Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 105: Văn bản "Cô Tô"

Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo 
về dự tiết giảng của nhóm 5 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Bài thơ kể về Lượm bằng lời kể của ai? 
a. Lượm b. Tỏc giả c. Chỳ liờn lạc d. Hai chỳ chỏu 
2. Bài thơ được làm theo thể thơ nào? 
a. Thơ tự do b. Thơ năm chữ c. Thơ bốn chữ d. Đ ồng dao 
3. Hỡnh ảnh Lượm được tập trung miờu tả ở đặc điểm nào? 
Dỏng điệu, cử chỉ 
Hoạt động 
Lời núi 
Dỏng điệu, cử chỉ, trang phục, lời núi 
4. Lượm là một cậu bộ như thế nào? 
Loắt choắt 
Bộ nhỏ, hồn nhiờn, vui tươi, tinh nghịch 
Nhanh nhẹn, tinh nghịch 
Cao to, mập mạp 
 Tiết 105: Văn bản 
(Nguyễn Tuõn) 
Cễ Tễ 
- Nguyễn Tuân (1910 - 1987) 
- Quê quán: Hà Nội 
- ễng là cõy bỳt tài hoa, ở ụng cú sự hiểu biết phong phỳ về nhiều mặt, nổi tiếng về thể tựy bỳt và kớ. 
+ Bỳt danh: Tuấn Thừa Sắc, Thanh Hà, Nhất Lang 
+ ễng là nhà văn nổi tiếng. ễng sỏng tỏc rất nhiều thể loại: truyện ngắn, bỳt kớ, tựy bỳt, phờ bỡnh văn học. Nhưng thành cụng nhất ở tựy bỳt. ễng được suy tụn là “ụng vua tựy bỳt”. 
+ Phong cỏch nghệ thuật của ụng gúi gọn trong 1 chữ “ngụng”. “Ngụng” thể hiện ở chỗ núi năng, viết lỏch, cỏch sử dụng ngụn ngữ khỏc người nhưng tài hoa, uyờn bỏc. ễng được coi là bậc thầy về ngụn ngữ và phỏt triển nghệ thuật. 
Ông xứng đáng được coi là một nghệ sĩ lớn, một nhà văn hoá lớn . Ông được nhà nước tặng giải thưởng HCM v ề văn học nghệ thuật . 
Một số tác phẩm của Nguyễn Tuân 
 MỘT SỐ TÁC PHẨM CHÍNH CỦA NGUYỄN TUÂN 
- Văn bản Cụ Tụ được viết vào thỏng 4 năm 1976, nhõn chuyến nhà văn ra thăm đảo Cụ Tụ. 
- Văn bản thuộc phần cuối của một thiờn kớ dài Cụ Tụ , được in trong cuốn Nguyễn Tuõn toàn tập. 
HƯỚNG DẪN ĐỌC 
Chỳ ý cỏc tớnh từ, động từ miờu tả, cỏc so sỏnh, ẩn dụ, hoỏn dụ mới lạ đặc sắc. 
Giọng đọc vui tươi, hồ hởi, ngừng nghỉ đỳng chỗ với cỏc cõu văn cú mệnh đề bổ sung và đảm bảo sự liền mạch của từng cõu, từng đoạn. 
 Ngày thứ năm trờn đảo Cụ Tụ là một ngày trong trẻo, 
sỏng sủa. Từ khi cú vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cụ 
Tụ mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thỡ, sau 
mỗi lần dụng bóo, bao giờ bầu trời Cụ Tụ cũng trong 
sỏng như vậy. Cõy trờn nỳi đảo lại thờm xanh mượt, 
nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và 
cỏt lại vàng giũn hơn nữa. Và nếu cỏ cú vắng tăm biệt 
tớch trong ngày động bóo, thỡ nay lưới càng thờm nặng 
 mẻ cỏ gió đụi. Chỳng tụi leo dốc lờn đồn Cụ Tụ hỏi 
 thăm sức khỏe anh em bộ binh và hải quõn cựng đúng 
sỏt nhau trong cỏi đồn khố xanh cũ ấy. Trốo lờn núc đồn, 
nhỡn ra bao la Thỏi Bỡnh Dương bốn phương tỏm hướng, 
 quay gút 180 độ mà ngắm cả toàn cảnh đảo Cụ Tụ. Nhỡn 
 rừ cả Tụ Bắc, Tụ Trung, Tụ Nam, mà càng thấy yờu mến 
hũn đảo như bất cứ người chài nào đó từng đẻ ra và lớn 
 lờn theo mựa súng ở đõy. 
