Giáo án Địa lí Lớp 4 - Bài 11: Đồng bằng Bắc Bộ - Nguyễn Thị Muộn

ĐỊA LÍ
Bài 11 : ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ
I. MỤC TIÊU
 Học xong bài này, HS biết :
Chỉ vị trí của đồng bằng Bắc Bộ trên bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
Trình bày một số đặc điểm của đồng bằng Bắc Bộ (hình dạng, địa hình, sông ngòi), vai trò của hệ thống đê ven sông.
Dựa vào bản đồ, tranh , ảnh để tìm ra kiến thức.
Có ý thức tôn trọng, bảo vệ các thành quả lao động của con người.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
Tranh, ảnh về đồng bằng Bắc Bộ, sông Hồng, đê ven sông.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
1. Khởi động (1’) 
2. Kiểm tra bài cũ (4’)
GV gọi 2 HS làm bài tập 2, 3 / 23 VBT Địa lí.
GV nhận xét, ghi điểm. 
3. Bài mới (30’) 
Hoạt động dạy
Hoạt động học
1. Đồng bằng lớn ở miền Bắc 
Hoạt động 1 : Làm việc cả lớp
Mục tiêu :
 Chỉ vị trí của đồng bằng Bắc Bộ trên bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
Cách tiến hành : 
- GV chỉ vị trí của đồng bằng Bắc Bộ trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam treo trên tường và yêu cầu HS dựa vào kí hiệu, tìm vị trí của đồng bằng Bắc Bộ ở lược đồ trong SGK.
- Quan sát GV chỉ trên bản đồ và dựa vào kí hiệu, tìm vị trí của đồng bằng Bắc Bộ ở lược đồ trong SGK.
- GV yêu cầu HS lên bảng chỉ vị trí của đồng bằng Bắc Bộ trên bản đồ.
- HS chỉ vị trí của đồng bằng Bắc Bộ trên bản đồ.
- GV chỉ bản đồ và nói cho HS biết đồng bằng Bắc Bộ có dạng hình tam giác với đỉnh ở Việt Trì, cạnh đáy là đường bờ biển.
Hoạt động 2 : Làm việc cá nhân
Mục tiêu: 
Trình bày một số đặc điểm của đồng bằng Bắc Bộ (hình dạng, địa hình).
Cách tiến hành : 
- Yêu cầu HS dựa vào ảnh đồng bằng Bắc Bộ và kênh chữ ở mục 1 trong SGK, trả lời các câu hỏi trong SGV trang 81.
- Làm việc cá nhân. 
Bước 2 :
- Gọi HS trình bày kết quả làm việc trước lớp. 
- HS trình bày kết quả làm việc trước lớp. 
- Yêu cầu HS chỉ vị trí, giới hạn và mô tả tổng hợp về hành dạng, diện tích sự hình thành và đặc điểm của đồng bằng Bắc Bộ trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam treo tường.
- HS chỉ trên bản đồ.
Kết luận: đồng bằng Bắc Bộ có dạng hình tam giác, với đỉnh ở Việt Trì. Đây là đồng bằng châu thổ lớn thứ hai của nước ta, do sông Hồng và sông Thái Bình bồi đắp nên. Đồng bằng có bề mặt khá bằng phẳng
2. Sông ngòi và hệ thống đê ngăn lũ
Hoạt động 3 : Làm việc cả lớp
Mục tiêu: 
Trình bày một số đặc điểm của đồng bằng Bắc Bộ (sông ngòi).
Cách tiến hành : 
- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi của mục 2, sau đó lên bảng chỉ trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam một số sông của đồng bằng Bắc Bộ.
- Một số HS trả lời các câu hỏi, sau đó 1 HS lên bảng chỉ trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam một số sông của đồng bằng Bắc Bộ.
- GV cho HS liên hệ thực tiễn theo gợi ý: Tại sao sông có tên gọi là sông Hồng ?
- HS trả lời.
- GV chỉ trên bản đồ Việt Nam sông Hồng và sông Thái Bình, đồng thời mô tả sơ lược về sông Hồng. 
- GV hỏi: Khi mưa nhiều, nước sông ngòi, hồ ao thường như thế nào?
- HS trả lời.
- HS dựa vào SGK, trả lời các câu hỏi trong SGV trang 82.
- Một số HS trả lời.
Hoạt động 4 : Thảo luận theo nhóm
Mục tiêu: 
Biết vai trò của hệ thống đê ven sông.
Cách tiến hành : 
Bước 1 :
- HS dựa vào kênh chữ trong SGK trả lời các câu hỏi trong SGV trang 82.
- Làm việc theo nhóm. 
Bước 2 :
- Gọi các nhóm trình bày. 
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình. 
- GV sửa chữa và giúp các nhóm hoàn thiện câu trả lời. 
- GV nói thêm về tác dụng của hệ thống đê đối với việc bồi đắp đồng bằng, sự cần thiết phải bảo về đê ven sông ở đồng bằng Bắc Bộ.
Kết luận: Đồng bằng Bắc Bộ có nhiều sông ngòi, ven các sông có đê ngăn lũ.
Hoạt động cuối: Củng cố dặn dò
- Gọi HS lên nối các mũi tên vào sơ đồ nói về mối quan hệ giữa khí hậu, sông ngòi và hoạt động cải tạo tự nhiên của người dân đồng bằng Bắc Bộ.
- HS lên nối các mũi tên vào sơ đồ nói về mối quan hệ giữa khí hậu, sông ngòi và hoạt động cải tạo tự nhiên của người dân đồng bằng Bắc Bộ.
- GV nhận xét tiết học.
- Về nhà làm bài tập ở VBT và chuẩn bị bài mới.
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY :