
	 Tác hại của thuốc lá . 
 Đ3 : Phần còn lại 
	 Kiến nghị chống thuốc lá . 
“ Ôn dịch ”: 
+ bệnh lan truyền rộng 
+ tiếng chửi rủa 
“ Thuốc lá ”: 
+ cách nói tắt của cụm từ 
 tệ nghiện thuốc lá . 
Dấu phẩy : 
+ đặt giữa 2 từ để ngắt giọng , 
+ nhấn mạnh sắc thái biểu cảm , bộc lộ thái độ vừa căm tức vừa ghê sợ . 
Thuốc lá ! Mày là đồ ôn dịch ! 
“ Ôn dịch , Thuốc lá ” 
’ 
4. Phân tích : 
THUỐC LÁ ! 
MÀY 
LÀ 
ĐỒ 
ÔN DỊCH ! 
a/ Nêu vấn đề nạn dịch thuốc lá 
	- Giới thiệu các loại dịch : 
	+ Dịch hạch , tả : đã loại trừ . 
	+ Đại dịch AIDS: khủng khiếp , chưa tìm được giải pháp . 
	- Giới thiệu thuốc lá là ôn dịch đe doạ sức khoẻ , tính mạng con người nặng hơn cả AIDS. 
 Vừa nêu vấn đề vừa chỉ ra tính chất nghiêm trọng của vấn đề . 
=> ngắn gọn , chính xác , sử dụng phép so sánh và kết hợp sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế . 
b/ Tác hại của thuốc lá 
- Mượn lời của Trần Hưng Đạo 
- So sánh :+ Dâu như sức khoẻ con người . 
	 + Tằm ví như khói thuốc lá . 
	=> Khẳng định mức độ nguy hiểm của thuốc lá . 
Thảo luận : Tác hại của thuốc lá . 
( thời gian 1 phút ) 
Nhóm 2: Tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ của những người xung quanh. 
Nhóm 3: Tác hại của thuốc lá đối với đạo đức , lối sống của con người . 
Nhóm 1: Tác hại đối với sức khoẻ bản thân người hút , 
người nghiện thuốc . 
Chất 
Hắc ín 
Chất 
Ô- xít các -bon 
Chất 
Ni- cô -tin 
Chất 
phóng xạ 210Po 
THUỐC LÁ 
b/ Tác hại của thuốc lá 
	* Đối với bản thân người hút , người nghiện thuốc 
	 - Thuốc lá có hại cho sức khoẻ , tính mạng người hút thuốc : 
	- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc : thấm vào cơ thể người hút : 	 
+ Chất hắc ín : tê liệt lông mao , gây tắc nghẽn ống dẫn , ho hen, viêm phế quản , ung thư vòm họng 
+ Chất Ni- cô -tin : làm co thắt động mạch,tăng huyết áp,tắc động mạch , gây nhồi máu cơ tim 
+ Chất ô-xit cac -bon : thấm vào trong máu , không tiếp nhận ôxi làm sức khỏe giảm sút 
+ Chất phóng xạ Polonium 210 : đọng lại ở các nhánh phế quản và gây ung thư 
+ Chất hắc ín  Ung thư vòm họng Ung thư miệng 
Ch ất nic ô tin đóng l ại trong ph ổi 
Một bệnh nhân viêm tắc động mạch mãn tính 
do nghiện thuốc lá 
+ Chất ô-xít các -bon 
+ Chất phóng xạ : Polonium 210(210Po) 
Polonium 210 là một chất phóng xạ đặc biệt nguy hiểm và không ổn định , đến mức người ta cấm sử dụng nó trong các hoạt động y tế . Nó đọng lại ở các nhánh phế quản và từ đó gây ra ung thư . 
	 * Tác hại của thuốc lá đối với người xung quanh 
	- Khói thuốc lá đầu độc những người xung quanh gây ra :	 đau tim mạch , ung thư , đẻ non, thai nhi yếu . 
Lập luận chặt chẽ , dựa trên cơ sở khoa học , tác giả nêu tác hại của thuốc lá đối với cộng đồng để bác bỏ luận điểm sai lầm : “ Tôi hút , tôi bị bệnh , mặc tôi !” 