Cễ Tễ 
Quần đảo Cụ Tụ là nơi xa nhất vựng biển Đụng Bắc, gồm 40 hũn đảo lớn nhỏ nằm gần phao số 0 hải phận quốc tế và cỏch thành phố Hạ Long khoảng hơn 100 km. 
- Quần đảo Cụ Tụ gồm nhiều đảo nhỏ trong vịnh Bỏi Tử Long, thuộc vịnh Bắc Bộ, cỏch bờ biển của tỉnh Quảng Ninh khoảng 100 km. Ngoài cỏ ra thỡ biển đảo Cụ Tụ nổi tiếng về mực, ngọc trai, hải sõm, bào ngư. 
- Cụ Tụ là 1 huyện đặc biệt của tỉnh Quảng Ninh gồm nhiều hũn đảo lớn nhỏ khỏc nhau, toàn huyện cú 40 hũn đảo lớn nhỏ trong đú cú 29 hũn đảo quõy quần thành quần đảo Cụ Tụ mà trung tõm là đảo Cụ Tụ lớn và đảo Thanh Lõn. Đõy là huyện trẻ nhất vỡ mới thành lập ngày 23/3/1994. 
-DT đất tự nhiờn là: 4.179ha ->diện tớch nhỏ nhất, dõn số ớt nhất, hiện cú 1.500 hộ với gần 6.000 nhõn khẩu . 
Địa danh Cô Tô 
Đỏ đầu sư : đỏ cú đầu trũn, nhẵn như đầu ụng sư thường quần tụ thành bói 
Ngấn bể : đường tiếp giỏp giữa mặt biển và chõn trời theo tầm nhỡn của mắt 
Hải sõm : động vật biển cú thõn trũn,dài,mềm,da cú gai, là thực phẩm quý 
Cỏ hồng : cỏ biển sống ở tầng đỏy, thõn hỡnh bầu dục, cú vệt màu đỏ . 
Cỏi ang 
Thể loại kớ: 
 G hi chộp lại những việc diễn tả về người thật, việc thật, trung thành với hiện thực. 
 Người viết kớ phải đem đến cho người đọc bức tranh chõn thực ngoài đời thường qua cỏch cảm nhận riờng. Bởi vậy khi những cảnh, những người xung quanh khi cú ỏnh sỏng nghệ thuật soi vào trở nờn sinh động lạ thường. “Cụ Tụ” là 1 trường hợp như vậy. 
Kớ là một loại hỡnh văn học trung gian giữa bỏo chớ và văn học, gồm nhiều thể, chủ yếu là văn xuụi tự sự như: bỳt kớ, hồi kớ, du kớ, phúng sự, kớ sự, nhật kớ, tựy bỳt. 
+ Phần 1 : Ngày thứ năm  mùa sóng ở đây (Vẻ đẹp trong sáng của đảo Cô Tô sau cơn bão ) 
+ Phần 2 : Mặt trời lại rọi lên  là là nhịp cánh 
(Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô) 
 + Phần 3 : Khi mặt trời đã lêncho lũ con lành 
(Cảnh sinh hoạt và lao động trên đảo Cô Tô) 
Điểm nhìn: Từ trên nóc đồn biên phòng 
Điểm nhìn:Từ nơi đầu mũi đảo 
Điểm nhìn:Từ giếng nước ngọt ở ria đảo 
 Bố cục: ( 3 phần ) 
C ả nh mặt trời mọc trên biển đ ả o Cô Tô 
Cảnh sinh hoạt và lao động trên đảo Cô Tô 
Vẻ đẹp trong sáng của đảo Cô Tô sau 
cơn bão 
 Ngày thứ n ă m trờn đ ảo Cụ Tụ là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. Từ khi cú vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đ ảo Cụ Tụ mang lấy dấu hiệu của sự sống con ng ư ời thỡ, sau mỗi lần giụng bóo, bao giờ bầu trời Cụ Tụ cũng trong sỏng nh ư vậy. Cõy trờn nỳi đ ảo lại thờm xanh m ư ợt, n ư ớc biển lại lam biếc đ ặm đ à h ơ n hết cả mọi khi, và cỏt lại vàng giũn h ơ n nữa. Và nếu cỏ cú vắng tăm biệt tớch trong ngày động bóo, thỡ nay lưới càng thờm nặng mẻ cỏ gió đụi. 
