Đề thi chọn học sinh giỏi Sinh học Lớp 8 - Năm học 2022-2023 - Trường THCS Lai Thành (Có hướng dẫn chấm)

 PHÒNG GD & ĐT KIM SƠN ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 8 
 TRƯỜNG THCS LAI THÀNH NĂM HỌC: 2022-2023
 Môn: SINH HỌC
 Thời gian làm bài 150 phút 
 (Đề thi gồm 8câu trong 01 trang)
Câu 1 (2 điểm) 
Hãy chứng minh : “Xương là một cơ quan sống” . Những đặc điểm nào trong thành phần 
hoá học và cấu trúc của xương bảo đảm cho xương có độ vững chắc cao mà lại tương đối 
nhẹ? 
Câu 2 (4 điểm)
a. Tại sao khi dừng chạy rồi mà chúng ta vẫn phải thở gấp thêm một thời gian rồi mới hô 
hấp trở lại bình thường?
b. Tại sao người dân tộc ở vùng núi và cao nguyên số lượng hồng cầu trong máu lại thường 
cao hơn so với người ở đồng bằng?
Câu 3 (2 điểm) 
Một người hô hấp bình thường là 18 nhịp/1 phút, mỗi nhịp hít vào với một lượng khí là 400 
ml. Khi người ấy tập luyện hô hấp sâu 12nhịp/1phút, mỗi nhịp hít vào là 600ml không khí.
 Tính lưu lượng khí lưu thông, khí vô ích ở khoảng chết, khí hữu ích ở phế nang của người 
hô hấp thường và hô hấp sâu? (Biết rằng lượng khí vô ích ở khoảng chết của mỗi nhịp hô 
nhấp là 150ml)
Câu 4( 3 điểm) 
 Nêu chức năng của ruột non ? Đặc điểm cấu tạo nào của ruột non phù hợp với chức năng 
đó ?
Câu5 ( 2 điểm)Chứng minh mối quan hệ đối lập và thống nhất giữa đồng hóa và dị hóa ?
Câu 6( 2 điểm) Tại sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục nhưng sự thải nước tiểu ra 
khỏi cơ thể lại không liên tục ( chỉ vào những lúc nhất định )?
Câu 7(3 điểm)Phân biệt tính chất của phản xạ không điều kiện với phản xạ có điều kiện. 
Nêu ý nghĩa của sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện đối với đời sống các động vật 
và con người?
Câu 8( 2 điểm)Phân biệt bệnh bướu cổ do thiếu Iot với bệnh Bazơđô ?
 ---HẾT--- PHÒNG GD & ĐT KIM SƠN HDC THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 8
 TRƯỜNG THCS LAI THÀNH NĂM HỌC: 2023
 MÔN: SINH HỌC 
 (Đáp án gồm 08 câu, trong 03 trang)
Câu Nội dung Điểm
` a/ Xương là một cơ quan sống:
 - Xương cấu tạo bởi các phiến vôi do mô liên kết biến thành, trong chứa các tế 0,25
 bào xương.
 - Tế bào xương có đầy đủ các đặc tính của sự sống: dinh dưỡng, lớn lên, hô 0,25
 hấp, bài tiết, sinh sản, cảm ứng như các loại tế bào khác.
Câu 1 - Sự hoạt động của các thành phần của xương như sau:
(2đ) + Màng xương sinh sản tạo ra mô xương cứng , mô xương xốp. Ống xương 0,25
 chứa tuỷ đỏ, có khả năng sinh ra hồng cầu.
 + Xương tăng trưởng theo chiều dài và theo chiều ngang. 0,25
 b/ Đặc điểm của xương:
 Xương có những đặc điểm về thành phần hoá học và cấu trúc bảo đảm độ 
 vững chắc mà lại tương đối nhẹ:
 *Đặc điểm về thành phần hoá học của xương:
 - Ở người lớn, xương cấu tạo bởi 1/3 chất hữu cơ, 2/3 chất vô cơ. 0,5
 -Chất hữu cơ làm cho xương dai và có tính đàn hồi.
 - Chất hữu cơ làm xương cứng nhưng dễ gãy.
 Sự kết hợp 2 loại chất này làm cho xương vừa dẻo vừa vững chắc.
 *Đặc điểm về cấu trúc của xương:
 -Cấu trúc hình ống của xương dài giúp cho xương vững chắc và nhẹ. 0,5
 -Mô xương xốp cấu tạo bởi các nan xương xếp theo hướng của áp lực mà 
 xương phải chịu, giúp cho xương có sức chịu đựng cao.
 a. Tại sao khi dừng chạy ...
 - Khi dừng chạy rồi mà chúng ta vẫn phải thở gấp thêm một thời gian rồi mới 
Câu 2 hô hấp trở lại bình thường, vì: 
(4đ) +Khi chạy cơ thể trao đổi chất mạnh để sinh năng lượng, đồng thời thải ra 1
 nhiều CO2. 
