Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 14, Tiết 1: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên (Thế kỷ XIII) - Đỗ Thị Hoa

Tuần 12 Ngày Soạn: 02/11/ 2013.
Tiết 23. Ngày Dạy: 05/11/2013
Bài 14:BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM 
LƯỢC MÔNG – NGUYÊN
( THẾ KỶ XIII ) ( tiết 1 )
I/ CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN
XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258 )
I/ MỤC TIÊU:.
 1/ Kiến thức : Giúp học sinh :
 - Chủ trương, chính sách và những việc làm của vua quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Cổ.
 2/ Thái độ.
 - Giáo dục cho học sinh ý chí kiên cường, bất khuất, mưu trí, dũng cảm của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến.
 - Giáo dục lòng tự hào về truyền thống của dân tộc ta.
3/ Kỹ năng.
- Học diễn biến các trận đánh bằng cách chỉ lược đồ.
- Đọc và vẽ lược đồ lịch sử. Phân tích, đánh giá, nhận xét các sự kiện lịch sử.
. II /CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Phấn, thước kẻ,giáo án, Lược đồ diễn biến lần thứ nhất (1258) chống quân xâm lược Mông Cổ.
2. Học sinh: Bút, thước kẻ, vở ghi lịch sử, SGK Lịch sử 
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 7A1 7A2 7A3 7A4
 1/ Kiểm tra bài cũ.
- Nhà Trần đã làm gì để xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng ? Quân đội nhà Trần có gì giống và khác so với thời Lý ?
 2/.Giới thiệu bài : Sau khi xây dựng chính quyền, nhà Trần đã bắt tay ngay vào công cuộc xây dựng bộ máy nhà nước, phục hồi sản xuất. Ngoài ra, còn phải chuẩn bị nhiều mặt để đối phó với âm mưu xâm lược của bọn Mông – Nguyên. Vậy, cuộc kháng chiến của quân và dân ta diễn ra như thế nào ? -> bài hôm nay.
 3/ Bài mới.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến và đánh bại quân Mông Cổ.
- Khi được tin quân Mông Cổ xâm lược nước ta, vua Trần đã làm gì ?
* Giáo viên dùng lược đồ “cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258” để tường thuật diễn biến cuộc kháng chiến.
 + Do thế giặc mạnh ta cho quân rút về Thăng Long, nhân dân ta thực hiện chủ trương “ vườn không nhà trống” => quân ta xuôi về đóng ở Thiên Mạc.
 + Vua Trần lo lắng hỏi Trần Thủ Độ “Đầu thần chưa ”
- Vì sao, quân ta đánh bại quân Mông Cổ ? ( biết chớp thờ cơ, sử dụng cách đánh thông thạo )
Hoạt động : Nhóm
* Học sinh chia nhóm thảo luận : Em hãy tìm những chi tiết thể hiện sự quyết tâm của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến ?
 + Cả nước sắm sửa vũ khí, quân đội ngày đêm luyện tập.
 + Nhân dân thực hiện chủ trương “ vườn không nhà trống”
 + Thái sư Trần Thủ Độ nói “ Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng lo”
 + Khi quân Mông Cổ đi cướp phá nhândân ở các địa phương đã quyết liệt chống trả.
=> các nhóm treo bảng phụ, giáo viên sửa bài
- Em hãy nêu cách đánh giặc của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến này ?
 + Chủ trương “ vườn không nhà trống”.
 + Khi giặc mạnh ta rút lui để bảo toàn lực lượng, khi chúng khó khăn ta phản công lại.
1/ Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến và đánh bại quân Mông Cổ.
 a.Chuẩn bị của nhà Trần.
- Ban lệnh sắm sửa vũ khí.
- Quân đội ngày đêm luyện tập.
b.Diễn biến
- Tháng 1 -1258 , 3 vạn quân Mông Cổ tiến vào nước ta.
 + Theo đường sông Thao -> Bạch Hạc -> Bình Lệ Nguyên -> bị chặn đánh -> Thăng Long.
- Ta : Thực hiện chủ trương “vườn không nhà trống” => giặc gặp khó khăn.
- Ngày 29 – 01 – 1258 ta mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu.
 c.Kết quả
- Quân Mông Cổ rút khỏi Thăng Long chạy về nước.
4/ Củng cố
- Giữa thế kỷ XIII, đế chế Mông Cổ hùng mạnh đã tiến hành xâm lược Đại Việt.
- Quân dân nhà Trần chiến đấu mưu trí, dũng cảm -> đáng bại quân Mông Cổ chưa đầy trong vòng một tháng.
- Giáo viên cho học sinh lên bảng tường thuật lại cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất trên lược đồ.
 Bài tập: .Mục đích xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ là gì ?
 a. Thiết lập ách đô hộ của đế chế Mông Cổ trên đất Đại Việt.
 b. Chiếm Đại Việt để làm bàn đạp tấn công lên phía nam nước Tống.
 c. Chiếm giữ Đại Việt để tấn công các nước Đông Nam Á.
5/Hướng dẫn học tập ở nhà
- Học bài theo các câu hỏi trong Sgk.
- Chuẩn bị bài tiếp theo: Phần II.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................