Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 15, Tiết 1: Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần - Đỗ Thị Hoa

Tuần 14 Ngày Soạn: 16/11/ 2013.
Tiết 27. Ngày Dạy: 19/11/2013
 Bài 15
SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ VĂN HÓA THỜI TRẦN
 I/ SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
I/ MỤC TIÊU :
 1/ Kiến thức : Giúp học sinh :
- Một số nét chủ yếu về tình hình kinh tế, xã hội của nước ta sau chiến thắng quân Mông – Nguyên.
- Một số thành tựu phản ánh sự phát triển của nền kinh tế.
 2/ Thái độ:
- Tự hào về nền văn hóa thời Trần.
- Bồi dưỡng ý thức giữ gìn và phát huy nền văn hóa dân tộc.
 3/ Kỹ năng :
- Nhận xét, đánh giá các thành tựu kinh tế.
- So sánh sự phát triển giữa thời Lý và thời Trần.
II/ CHUẨN BỊ:
 1/ Giáo viên :+ Phấn, thước kẻ,giáo án sgk 
 + Tranh ảnh các thành tựu văn hóa thời Trần.
 2/ Học sinh:+ Bút, thước kẻ, vở ghi lịch sử, SGK Lịch sử , 
III/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
 1/Kiểm tra bài cũ :
- Vì sao cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên của nhân dân ta giành thắng lợi ?
- Ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên ?
 2/Giới thiệu bài mới : Các cuộc xâm lược của nhà Nguyên đã để lại nhiều hậu quả nặng nề cho quốc gia Đại Việt. Sau các cuộc kháng chiến này, nhà Trần đã làm gì để khôi phục hậu quả của chiến tranh và kết quả của các chính sách đó đối với tình hình kinh tế => bài mới. 
 3./ Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
 Nội dung cần đạt
Hoạt Động 1: Tìm hiểu tình hình kinh tế sau chiến tranh.
- Sau chiến tranh, nông nghiệp thời Trần có đặc điểm gì ?
- Vì sao nông nghiệp lại được phục hồi và phát triển nhanh chóng ? ( Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích trồng trọt -> bằng cách nào ? )
 + Khai khẩn đất hoang.
 + Mở rộng thành lập làng, xã.
 + Củng cố đê điều.
- Ruộng đất dưới thời Trần như thế nào ?
- Tại sao ruộng đất tư dưới thời Trần lại ngày càng nhiều ? ( Chính sách khai hoang, lập điền trang, nhà nước ban cấp ruộng đất )
- Em có nhận xét gì về tình hình kinh tế nông nghiệp của Đại Việt sau chiến tranh ? ( phát triển mạnh mẽ hơn trước )Tình hình thủ công nghiệp dưới thời Trần như thế nào ?
- Em hãy kể tên các nghề thủ công nghiệp dưới thời Trần ? ( dệt, gốm, đúc đồng )
* Giáo viên cho học sinh quan sát hình 35 , 36 so sánh với hình 23 Sgk trang 45 -> nhận xét ? ( có nhiều hoa văn nỗi )
- Điểm mới về thủ công nghiệp thời kỳ này là gì ?
=> Giáo viên nhấn mạnh : ngòai các nghề thủ công truyền thống có 2 ngành mới : đóng thuyền lớn và chế tạo các lọai súng.
- Thương nghiệp sau chiến tranh có đặc điểm gì ? -> đạt nhiều thành tựu rực rỡ.
Hoạt Động 2: Tìm hiểu tình hình xã hội sau chiến tranh.
* Giáo viên gọi học sinh nhắc lại các tầng lớp xã hội dưới thời Lý ?
 + Thống trị. ,Bị trị., Nô tì.
- Học sinh chia nhóm thảo luận : xã hội thời Trần có những tầng lớp nào ?
- Sự phân hóa các tầng lớp xã hội dưới thời Trần có nét gì khác so với thời Lý ?
 ( Phân hóa sâu sắc hơn, địa chủ ngày càng đông, nông nô – nô tì ngày càng nhiều )
- Em hãy nêu đời sống của các tầng lớp xã hội dưới thời Trần ?
* Giáo viên hướng dẫn học sinh vẽ sơ đồ phân hóa các tầng lớp xã hội dưới thời Trần.
I/ SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ.
 1.Tình hình kinh tế sau chiến tranh.
 a.Nông nghiệp.
- Được phục hồi và phát triển nhanh chóng.
- Ruộng đất có hai hình thức sở hữu :
 + Ruộng đất công : chiếm phần lớn.
 + Ruộng đất tư : của vương hầu , qúy tộc , địa chủ.
b. Thủ công nghiệp
- Rất phát triển do nhà nước quản lí gồm nhiều ngành nghề khác nhau.
- Thủ công cổ truyền phổ biến và phát triển.
- Thành lập làng nghề và phường nghề.
- Sản phẩm đa dạng, trình độ kỷ thuật cao.
 c.Thương nghiệp.
- Trao đổi buôn bán trong và ngòai nước được đẩy mạnh.
- Nhiều trung tâm kinh tế được mở rộng : Thăng Long, Vân Đồn.
 2.Tình hình xã hội sau chiến tranh.
- Xã hội ngày càng bị phân hóa sâu sắc gồm :
 + Tầng lớp thống trị : Vua, vương hầu, qúy tộc, địa chủ, quan lại.
 + Tầng lớp bị trị : Thương nhân , thợ thủ công, nông dân tá điền.
 + Tầng lớp : Nông nô, nô tì.
 4. Cũng Cố:
- Sau chiến tranh, kinh tế nhà Trần được phục hồi và phát triển nhanh chóng, đạt được nhiều thành tựu rực rỡ.
- Xã hội thời Trần sau chiến tranh bị phân hóa sâu sắc.
- Bài tập :Khoanh tròn vào câu đúng nhất : Ở thời Trần bộ phận ruộng đất nào đem lại thu nhập chính cho nhà nước ?
a.Ruộng đất điền trang.
b.Ruộng đất tư của nhân dân.
c.Ruộng đất công làng xã.
d.Ruộng đất của địa chủ.
 5 Hướng dẫn học tập ở nhà
 - Học bài theo câu hỏi 1, 2 Sgk trang 70.
- Chuẩn bị bài phần tiếp theo.
IV.RÚT KINH NGHIỆM:
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................