Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 105: Văn bản " Bàn luận về phép học"

 CHÀO CÁC EM HỌC SINH 
ĐẾN VỚI VỚI LỚP HỌCTRỰC TUYẾN 
I. Đọc – tìm hiểu chung  
 La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp: (1723-1804)quê ở Hà Tĩnh, là người học rộng hiểu sâu, được người đời kính trọng. 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
1. Tác giả :  
- Nguyễn Thiếp- 
I.Tác giả, tác phẩm :  
 “ Bàn luận về phép học” được trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp viết gửi lên vua Quang Trung tháng 8 năm 1791. 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
1. Tác giả :  
Toàn tập La Sơn Yên Hồ 
Nêu xuất xứ của văn bản? 
 La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp: (1723-1804)quê ở Hà Tĩnh, là người học rộng hiểu sâu, được người đời kính trọng. 
2. Tác phẩm: 
- Nguyễn Thiếp- 
a. Xuất xứ 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
Bài tấu 
(Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung ) 
Quân đức 
 (Đức vua) 
Dân tâm 
(Lòng dân) 
Học pháp 
( Phép học ) 
- Nguyễn Thiếp- 
I. Đọc – tìm hiểu chung  
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
1. Tác giả :  
2. Tác phẩm: 
- Nguyễn Thiếp- 
a. Xuất xứ: 
b. Từ khó: (SGK) 
c. Thể loại: 
Tấu 
	Tấu là một loại văn thư của bề tôi , thần dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc , ý kiến , đề nghị. 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
Tấu : 
 Là loại văn thư của bề tôi, thần dân g ử i lên vua chúa. 
Chiếu, hịch, cáo: 
 Là thể văn của vua chúa, thủ lĩnh, tướng lĩnh ban truyền xuống thần dân. 
- Nguyễn Thiếp- 
I. Đọc – tìm hiểu chung  
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
1. Tác giả :  
2. Tác phẩm: 
- Nguyễn Thiếp- 
a. Xuất xứ: 
b. Từ khó: (SGK) 
c. Thể loại: 
d. Bố cục: 
P1: Từ đầu kẻ đi học là học điều ấy. Mục đích chân chính của việc học. 
P2: Tiếp theo điều tệ hại ấy. Lối học sai trái và tác hại. 
P3: còn lại. Quan điểm, phương pháp học đúng đắn và kết quả. 
3 phần 
I. Đọc – tìm hiểu chung  
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
1. Tác giả :  
2. Tác phẩm: 
- Nguyễn Thiếp- 
a. Xuất xứ: 
b. Từ khó: (SGK) 
c. Thể loại: 
d. Bố cục: 
3 phần 
II. Đọc – tìm hiểu nội dung  
Tấu 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
II.Đọc - Tìm hiểu nội dung: 
1.Mục đích của việc học: 
 	 Dẫn câu châm ngôn: “Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo”. 
- Học để biết rõ đạo. 
Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người. 
 * Dùng câu châm ngôn theo lối so sánh, cách nói phủ định ngắn gọn, dễ hiểu tăng tính thuyết phục. 
Để nêu mục đích của việc học tác giả lập luận bằng cách nào? 
Học để làm gì? 
Đạo là gì? 
Câu châm ngôn dùng nghệ thuật gì? Nêu tác dụng ? 
Mục đích của việc học để làm gì? 
 => Mục đích của việc học là để làm người tốt, có ích cho xã hội 
- Nguyễn Thiếp- 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản: 
1.Mục đích của việc học: 
2. Những biểu hiện sai trái trong việc học và tác hại. 
a.Những biểu hiện sai trái trong việc học: 
Lối học hình thức . 
Lối học cầu danh lợi. 
Lối học hình thức : 
học thuộc lòng câu chữ mà không hiểu nội dung, có danh mà không thực chất. 
Lối học cầu danh lợi: 
học để có danh tiếng, được trọng vọng, được nhàn nhã, được nhiều lợi lộc. 
Tác giả phê phán lối học sai trái nào? 
Em hiểu thế nào là lối học hình thức? Thế nào là lối học cầu danh lợi? 
- Nguyễn Thiếp- 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản: 
1.Mục đích của việc học: 
2. Những biểu hiện sai trái trong việc học và tác hại. 
a.Những biểu hiện sai trái trong việc học: 
Lối học hình thức . 
Lối học cầu danh lợi. 
b. Tác hại: 
Không biết tam cương ngũ thường. 
Chúa tầm thường, thần nịnh hót. 
Nước mất nhà tan. 
Những lối học sai trái đó có tác hại gì? 
- Nguyễn Thiếp- 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản: 
1.Mục đích của việc học: 
2. Những biểu hiện sai trái trong việc học và tác hại. 
a.Những biểu hiện sai trái trong việc học: 
Lối học hình thức . 
Lối học cầu danh lợi. 
b. Tác hại: 
Không biết tam cương ngũ thường. 
Chúa tầm thường, thần nịnh hót 
Nước mất nhà tan. 
Thực tế xã hội đương thời thế kỉ 17-18 các vương triều Lê, Trịnh, Nguyễn, 
Lê Chiêu Thống, Trịnh Sâm, Trịnh Kiểm, Nguyễn Ánh đều là những bạo chúa, bù nhìn bán nước cầu vinh, ăn chơi xa đoạ, tán tận lương tâm. 
