Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 119-124 - Năm học 2018-2019

................................................................................ 
NS: 12/2/2019
ND: /2/2019
Tiết 119: ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
SANG THU- Hữu Thỉnh-
I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 1. Kiến thức: Giúp học sinh thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác giả.
 2. Kĩ năng:
- Rèn năng lực đọc hiểu văn bản thơ trữ tình.
- Thể hiện những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ,một tác phẩm thơ.
 3. Giáo dục: Bồi dưỡng học sinh tình cảm, tâm hồn yêu thiên nhiên, cảm nhận sự chuyển đổi tinh tế của thiên nhiên.
4. Năng lực: Phát triển các năng lực như:
+ Năng lực chung: Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực hợp tác,
+ Năng lực chuyên biệt: Năng lực nghe, nói, đọc, viết, tạo lập văn bản.
II. CHUẨN BỊ:	
1. GV: Lập kế hoạch dạy học, tài liệu, máy chiếu, các tài liệu về Hữu Thỉnh và mùa thu,...phiếu học tập.
2. HS: Nghiên cứu bài học, chuẩn bị sản phẩm theo sự phân công.
III. Tổ chức các hoạt động. 
1. Mô tả phương pháp thực hiện chuỗi các hoạt động học trong bài học và kĩ thuật dạy học thực hiện trong các hoạt động.
Tên hoạt động
Phương pháp thực hiện
Kĩ thuật dạy học
A. Hoạt động khởi động
- Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề
- Kĩ thuật đặt câu hỏi
B. Hoạt động hình thành kiến thức 
* HĐ1: Giới thiệu chung.
+ Tác giả Hữu Thỉnh:
- PP Dự án.
+ Văn bản:
- PP: Đàm thoại, dạy học nhóm, nêu và giải quyết vấn đề.
- Kĩ thuật đặt câu hỏi.
- Kĩ thuật chia nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi. 
C. Hoạt động luyện tập
- Đàm thoại, nêu vấn đề 
- Kĩ thuật đặt câu hỏi
D. Hoạt động vận dụng
- Đàm thoại, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.
- Kĩ thuật đặt câu hỏi
E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Đàm thoại, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề
- Kĩ thuật đặt câu hỏi
2. Tổ chức các hoạt động:
Tiến trình hoạt động
 Hoạt đông của thầy và trò
 Nội dung 
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
* Mục tiêu:
 - Tạo tâm thế hứng thú cho HS. 
 - Kích thích HS tìm hiểu về vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước qua các mùa trong năm.
* Nhiệm vụ: HS theo dõi, thực hiện yêu cầu của GV.
* Phương thức thực hiện: HĐ cá nhân, HĐ cả lớp.
* Yêu cầu sản phẩm: một phõn cảnh.
* Cách tiến hành:
- Nữ: kể câu chuyện “ Chuyện 4 mùa„ gồm 2 nhân vật: bà Đất và 4 nàng tiên: Xuân, Hạ, Thu, Đông,trong chương trình tiểu học.
 GV bắt dẫn vào bài:
 Thiên nhiên đất trời Việt nam có 4 mùa xuân, hạ, thu, đông; mỗi mùa có những vẻ đẹp riêng và lợi ích riêng của nó. Mùa thu đến, Thi sĩ Xuân Quỳnh đó sáng tác rất hay về mùa thu. 
 Cuối trời mây trắng bay
 Lá vàng thưa thớt quá
 Phải chăng lá về rừng
 Mùa thu đi cùng lá
 Mùa thu ra biển cả
 Vậy vì sao mùa thu lại là nguồn cảm hứng vô tận của thi nhân. Bài học hôm nay cô trò chúng ta sẽ tìm hiểu về vẻ đẹp của mùa thu qua bài thơ “Sang thu „
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC:
* Mục tiêu: Giúp HS nắm được những nét cơ bản về tác giả Hữu Thỉnh và bài thơ "Sang thu"
* Nhiệm vụ: HS tìm hiểu ở nhà.