 Thuốc lá ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng 
	 * Thuốc lá có hại cho lối sống đạo đức của con người 
	- Hút thuốc : Nêu gương xấu ; 
	 Con đường dẫn đến tội phạm . 
 - Nghiện thuốc lá cũng dễ dẫn đến nghiện ma tuý . 
=> Huỷ hoại lối sống , nhân cách người Việt Nam, nhất là thanh thiếu niên . 
c/ Lời kêu gọi - Kiến nghị 
	 → Khích lệ , khơi gợi tinh thần dân tộc . 
	- Giảm số người hút thuốc lá . 
	- Chống nạn ôn dịch , chống thuốc lá . 
	 “ Nghĩ đến mà kinh ! Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại , ngăn ngừa nạn ôn dịch này .” 
 => Nhờ tính khách quan của thông tin nên đã thuyết phục người đọc về ý nghĩa cần có chiến dịch chống thuốc lá. 
- Vì sao tác giả lại đưa ra những số liệu để so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu-Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị : Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại , ngăn ngừa nạn ôn dịch này ? 
- Cách so sánh như vậy có tác dụng gì ? 
1. Nghệ thuật : 
- Lập luận chặt chẽ , dẫn chứng cụ thể , sinh động , phân tích dựa trên cơ sở khoa học , kết hợp so sánh , liên tưởng . 
- Phương thức biểu đạt thuyết minh kết hợp lập luận . 
III. Tổng kết : 
2. Nội dung: 
Ghi nhớ(SGK/122) 
( Nguyeãn Khaéc Vieän ) 
	 Một số lý do khiến thanh thiếu niên tập tành hút thuốc : 
	1.Đua đòi , a dua . 
	2.  Sử dụng hoặc hút thuốc do anh chị em trong nhà hoặc những người ngang hàng chấp thuận . 
	3.  Hút thuốc do cha mẹ hút thuốc để gương xấu . 
	4. Thiếu sự quan tâm chăm sóc của cha mẹ . 
	5.  Nhận thức về bản thân , lòng tự trọng còn thấp . 
Hậu quả của việc hút thuốc ở tuổi thanh thiếu niên : 
	1.  Viêm họng mãn tính – nếu hút thuốc liên tục 
	2.   Sức đề kháng kém 
	3.   Khó thở 
	4.   Vàng răng 
	5.   Quần áo hôi 
	6.   Hình thành thói quen tiêu tiền xa xỉ , dẫn đến phạm tội , nghiện ma tuý. 
IV. LuyÖn tËp 
IV. LuyÖn tËp 
Bµi tËp 2:  Gia ®× nh em cã ng­êi hót thuèc l¸ kh«ng ? Em sÏ nãi g× ®Ó khuyªn ng­êi th©n bá thuèc l¸? 
Bµi tËp 3:  Em h·y nªu mét sè gi¶i ph¸p ®Ó chèng n¹n hót thuèc l¸. 
- Tuyªn truyÒn cho mäi ng­êi thÊy ®­ îc mèi nguy h¹i gh ª gím cña thuèc l¸. 
- Cã th¸i ®é phª ph¸n , lªn ¸n nh÷ng hµnh vi hót thuèc l¸ n¬i c«ng céng . 
- §¸ nh thuÕ cao ® èi víi c¸c c«ng ty s¶n xuÊt thuèc l¸. 
- Xö ph¹t nghiªm ® èi víi hµnh vi bu«n lËu thuèc l¸, hót thuèc l¸ n¬i c«ng céng , 
Cứ 8 giây lại có một người phải 
vĩnh viễn ra đi do hậu quả của thuốc lá ( Bild ) 
 Khi chưa hút thuốc 
 Khi đã hút thuốc 
ÔN DỊCH, THUỐC LÁ 
Nguyễn Khắc Viện 
Ôn dịch , Thuốc lá 
Thông báo về nạn dịch Thuốc lá 
Tác hại của Thuốc lá 
Đối với sức khoẻ con người 
Sức khỏe 
người hút 
Sức khỏe 
cộng đồng 
Đối với đạo đức 
Con người 
Kiến nghị chống thuốc lá 
V× mét m«i tr­êng kh«ng khãi thuèc l¸!