Ngày nay có những lối học sai trái này không? 
- Nguyễn Thiếp- 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản: 
1.Mục đích của việc học: 
2. Những biểu hiện lệch lạc, sai trái 
trong việc học và tác hại. 
3. Quan điểm và phương pháp học đúng đắn, kết quả: 
Quan điểm: 
Việc học phải được phổ biến rộng khắp: 
	+ Mở thêm trường, 
	+ Mở rộng thành phần người học, 
	+ Tạo điều kiện thuận lợi cho người đi học. 
Phép học theo Chu Tử. 
* Quan điểm đúng đắn, phù hợp. 
THẢO LUẬN NHÓM 
Trình bày quan điểm, phương pháp học đúng đắn và kết quả mà Nguyễn Thiếp nêu ra trong đoạn văn? 
Em có nhận xét gì về quan điểm mà tác giả nêu ra? 
- Nguyễn Thiếp- 
VĂN MIẾU QUỐC TỬ GIÁM NƠI DỰNG BIA GHI TÊN CÁC TIẾN SĨ 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
II. Đọc – Tìm hiểu văn bản; 
3. Quan điểm và phương pháp học đúng đắn, kết quả: 
Quan điểm: 
b. Phương pháp học : 
Tuần tự học tiến lên từ thấp đến cao. 
Học rộng rồi tóm lược cho gọn. 
Học đi đôi với hành. 
* Đây là phương pháp học đúng đắn, tiến bộ. 
c. Kết quả: 
- Đất nước có nhiều nhân tài. 
- Triều đình ngay ngắn, 
- Thiên hạ thịnh trị. 
* Kết quả chính xác, phù hợp với thực tế. 
Phương pháp học của Nguyễn Thiếp nêu ra ngày nay còn giá trị hay không? 
Em có nhận xét gì về kết quả Nguyễn Thiếp nêu ra? 
- Nguyễn Thiếp- 
Từ việc tìm hiểu trên em hiÓu g× vÒ NguyÔn ThiÕp? 
 Lµ ng­ưêi t hông minh s¸ng suèt, häc réng hiÓu s©u; yªu nư­íc, quan t©m ®Õn vËn mÖnh cña ®Êt n­íc; träng ch÷, träng tµi. 
 Tư­ t­ưëng cña NguyÔn ThiÕp lµ nÒn t¶ng cho nh÷ng quan ®iÓm häc ®óng ®¾n ngµy nay: häc ®Ó lµm ng­ưêi, häc ®i ®«i víi hµnh. 
Theo em, mục tiêu giáo dục nào của nhà nước ta hiện nay gần giống với quan điểm dạy học của Nguyễn Thiếp? 
Bốn mục tiêu giáo dục của UNESCO: 
1. Học để biết, 
2. Học để làm, 
3. Học để chung sống, 
4.Học để tự khẳng định mình. 
	 Qua bài văn em hãy cho biết mục đích học của em là gì? Em đã học theo phương pháp nào ? 
	Là học sinh – chủ nhân tương lai của đất nước chúng ta cần phải xác định mục đích của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức góp phần hưng thịnh đất nước, không phải học để cầu danh lợi, phải có phương pháp học cho rộng nắm cho gọn, học đi đôi với hành. 
Dựa trên những kiến thức các em đã học vẽ sơ đồ. 
Bàn luận về 
phép học 
Quan điểm, phương 
pháp học đúng đắn 
Kết quả của phương 
 pháp học đúng đắn 
Mục đích của việc 
học chân chính 
Phê phán lối 
học sai trái 
TIẾT 105: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 
III. Tổng kết: 
Nghệ thuật: 
	Lập luận chặt chẽ, luận điểm rõ 
 ràng. 
2. Nội dung : 
	Mục đích của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức góp phần hưng thịnh đất nước, không phải học để cầu danh lợi, phải có phương pháp học cho rộng nắm cho gọn, học đi đôi với hành. 
Qua sơ đồ em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả? 
Cách lập luận đó nhằm thể hiện nội dung gì? 
Qua bài văn này em học tập được điều gì để làm văn nghị luận? 
- Nguyễn Thiếp- 
Bài tập: 
Văn bản “Bàn luận về phép học” sử dụng phương pháp biểu đạt chính nào? 
A. Tự sự C. Miêu tả 
B. Thuyết minh D. Nghị luận. 
2. Phương pháp học tập nào đúng đắn? 
A. Học từ thấp đến cao, học hình thức. 
B. Học cầu danh lợi, học đi đôi với hành. 
C. Học rộng rồi tóm lược cho gọn, học đi đôi với hành. 
D. Học đi đôi với hành, học hình thức. 
 HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 
- Liên hệ với mục đích, phương pháp học tập bản thân	 
Đối với bài ở tiết học này 
Đối với bài ở tiết học tiếp theo 
Đọc và soạn “Thuế Máu”- Nguyễn Ái Quốc. Tìm hiểu số phận những người bản xứ trước, trong và sau chiến tranh khác nhau như thế nào? 
 
Xin chào và hẹn gặp lại