* Phương thức thực hiện: trình bày dự án, hoạt động chung, hoạt động nhóm.
* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng video, phiếu học tập, câu trả lời của HS.
* Cách tiến hành:
1. GV chuyển giao nhiệm vụ: trình bày dự án tác giả Hữu Thỉnh.
- Dự kiến TL: 
- Hữu Thỉnh: sinh 1942 quê ở Tam Dương- Vĩnh Phúc.
- Ông tham gia quân đội và bắt đầu sáng tác thơ.
2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: trình bày theo nhóm.
 + Một nhóm trình bày.
 + Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
GV chốt kiến thức:
GV: Trong quân đội ông từng làm cán bộ văn hóa, tuyên huấn. Tham gia ban chấp hành Hội nhà văn VN khoá 3, 4, 5. Năm 2000 Hữu Thỉnh là Tổng thư kí Hội nhà văn VN.
- HT là người viết nhiều, viết hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn về mùa thu: cảm gác bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo đang biến chuyển nhẹ nhàng.
? Bài thơ “Sang thu” được sáng tác năm nào?
GV: Bài thơ in lần đầu tiên trên báo Văn nghệ sau đó được in lại nhiều lần trong các tập thơ. Bài thơ rút từ tập “Từ chiến hào đến thành phố” NXB Văn học, Hà nội 1991.
GV: Đọc giọng nhẹ nhàng, nhịp chậm khoan thai, trầm lắng và thoáng suy tư.
- GV đọc mẫu- gọi học sinh đọc- nhận xét.
GV chuyển giao nhiệm vụ: 
 HĐ NHÓM (3 phút):
? Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
? Chú ý văn bản: có hai từ: “chùng chình”, “dềnh dàng”, em hiểu nghĩa của hai từ này như thế nào
? Xét về từ loại hai từ này thuộc từ loại nào?
? Bài thơ được viết theo mạch cảm xúc nào?
2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ:
 + HS đọc yêu cầu.
 + HS hoạt động cá nhân.
 + HS hoạt động cặp đôi.
 + HS thảo luận.
Đại diện nhóm trình bày.
Dự kiến TL:
- Thể thơ 5 chữ.
? Chú ý văn bản: có hai từ: “chùng chình”, “dềnh dàng”, em hiểu nghĩa của hai từ này như thế nào
- Chú thích sgk.
- Từ láy.
GV: Việc tác giả sử dụng hai từ láy này có tác dụng gì trong bài thơ chúng ta cùng tìm hiểu trong phần tìm hiểu giá trị bài thơ.
- Cả bài thơ là những quan sát và cảm nhận của tác giả về thiên nhiên vào thu (từng khổ nối tiếp nhau đều như vậy).
Mục tiêu: Giúp HS nắm được vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa 
* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV.
* Phương thức thực hiện: HĐ chung, Thảo luận nhóm, Hoạt động cặp đôi.
* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi HS.
* Cách tiến hành: 
 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
 Hoạt động nhóm: 5 phút
 a.?Tác giả cảm nhận mùa thu sang bắt đầu từ đâu? Theo em “gió se” là gió như thế nào?
 ? Tại sao ở đây tác giả không dùng từ “bay” “lan” mà lại dùng “phả”?
 ? Trong khổ thơ tín hiệu đầu tiên nào giúp nhà thơ nhận ra sự biến đổi của đất trời? 
b.? Qua từ ngữ nào thể hiện rõ cái nhìn của nhà thơ về những dâu hiệu biến đổi đó?
c. Nghệ thật và nội dung trong câu 3 và tác dụng của nó ? 
d. ? Trước sự giao mùa của đất trời, nhà thơ Hữu Thỉnh đã bộc lộ tâm trạng gì? Tâm trạng ấy được thể hiện qua những từ ngữ nào?
2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: 
 + HS đọc yêu cầu.
 + HS hoạt động cá nhân.
 + HS thảo luận.
- Đại diện trình bày.
