Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Bài 2: Xã hội nguyên thủy

Tuần : 	Ngày soạn:
 Tiết : 	 	Ngày dạy :
	Bài 2
	XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
I. Mục tiêu:
1. KT:- Hiểu được tổ chức của thị tộc, bộ lạc. Mối quan hệ trong tổ chức xã hội đầu tiên của con người.
 - Các mốc thời gian của quá trình xuất hiện công cụ kim loạivà hệ quả của công cụ kim loại
2.KN: - Rèn luyện kỹ năng định nghĩa, phân tích và đánh giá tổ chức xã hội thị tộc và bộ lạc.
3.GD: - Giáo dục tinh thần đoàn kết giữa con người trong họ hàng, làng xóm
II. Thiết bị, tài liệu dạy học
1. Tài liệu: SGV, Giới thiệu giáo án lịch sử (Nhà xuất bản Hà Nội)
2. Trực quan: Tranh ảnh công cụ bằng sắt, đồ đồng
III. Tiến trình 
1. Kiểm tra bài cũ:
Lập niên biểu về sự tiến hoá của loài Người? Nêu cuộc sống vật chất và xã hội của Người tối cổ
2. Bài mới 
3. Tổ chức dạy và học
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cần đạt
* HĐ1: Cá nhân và cả lớp 
GV giới thiệu sự hoàn thiện của Người tinh khôn
?Sự hoàn thiện của Người tinh khôn dẫn đến điều gì?
(ra đời tổ chức xã hội tiến bộ hơn bầy người nguyên thuỷ)
? Thị tộc là gì? Mối quan hệ trong thị tộc?
GV: Lấy ví dụ minh hoạ về mối quan hệ công bằng, bình đẳng
Gvcho HS xem tranh vẻten vách đá ở hang động
? Nhận xét gì về khẩu phần ăn của mỗi người trên hình vẽ?
GV nhận xét, chốt ý
GV liên hệ nguyên tắc vàng trong xã hội ngày nay được thực hiện như thế nào?
HĐ2. Cá nhân
? Thế nào là bộ lạc?
? Nêu điểm giống và khác nhau giữa thị tộc và bộ lạc?
 +Giống: Cùng có chung 1 dòng máu
 + Khác : Tổ chức lớn hơn. Mối quan hệ trong bộ lạc là gắn bó giúp đỡ nhau còn thị tộc là hợp sức lao động kiếm sống.
HĐ1: Nhóm
Nhóm 1. Tìm mốc thời gian tìm thấy công cụ kim loại? Vì sao việc tìm thấy công cụ kim loại lại cách xa nhau như vậy?
Nhóm 2. Sự xuất hiện công cụ kim loại có ý nghĩa như thế nào đối với sản xuất?
HS thảo luận. Đại diện nhóm trả lời 
Nhóm khác bổ sung
Gv nhận xét chốt ý
*HĐ 1. Tập thể và cá nhân
Gv cho Hs đọc SGK
? Vì sao có sản phẩm thừa?
? Ai đã chiếm các sản phẩm thừa đó?
? Thế nào là tư hữu?
? Khi tư hữu xuất hiện xã hội có những thay đổi như thế nào?
GV giải thích sự xuất hiện gia đình phụ hệ
GV kết luận
1. Thị tộc và bộ lạc
a. Thị tộc
-Thị tộc là nhóm hơn 10 gia đình từ 2-3 thế hệ có cùng chung dòng máu.
- Quan hệ trong thị tộc công bằng, bình đẳng, cùng làm cùng hưởng. 
Vậy nguyên tắc vàng trong xã hội thị tộc là của chung, việc chung, làm chung
b. Bộ lạc
- Bộ lạc là tập hợp một số thị tộc sống cạnh nhau và cùng nguồn gốc tổ tiên .
- Quan hệ giữa câc thị tộc trong bộ lạc là gắn bó, giúp đỡ nhau.
2. Buổi đầu của thời đại kim khí
a. Quá trình tìm và sử dụng công cụ kim loại
 -Khoảng 5500 năm trước đây- đồng đỏ cư dân Tâu Á, Ai Cập sử dụng sớm nhất
 -Khoảng 4000 năm trước đây- đồng thau
 -Khoảng 3000 năm trước đây- sắt
b. Hệ quả
-Năng xuất lao động tăng, đất đai được mở rộng, sản phẩm thừa thường xuyên
- Thêm nhiều ngành nghề mới
3. Sự xuất hiện tư hữu và xã hội có giai cấp
- Người lợi dụng chức phận chiém của cải thừa => tư hữu xuất hiện`
- Gia đình phụ hệ ra đời thay thế cho gia đình mẫu hệ
- Phân biệt giàu nghèo =>Xã hội phân chia thành giai cấp
=> Công xã thị tộc tan vỡ con người bước sang thời đại có giai cấp đầu tiên- thời cổ đại
 IV. Sơ kết bài học
* Củng cố: GV cho sơ đồ miếng ghép. Hãy sắp xếp sao cho đúng
 1- tư hữu; 2- công cụ kim loại; 3- phân hoá giàu nghèo; 4- sản phẩm thừa; 5- gia đình phụ hệ; 6- xã hội có giai cấp.
 * Dặn dò: Học bài cũ. Đọc trước bài “Các quốc gia cổ đại phương Đông”
 - Bài Tập: So sánh điểm giống nhau và khác nhau giữa thị tộc và bộ lạc?
V.Rút kinh nghiệm