Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 35: Cụm danh từ

ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ 
PLAY 
1 
4 
3 
5 
2 
Danh từ là gì? 
A. là những từ chỉ hoạt động 
B. Là những từ chỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm 
C. Là những từ chỉ trạng thái, tính chất của sự vật 
D. Là những từ chỉ con vật, cây cối 
Trở về 
Tìm danh từ trong câu sau: “Vua có cô công chúa vừa đến tuổi lấy chồng” 
A. vua, cô, chồng 
C . vua, cô, công chúa, tuổi, chồng 
B . vua, công chúa 
D. có, công chúa, chồng 
Trở về 
Tìm danh từ trong câu sau: “Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển” 
A. ngày, hai, ông lão, bờ biển 
C. ngày, vợ chồng, ông lão, cá, túp lều, bờ biển 
B. ngày, ông lão, ở, lều, bờ biển 
D. xưa, đánh cá , hai, một, trong, trên 
Trở về 
Danh từ thường giữ chức vụ gì trong câu? 
A. Làm vị ngữ 
D . Làm chủ ngữ, nếu làm vị ngữ thường có từ là đứng trước 
C. Làm trạng ngữ 
B . Làm chủ ngữ 
Trở về 
Danh từ có thể kết hợp được với những từ ngữ nào? 
B . Các chỉ từ 
A . từ chỉ số lượng ở phía trước và chỉ từ ở phía sau 
C. Từ chỉ số lượng 
D. Các từ: này, ấy, đó, kia, nọ, đây 
Trở về 
Cụm 
danh từ 
B 
A 
Những từ chỉ số lượng 
Chỉ từ: này, ấy, nọ, kia, đó đây 
Danh từ 
10h35 
CỤM DANH TỪ 
Tiết 35 
03 
Luyện tập 
02 
Cấu tạo của cụm danh từ 
01 
Cụm danh từ là gì? 
Bố cục 
Cụm danh từ là gì? 
01 
Ngày xưa , có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển. 
Ví dụ 
Ngày xưa , có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở 
DT 
Phụ ngữ + Danh từ + Phụ ngữ = Cụm danh từ 
 với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển . 
DT 
DT 
10h42 
Kết luận 
Túp lều 
CDT 
Rõ hơn về số lượng 
Số lượng + Tính chất 
Số lượng + Tính chất + Vị trí 
Nhận xét 
Cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một danh từ. 
Một túp lều 
Một túp lều nát 
Một túp lều nát trên 
 bờ biển 
DT 
Bài tập 
nhanh 
Đọc các câu sau và rút ra nhận xét về chức vụ ngữ pháp của CDT. 
	 CDT làm vị ngữ. 
2. Những truyện ngụ ngôn ấy đều nhằm mục đích khuyên răn. 
 CDT làm chủ ngữ. 
 Trong câu, CDT hoạt động giống như một danh từ. 
10h45 
1. Mã Lương (là) một họa sĩ tài năng. 
CDT là loại tổ hợp từ do DT + 1 số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. 
CDT có ý nghĩa đầy đủ hơn và cấu tạo phức tạp hơn một DT. 
Số lượng phụ ngữ ngày càng tăng Nghĩa của CDT đầy đủ hơn. 
Hoạt động trong câu giống một DT 
Ghi nhớ 1 
Nhìn hình – Đặt câu (có CDT) 
Những bông hoa trên cánh đồng này thật đẹp! 
10h50 
Cụm 
danh từ 
B 
A 
Những từ chỉ số lượng 
Chỉ từ: này, ấy, nọ, kia, đó đây 
Danh từ 
Cấu tạo của cụm danh từ 
02 
a. Vua sai ban cho l à ng ấy ba th ú ng gạo nếp với 
ba con trâu đực, ra lệnh phải nuôi l à m sao cho ba con trâu ấy đẻ th à nh chín con, hẹn năm sau phải đem nộp đủ, nếu không th ì cả l à ng phải tội. 
Ví dụ: 
b.   Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng . 
c.   [] Gia tài chỉ còn một lưỡi búa của cha để lại . 
Thảo luận nhóm: Điền các CDT vừa tìm được vào mô hình của CDT: làng ấy, một người chồng thật xứng đáng, ba con trâu đực, cả làng, ba thúng gạo nếp, chín con, năm sau, một lưỡi búa của cha để lại 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau 
t2 
t1 
T1 
T2 
s1 
s2 
Phần trước 
Phần trung tâm 
Phần sau 
t2 
t1 
T1 
T2 
s1 
s2 
làng 
ấy 
một 
người 
chồng 
thật xứng đáng 
ba 
con 
trâu 
đực 
cả 
làng 
ba 
thúng 
gạo 
nếp 
chín 
con 
năm 
sau 
ba 
con 
trâu 
đực 
một 
lưỡi 
búa 
của cha để lại 
D: Cả A và C đều đúng 
Câu 1 
Cụm danh từ là gì? 
A: do nhiều danh từ hợp thành 
B: là những từ làm chủ ngữ của câu 
C: là một tập hợp những từ do DT với 1 số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành 
D: phần trước và phần sau 
Câu 2 
Bộ phận không thể vắng mặt trong cụm danh từ là: 
A: Phần trước 
B: Phần 
trung tâm 
C: Phần sau 
D: đồng lúa trải rộng mênh mông 
Câu 3 
Tổ hợp từ nào dưới đây là CDT? 
A: Đồng lúa 
B: những cánh đồng lúa con gái 
C: Đồng lúa đã chín vàng 
BTVN: Chọn 1 chủ đề yêu thích thiên nhiên, môi trường, trật tự ATGT, biển đảo,...viết đoạn văn 5-7 câu, gạch chân dưới 2 CDT trong đoạn văn. 
HD tự học 
Ôn tập bài cũ 
Vẽ sơ đồ tư duy tổng kết bài Cụm danh từ 
Soạn bài “Luyện tập về cụm danh từ” 
Tạm biệt các em! 
Chúc các em học tốt