- Dự kiến TL:
- Hương ổi thoang thoảng trong gió se.
- Gió se là gió hơi lạnh và hơi khô.
- Qua từ “phả”.
- Dùng từ “phả” thể hiện cái bất ngờ đột ngột. “Phả” thể hiện mùi hương ngọt mát thơm nồng quyến rũ đang hoà vào trong gió heo may lan toả khắp không gian làm ta dễ nhận ra mùi hương nồng nàn hấp dẫn đó.
- Bỗng nhận hương ổi phả vào trong gió se.
- Bồng nhận, phả.
- Cảm giác đột ngột và ngỡ ngàng.
GV: Cảm giác bất ngờ chợt đến với nhà thơ qua cụm từ “bỗng nhận” ra mùi ổi chín phả vào trong gió se.
? Theo em mùa ổi chín thường vào giai đoạn nào?
- Cuối tháng 7 đầu tháng 8 là mùa ổi chín rộ.
GV: Và đó cũng chính là thời gian đầu thu khi những vườn ổi chín rộ mùi thơm hoà vào gió heo may lan toả khắp không gian
? Ngoài tín hiệu đầu tiên để tác giả nhận ra sự chuyển mùa tác giả còn thể hiện qua chi tiết nào?
- Sương chùng chình qua ngõ.
- Từ láy tượng hình- cố ý chậm lại.
Nhóm c: 
- NT nhân hóa -> Sương giăng mắc nhẹ nhàng, chuyển động chầm chậm nơi đường thôn ngõ xóm, ngập ngừng, lưu luyến, bịn rịn như có tâm hồn...
? Qua sự phân tích trên giúp các em cảm nhận được gì về sự giao mùa từ hạ sang thu?
- Quả thực những hạt sương thu mềm mại, ươn ướt giăng màn qua ngõ (dường như có thêm sương nên thu dễ nhận ra hơn) một cách nhẹ nhàng như cố ý chậm lại chuyển động chầm chậm sang thu. 
GV: Đoạn thơ có cái hương vị ấm nồng của chớm thu ở một miền quê nhỏ: có hương ổi, có gió và sương-> tất cả đã báo hiệu thu đã về.
? Trước sự giao mùa của đất trời, nhà thơ Hữu Thỉnh đã bộc lộ tâm trạng gì? Tâm trạng ấy được thể hiện qua những từ ngữ nào?
- Bồng, hình như.
? Từ bỗng, hình như tac giả sử dụng ở đầu câu có tác dụng gì?
- Bỗng thể hiện sự đột ngột bất ngờ.
- Hình như: thể hiện sự ngỡ ngàng, ngạc nhiên,
 GV chốt 
GV: Bằng sự kết hợp các từ ngữ- bỗng, hình như đã thể hiện cái cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước sự biến đổi của thiên nhiên. Từng cảnh vật sang thu như kéo theo hồn người sang thu, cũng chùng chình, bịn rịn bâng khuâng lưu luyến.
 Khổ thơ đầu nói lên cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh vật sang thu của đất trời. Thiên nhiên được cảm nhận từ cái gì vô hình-hương gió, mờ ảo (sương), nhỏ hẹp và gần (ngõ) cái ngỡ ngàng ban đầu dần được cụ thể hoá như thế nào chúng ta cùng sang khổ thơ thứ hai.
Mục tiêu: Giúp HS nắm được những chuyển biến của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa 
* Nhiệm vụ: HS thực hiện yêu cầu của GV.
* Phương thức thực hiện: HĐ chung, Thảo luận nhóm, Hoạt động cặp đôi.
* Yêu cầu sản phẩm: vở ghi HS.
* Cách tiến hành: 
 1. GV chuyển giao nhiệm vụ:
 Hoạt động nhóm: 5 phút
HS thảo luận nhóm:
? Trong khổ thơ này hình ảnh thiên nhiên sang thu tiếp tục được nhà thơ phát hiện bằng những chi tiết nào?