 Ngày thứ n ă m trờn đ ảo Cụ Tụ là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. Từ khi cú vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đ ảo Cụ Tụ mang lấy dấu hiệu của sự sống con ng ư ời thỡ, sau mỗi lần giụng bóo, bao giờ bầu trời Cụ Tụ cũng trong sỏng nh ư vậy. Cõy trờn nỳi đ ảo lại thờm xanh m ư ợt, n ư ớc biển lại lam biếc đ ặm đ à h ơ n hết cả mọi khi, và cỏt lại vàng giũn h ơ n nữa. Và nếu cỏ cú vắng tăm biệt tớch trong ngày động bóo, thỡ nay lưới càng thờm nặng mẻ cỏ gió đụi. 
 Ngày thứ n ă m trờn đ ảo Cụ Tụ là một ngày trong trẻo, sỏng sủa. Từ khi cú vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đ ảo Cụ Tụ mang lấy dấu hiệu của sự sống con ng ư ời thỡ, sau mỗi lần giụng bóo, bao giờ bầu trời Cụ Tụ cũng trong sỏng nh ư vậy. Cõy trờn nỳi đ ảo lại thờm xanh m ư ợt , n ư ớc biển lại lam biếc đ ặm đ à h ơ n hết cả mọi khi, và cỏt lại vàng giũn h ơ n nữa . Và nếu cỏ cú vắng tăm biệt tớch trong ngày động bóo, thỡ nay lưới càng thờm nặng mẻ cỏ gió đụi . 
Bầu trời : 
Nước biển : 
Cây : 
Cát : 
trong sáng 
lam biếc, đặm đà 
xanh mượt 
vàng giòn 
Bầu trời : trong sáng 
Cây : xanh mượt 
Nước biển : lam biếc, đặm đà 
Cát : vàng giòn 
Lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi 
Tính từ (màu sắc, ánh sáng) 
ẩ n dụ chuyển đổi cảm giác 
Từ địa phương 
Hình ảnh chọn lọc 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
20 
21 
22 
23 
24 
25 
26 
27 
28 
29 
30 
31 
32 
33 
34 
35 
36 
37 
38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
46 
47 
48 
49 
50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
61 
62 
63 
64 
65 
66 
67 
68 
69 
70 
71 
72 
73 
74 
Thảo luận nhóm CẶP ĐễI 
(2 phút) 
 Qua đoạn văn trên, em học tập được những gì khi làm văn miêu tả? 
 Trả lời : Khi làm văn miêu tả cần : 
- Chọn vị trí quan sát thích hợp. 
- Miêu tả theo một trình tự hợp lí. 
- Hình ảnh chọn lọc. 
- Sử dụng những từ ngữ đặc sắc, có tính gợi tả cao. 
- Miêu tả kết hợp với nhận xét, đánh giá, bộc lộ cảm xúc. 
Cô Tô sau bão, 
Trong sáng lạ thường . 
Trời như cao hơn, 
Nắng giòn bãi cát, 
Sóng biển vui hát, 
Ngợi ca quê hương . 
Thêm mến, thêm thương 
Đảo xa Tổ quốc. 
Lòng thầm mơ ước 
Đến đảo Thanh Luân. 
Mãi nhớ Nguyễn Tuân 
Tài hoa tay bút, 
Từng giờ, từng phút 
Đắm say cảnh trời 
Tình gửi trong lời 
Họa tranh đất nước  
Cụ Tụ sau cơn bão: 
Bao quát được 
toàn cảnh đảo. 
Dùng nhiờ̀u tính từ đặc tả kờ́t hợp với các từ khẳng định chỉ mức đụ̣ đờ̉ làm nụ̉i bọ̃t vẻ đẹp của đảo. 
=> Bức tranh thiờn nhiờn trong sáng, tinh khụi. 
Hướng dẫn về nhà  
- Tiếp tục tỡm hiểu tiết 2 của bài. 
- Em biết những tỏc phẩm nào khỏc của Nguyễn Tuõn? 
- Hóy sưu tầm những văn bản viết về vẻ đẹp thiờn nhiờn và so sỏnh với văn bản Cụ Tụ của Nguyễn Tuõn? 
- Sưu tầm tranh về biển đảo Việt Nam. 
- Em hóy viết 1 đoạn văn khoảng 7 đến 10 dũng tả cảnh mặt trời mọc (trờn biển, trờn sụng, trờn nỳi hay đồng bằng) mà em đó từng được quan sỏt. 
Cám ơn các thầy giáo, cô giáo và các em 
đã tham dự tiết học này! 
Cễ Tễ