Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên thế kỷ XIII (Tiết 2) - Nguyễn Quỳnh Thư

 TUẦN : 12	 Ngày soạn: 02 / 11 / 2013
 TIẾT : 24	 Ngày dạy : 06 / 11 / 2013
BÀI 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC 
MÔNG – NGUYÊN ( THẾ KỶ XIII )
 II. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THƯ HAI CHỐNG QUÂN 
 XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1285 )
I. MỤC TIÊU
 	1. Kiến thức : Giúp học sinh :
- Việc chuẩn bị cho cuộc xâm lược Đại Việt lần thứ hai của nhà Nguyên chu đáo hơn lần một.
- Nhờ sự chuẩn bị chu đáo, đường lối đánh giặc đúng đắn và quyết tâm cao, nhân dân Đại việt đã giành thắng lợi vẻ vang.
 	2. Thái độ
- Bồi dưỡng cho học sinh lòng căm thù giặc ngoại xâm, niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn tổ tiên đã kiên cường, mưu trí bảo vệ chủ quyền đất nước.
 	3. Kỹ năng.
- Rèn kỹ năng sử dụng lược đồ để thuật lại sự kiện lịch sử..
II . CHUẨN BỊ:
 	1. Giáo viên: Phấn, thước kẻ, giáo án, lược đồ kháng chiến chống Mông Nguyên lần 2
 	2. Học sinh: Bút, thước kẻ, vở ghi lịch sử, SGK Lịch sử 
III. TIẾN TRÌNH DẠY HOC
Kiểm tra bài cũ: 
? Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ bằng lược đồ ?
? Tìm những chi tiết thể hiện tinh thần quyết chiến của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến?
 	2. Giới thiệu bài mới:
 	Sau thất bại lần thứ nhất năm 1258, quân Mông Cổ không từ bỏ âm mưu xâm lược đại Việt. Vậy, trong lần này quân dân ta đã chuẩn bị kháng chiến như thế nào ? -> bài hôm nay.
 	 3. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN – HỌC SINH
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1: Tìm hiểu âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt của nhà Nguyên
* GV : Năm 1279, sau khi thôn tính được nhà Tống, vua Mông Cổ lập ra nhà Nguyên, đặt nền móng thống trị hoàn toàn Trung Quốc.
? Sau khi thống trị hoàn toàn Trung Quốc, vua Mông Cổ đã làm gì ? (HS yếu)
? Hốt Tất Liệt cho quân xâm lược Champa và Đại 
Việt nhằm mục đích gì ? ( Làm cầu nối thôn tính 
và xâm lược các nước phía nam Trung Quốc ) -> cho quân đánh Champa trước.
? Tại sao quân Nguyên cho quân đánh Cham pa trước khi đánh Đại Việt.
? Với âm mưu đó nhà Nguyên đã làm gì ?
? Kết quả của âm mưu đó ra sao ? ( Quân và dân Champa đánh trả quyết liệt -> quân Nguyên phải rút về cố thủ ở phía Bắc -> kế hoạch của chúng bị tan vỡ. )
Hoạt động 2:Tìm hiểu nhà Trần chuẩn bị kháng chiến 
 + Trần Quốc Tuấn viết “Hịch tướng sĩ” -> Động viên tinh thần chiến đấu của quân sĩ
- Đọc cho học sinh nghe một đọan trích “ Ta thường đến bữa quên. Cam lòng”
? Hội nghị Diên hồng có tác dụng gì đến việc chuẩn bị kháng chiến ? ( Cổ vũ tinh thần chiến đấu và ý chí kiên trung )
Học sinh thảo luận nhóm : 
 ? Những sự kiện nào thể hiện ý chí quyết chiến của quân và dân ta ? ( Trần Quốc Toản bóp nát quả cam, các bô lão đồng thanh hô đánh, nhân dân thực hiện  )
Hoạt động 3:Tìm hiểu diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến
* Giáo viên dùng lược đồ cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên để tường thuật.
 ? Lực lượng này nói lên điều gì ?
* Gọi học sinh đọc phần chữ in nghiêng Sgk trang 59 để thấy rõ tình hình khó khăn của cuộc kháng chiến.
- Giáo viên tiếp tục tường thuật về thế gọng kìm nhằm tiêu diệt đầu não của ta.
 + Tháng 5 – 1285, khi giặc đã bắt đầu nản chí, Trần Hưng Đạo hạ lệnh phản công
* Giáo viên nêu rõ sự thất bại của quân Nguyên
 ( Thoát Hoan phải chui vào ống đồng, để quân lính khiêng về nước )
- GV cho học sinh đọc bài thơ Sgk trang 61.
1. Âm mưu xâm lược Champa và Đại Việt của nhà Nguyên.
- Sau khi thống trị Trung Quốc, vua Nguyên ráo riết xâm lược Champa và Đại Việt.
- Năm 1283, Toa Đô chỉ huy 1vạn quân đánh vào Champa -> bị thất bại
2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến
- Triệu tập hội nghị các vương hầu ở bến Bình Than.
- Trần Quốc Tuấn được cử làm Tổng chỉ huy.
- Năm 1285, mở hội nghị Diên hồng.
- Tổ chức tập trận và duyệt binh ở Đông Bộ Đầu.
3. Diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến.
 a. Diễn biến
- Tháng 1 – 1285, 50 vạn quân Nguyên tiến vào nước ta.
- Quân ta : Chặn đánh ở biên giới -> rút về Vạn Kiếp -> Thăng Long -> Thiên trường.
 + Nhân dân thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”
- Quân địch thực hiện thế gọng kìm Toa Đô từ Chăm-pa đánh ra nhằm tiêu diệt đầu não kháng chiến của ta -> bị thất bại.
- Ta phản công đánh bại giặc ở nhiều nơi : Tây Kết, Hàm Tử (Khoái Châu – Hưng Yên), Chương Dương (Thường Tín – Hà Nội)
 b. Kết quả
- Trong vòng 2 tháng, ta đã đánh bại 50 vạn quân Nguyên.
 	4. Củng Cố:
- Trong cuộc kháng chiến lần thứ 2 ( 1285 ), quân và dân ta gặp rất nhiều khó khăn và thử thách nhưng ta không hề lùi bước, quyết tâm kháng chiến và giành được thắng lợi vẻ vang.
- Quân và dân ta đã vận dụng cách đánh rất sáng tạo vì thế quân Nguyên gặp rất nhiều bất lợi.
5. Hướng dẫn học tập ở nhà
Học bài theo câu hỏi 1, 2 , 3 Sgk trang 61
Chuẩn bị bài phần tiếp theo : Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Nguyên.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................