? Khi miêu tả con sông mùa thu, tác giả sử dụng từ “dềnh dàng”. Em hiểu từ này như thế nào?
? Từ cách hiểu đó giúp em hiểu dòng sông thu như thế nào?
2. HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: 
 + HS đọc yêu cầu.
 + HS hoạt động cá nhân.
 + HS thảo luận.
- Đại diện trình bày.
- Dự kiến TL:
- Hình ảnh thiên nhiên sang thu tiếp tục được nhà thơ phát hiện bằng những chi tiết : Sông, chim, đám mây
- Từ láy dềnh dàng thể hiện sự chậm rãi, nhẩn nha.
- Dòng sông trôi một cách nhàn hạ, thanh thản gợi lên vẻ đẹp êm dịu của bức tranh thiên nhiên.
? Dòng sông trôi một cách nhàn hạ, thanh thản là thế mà sao “chim lại bắt đầu vội vã”?
- Cánh chim bắt đầu sự vội vã tìm về tổ nhanh hơn vì buổi chiều hoàng hôn mùa thu trời tối nhanh hơn.
GV: Cũng có thể mùa thu sang cũng là đông sắp tới, những cánh chim vội vã tìm những miền ấm áp hơn để cư trú đông vì sợ lạnh.
? Các em chú ý hai câu thơ cuối của khổ thơ “Hình ảnh đám mây mùa hạ, vắt nửa mình sang thu” em hiểu như thế nào?
- Hình như mùa hạ và mùa thu có một ranh giới cụ thể rõ ràng nên mới cảm nhận thấy những đám mây mùa hạ cũng còn lững lờ nối sang cả mùa thu.
GV: Đây là một sự liên tưởng khá sáng tạo, độc đáo và thú vị, cảm giác giao mùa được diễn tả cụ thể và tinh tế bằng một đám mây mùa hạ cũng còn rơi rớt như đang bước vào ngưỡng cửa của mùa thu vậy. Quả thật thu về làm cho bao cảnh vật đổi thay và ng ... ận tinh tế, kết hợp với trí tưởng tượng bay bổng. Diễn tả sự thay đổi của đất trời theo tốc độ chuyển động từ hạ sang thu (có cái chậm, cái nhanh) nhẹ nhàng mà rõ rệt.
* Qu đó ta cảm nhận được hồn thơ giàu xúc cảm, thiết tha với quê hương đất nước của nhà thơ.
* Theo dõi khổ thơ cuối
? Con người còn cảm thấy những biểu hiện khác biệt nào của thời tiết khi chuyển từ hạ sang thu?
? ý nghĩa tả thực của các chi tiết không gian này là gì? 
? Em hiểu cái nắng của thời điểm giao mùa này như thế nào ? 
? Theo em, nét riêng của thời điểm giao mùa hạ - thu này đươc jtác giả thể hiện đặc sắc nhất qua hình ảnh câu thơ nào? 
? ý nghĩa ẩn dụ (tức ý nghĩa về con người và cuộc đời) từ những chi tiết trên là gì?
? Từ đó em hiểu gì về con người trước lúc sang thu? 
- Khổ thơ thứ 3:
+ Còn nắng: vẫn còn bao nhiêu nắng.
+ Mưa và sấm: đã vơi dần, bớt bất ngờ
 + Hàng cây đứng tuổi: nhìn gì đi
Þ Cảnh vật, thời tiết thay đổi. Tất cả còn những dấu hiệu của mùa hạ nhưng giảm dần mức độ, cường độ, lặng lẽ vào thu.
ÞNắng, mưa, sấm, hàng cây là ẩn dụ cho những thay đổi, vang động của cuộc đời, xã hội cũng là những thay đổi của tuổi đời sang thu, nghĩa là tuổi đời của con người đã từng trải.
Þ Từ những thay đổi của mùa thu thiên nhiên, liên tưởng đến những thay đổi của mùa thu đời người.
- Chấp nhận, bình tĩnh sống vì lòng tin
- Yêu thiên nhiên, đất nước, yêu con người.
Hãy nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ?
HS suy nghĩ trả lời.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
 - Thể thơ 5 chữ. Nhịp thơ chậm, âm điệu nhẹ nhàng.
- Nhiều từ có giá trị gợi tả, gợi cảm sâu sắc.
- Sự cảm nhận tinh tế, thú vị, gợi những liên tưởng bất ngờ.
- Hình ảnh chọn lọc mang nét đặc trưng của sự giao mùa hạ - thu
2. Nội dung
- Từ cuối hạ sang đầu thu, đất trời có những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự biến chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài sang thu.
- Lòng yêu thiên nhiên tha thiết của nhà thơ Hữu Thỉnh.
Bài tập:
1. Học thuộc và phân tích bài thơ
2. Soạn bài: Nói với con
Ngày soạn:	Ngày dạy:
Tuần 27 – bài 24
Tiết 124 :	VB -	SANG THU
( Hữu Thỉnh )
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Kiến thức: Học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác giả.
Kĩ năng: HS có kĩ năng đọc – hiểu một vb thơ trữ tình hiện đại
Hs thể hiện những suy nghĩ, cảm nhận về hình ảnh thơ, khổ thơ.
Thái độ: Giáo dục cho học sinh tình yêu thiên nhiên, yêu đất nước.
Định hướng năng lực - phẩm chất :
HS có năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực hợp tác, giao tiếp, cảm thụ, thẩm mĩ, phân tích.
HS có phẩm chất : Tự tin,tự lập, yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước.
CHUẨN BỊ
Thầy: - Soạn giáo án, tham khảo tài liệu.
- Dự kiến tích + Văn - Văn: Những văn bản về mùa thu
Trò: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới.
PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
Phương pháp : Gợi mở - vấn đáp, Hoạt động nhóm,phân tích, dùng lời có nghệ thuật,
Kĩ thuật : Thảo luận nhóm, động não, hỏi và trả lời.
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC
Hoạt động khởi động
*Ổn định tổ chức
Kiểm tra bài cũ : - Đọc thuộc lòng bài thơ '' Viếng lăng Bác '' của Viễn Phương. ?
Cảm xúc của nhà thơ ở khổ cuối được thể hiện như thế nào.?
*Tổ chức khởi động:GV cho học sinh xem video về mùa thu , bài hát về mùa thu. -> Nêu cảm nhận.
Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1 : Đọc - Tìm hiểu chung
Phương pháp : Gợi mở - vấn đáp
Kĩ thuật : Đặt câu hởi
HS có năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực hợp tác.
?Nêu những nét chính về tác giả Hữu Thỉnh. ?
? Hoàn cảnh, xuất xứ tác phẩm. ?
? Nêu giọng đọc của VB ? GV hướng dẫn đọc . Đọc mẫu Gọi HS đọc
Yêu cầu HS giải thích chú thích 1,2
?Bài thơ được viết thể thơ như thế nào. ?
? Phương thức biểu đạt.?
- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi :
? Văn bản chia ra làm mấy phần.
Nêu giới hạn và nội dung từng phần.?
Hoạt động 2: Phân tích
Phương pháp : Gợi mở - vấn đáp, Hoạt động nhóm,phân tích, dùng lời có nghệ thuật,
Kĩ thuật : Thảo luận nhóm, động não.
HS có năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự học, năng lực hợp tác, giao tiếp, cảm thụ, thẩm mĩ, phân tích.
? Nhà thơ đã cảm nhận sự biến đổi của đất trời sang thu qua những lời thơ nào
?
? Những tín hiệu nào của mùa thu đã được tác giả cảm nhận ?
Đọc - Tìm hiểu chung
Tác giả
( SGK )
Tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời và xuất xứ ( SGK)
Đọc và tìm hiểu chú thích
Đọc
Chú thích ( SGK )
Thể thơ: 5 chữ
PTBĐ : Miêu tả để biểu cảm
Bố cục:
+ Phần 1 ( Khổ 1 ): Cảm nhận ngỡ ngàng , xao xuyến của thi nhân trước những tìn hiệu đẹp báo thu về
+ Phần 2 ( Khổ 2 + 3 ): Cảm nhận tinh tế về sự biến chuyển trong không gian
, thiên nhiên từ cuối hạ sang đầu thu
II. Phân tích
1. Cảm nhận về những tín hiệu đẹp báo thu về
Bỗng ... hương ổi Phả ... gió se
Sương chùng chình ...
Hương ổi thơm chín vàng thắm
-Ngọn gió se lạnh
Sáng sớm và chiều tà đã có làm sương mỏng giăng nhẹ nhàng.
-> Hình ảnh giản dị, quen thuộc của
? Nhận xét về hình ảnh thơ.?
? Tìm động từ, nêu tác dụng?
? ''Chùng chình'' thuộc loại từ gì. Theo em hiểu ''chùng chình'' là như thế nào.
?Ngoài ra	tg còn sử dụng nghệ thuật gì. ?
? Việc sử dụng từ láy, nhân hoá nhằm tác dụng gì. ?
?Cảm nhận của em về những tín hiệu báo thu về ?
GV; giảng – bình
- Trước những tín hiệu ấy cảm xúc của tác giả thể hiện qua lời thơ nào. ?
? '' Hình như '' là thành phần gì, thể hiện thái độ như thế nào của tác giả?
? Thiên nhiên lúc giao mùa được tác giả cảm nhận ntn?
GV; giảng
? Sự chuyển mùa từ hạ sang thu được tác giả miêu tả qua những hình ảnh nào.?
GV: yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi
-> HS trình bày -> HS nhận xét
(1) Nghệ thuật nào được sử dụng trong 2 câu thơ ? Tác dụng ?
mùa thu miền Bắc
+ Động từ phả -> Sự lan toả bất ngờ từng đợt, sự xuất hiện hữu hình của hương ổi, sự vận động nhẹ nhàng của gió thu
+ Từ láy ( chùng chình )
-> sự nhởn nhơ dùng dằng ( không nhanh nhưng không hẳn chậm ) cố ý chậm lại.
+ NT: Nhân hoá: Sương chùng chình
->Sương như nàng thiếu nữ yểu điệu
,ngập ngừng.
=> Những tín hiệu đẹp báo hiệu thu về mang vẻ đẹp êm ả , thanh bình của đất trời lúc sang thu
Hình nhưvề
- Hình như ( TP biệt lập tình thái ): Thái độ mơ hồ không chắc chắn, rõ ràng, nó chỉ là những dự cảm bâng khuâng.
=> Tâm trạng ngỡ ngàng, bâng khuâng của nhà thơ trước những tín hiệu đẹp báo thu về
2. Cảm nhận về sự biến chuyển trong không gian từ cuối hạ sang đầu thu
Sông ... dềnh dàng Chim ... vội vã
NT:
+ Từ láy
-> Dòng sông mùa thu lững lờ trôi khác với dòng sông mùa hạ ào ào cuộn chảy. - Chim vội vã chuẩn bị cho mùa đông sắp tới.
+Nhân hóa dòng sông -> dòng sông , cánh chim trở nên gần gũi, duyên dáng.
+ Đối lập -> Sự chuyển biến trái chiều nhau mang tính đặc trưng.
(2) Qua đó, Em có cảm nhận gì về 2 hình ảnh trên.?
Gv ; giảng
? Gianh giới mong manh của 2 mùa được thể hiện qua hình ảnh nào.?
? ở hai câu thơ này ,tg sử dụng nt gì ?
? Sự chuyển biến của thiên nhiên từ cuối hạ sang đầu thu được gợi tả ntn qua hai câu thơ trên?
? Qua đó, em thấy bức tranh đầu thu ntn qua cảm nhận của tác giả?
? Nhà thơ còn cảm nhận những biểu hiện khác biệt nào của thời tiết khi chuyển từ hạ sang thu. ?
?NX về những hình ảnh mà tg lựa chọn ?
? Những hình ảnh này gợi tả điều gì ?
? Nêu biện pháp nghệ thuật trong câu thơ.?
? Từ đây em hiểu gì về sự biến đổi của cảnh vật ?
?Sự biến đổi của cảnh vật còn được tg gợi tả qua lời thơ nào ?
? Em hiểu gì về cảnh vật thiên nhiên khi vào thu qua lời thơ trên ?
-GV sử dụng kĩ thuật động não
?Từ ý nghĩa tả thực này tác giả muốn nói điều gì. và như thế nghệ thuật nào đã được tác giả sử dụng ?
? Hai câu thơ cuối gợi cho em suy nghĩ gì.?
- HS nêu ý kiến
-> Hai nét vẽ thanh tú gợi tả cái hồn của bức tranh thiên nhiên lúc đầu thu
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
+ Liên tưởng độc đáo ( lấy không gian miêu tả thời gian )
+Nhân hóa ,động từ
-> Hai mùa được nối với nhau bằng đám mây lững lờ, Mây như cây cầu nối hai bờ thời gianMây tinh nghịch ( qua hình ảnh nhân hóa)
-> Bức tranh không gian đầu thu đẹp,có sự chuyển động nhẹ nhàng mà rõ rệt, mang nét đặc trưng.
* K3
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
+Hình ảnh thân thuộc, miêu tả đặc sắc về sự giao mùa từ hạ sang thu
->Những ngày giao mùa đã ít đi những cơn mưa rào ào ạt ,bất ngờ .
-Nắng cuối hạ vẫn trải dài nhưng nhạt dần.
+ Dùng các phụ từ (vẫn còn, đã vơi )
+ Đối lập ( những hiện tượng thiên nhiên trái ngược nhau )
-> Những hiện tượng đặc trưng của mùa hạ nay đã giảm nhẹ, dịu dần trở nên êm dịu khi bước vào thu .
Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi
- Sự chuyển biến của TN : Sấm không rền vang bất ngờ trên những hàng cây
+ ẩn dụ: Sấm -> Những tác động bất thường của cuộc đời
Hàng cây đứng tuổi -> Những người từng trải
-> Khi con người ta đã từng trải thì càng trở nên vững vàng hơn trước những tác động bất thường của ngoại
cảnh ( rộng hơn là đất nước ...)
?Bài thơ gợi tả điều gì ?
?Em hiểu gì về tác giả qua bài thơ ?
Hoạt động 3: Tổng kết
- GV sử dụng kĩ thuật hởi và trả lời
-HS hỏi và trả lời về nghệ thuật, nội dung
Yêu cầu HS đọc ghi nhớ
=>Thiên nhiên, đất trời khi vào thu mang vẻ đẹp trong trẻo ,thanh bình.
- Nhà thơ có sự cảm nhận tinh tế -> trái tim yêu thiên nhiên và cuộc sống.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Cảm nhận tinh tế, hình ảnh giàu sức biểu cảm
2. Nội dung
- Sự chuyển biến nhẹ nhàng của thiên nhiên từ cuối hạ sang đầu thu
* Ghi nhớ ( SGK / 71 )
Hoạt động luyện tập
Gv cho HS nghe video về bài thơ
Những cảm nhận của tác giả khi đất trời sang thu.?
Cảm nhận của em về mùa thu
Hoạt động vận dụng
Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về hai câu thơ mà em yêu thích nhất trong bài
Hoạt động tìm tòi và mở rộng
Tìm đọc các bài viết phân tích về tác phẩm và viết về mùa thu
Học thuộc lòng bài thơ
Hoàn chỉnh phần bài tập
Soạn bài '' Nói với con ''-> Đọc ,tìm hiểu chung về bài thơ, trả lời các câu hỏi
=============================