 + Do CO2 tích tụ nhiều trong máu nên đã kích thích trung khu hô hấp hoạt 1
 động mạnh để thải loại bớt CO2 ra khỏi cơ thể. Khi nào lượng CO2 trong máu 
 trở lại bình thường thì nhịp hô hấp mới trở lại bình thường
 b/ Những dân tộc ở vùng núi cao có số lượng hồng cầu trong máu cao hơn 
 người ở đồng bằng vì:
 + Do không khí trên núi cao có áp lực thấp cho nên khả năng kết hợp của 1
 oxi với hemoglobin trong hồng cầu giảm. 
 + Số lượng hồng cầu tăng để đảm bảo nhu cầu oxi cho hoạt động của con 
 người 1
 * Một người thở bình thường 18 nhịp/phút,mỗi nhịp hít vào 400ml không khí 
 vậy:
 + Khí lưu thông là: 18 x 400 = 7200 (ml) 0.25
 + Khí vô ích ở khoảng chết là: 150 x 18 = 2700 (ml). 0.25
 + Khí hữu ích vào đến phế nang là: 7200 – 2700 = 4500 (ml). 0.5
 * Khi người đó thở sâu 12 nhịp/phút mỗi nhịp hít vào 600ml không khí vậy:
 + Khí lưu thông /phút là: 600 x 12 = 7200 (ml)
Câu 3 + Khí vô ích ở khoảng chết là: 150 x 12 = 1800 (ml) 0.25 (2đ) + Khí hữu ích vào đến phế nang là : 7200 – 1800 = 5400 (ml) 0.25
 0.5
 * Ruột non có 2 chức năng chính là : hoàn thành quá trình tiêu hóa các loại 1.0
 thức ăn và hấp thụ các sản phẩm đã tiêu hóa .
Câu 4 * Đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng tiêu hóa : 
(3 đ) - Nhờ lớp cơ ở thành ruột co dãn tạo nhu động thấm đều dịch tiêu hóa , đẩy 0.5
 thức ăn xuống các phần khác của ruột 
 -Đoạn tá tràng có ống dẫn chung của dịch tụy và dịch mật đổ vào . Lớp niêm 
 mạc (đoạn sau tá tràng ) có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột . Như vậy ở ruột 0.5
 non có đầy đủ các loại enzim tiêu hóa tất cả các loại thức ăn , do đó thức ăn 
 được hoàn toàn biến đổi thành những chất đơn giản có thể hấp thụ vào máu .
 * Đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất 
 - Ruột non rất dài (tới 2,8 – 3m ở người trưởng thành), dài nhất trong các cơ 
 quan của ống tiêu hóa. 
 -Niêm mạc ruột có nhiều nếp gấp,trên đó có nhiều lông ruột , mỗi lông ruột có 0.25
 vô số lông cực nhỏ , đã tăng diện tích tiếp xúc với thức ăn lên nhiều lần .
 -Ruột non có hệ thống mạng lưới mao mạch máu và bạch huyết dày đặc phân 0.25
 bố
 tới từng lông ruột tạo điều kiện cho sự hấp thụ nhanh chóng.
 - Màng ruột là màng thấm có chọn lọc chỉ cho vào máu những chất cần thiết 
 cho cơ thể kể cả khi nồng độ các chất đó thấp hơn nồng độ có trong máu và 0.25
 không cho những chất độc vào máu kể cả khi nó có nồng độ cao hơn trong 
 máu 
 0.25
 Mối quan hệ giữa đồng hoá và dị hoá: 
Câu 5 - Đồng hoá và dị hoá là hai quá trình đối lập với nhau : 0.5
(2đ) + Đồng hoá tổng hợp các chất , dị hóa phân giải các chất 
 + Đồng hoá tích luỹ năng lượng , dị hóa giải phóng năng lượng
 - Đồng hoá và dị hoá thống nhất nhau trong mỗi cơ thể sống :
 + Không có đồng hoá thì không có các chất để dị hóa phân huỷ 0.5
 + Không có dị hóa thì không có năng lượng cho đồng hóa tổng hợp các 
 chất
 Như vậy Đồng hoá và Dị hoá là 2 mặt đối lập của 1 quá trình thống nhất , 
 chúng gắn bó chặt chẽ và tiến hành song song với nhau. Nếu thiếu một trong 1.0
 hai mặt thì mặt kia không xảy ra và sự sống không còn nữa. 
 ( cơ thể sẽ chết)
 Có sự khác nhau đó là do:
 - Máu luôn tuần hoàn qua cầu thận nên nước tiểu được hình thành 1.0
 liên tục. 
 - Nhưng nước tiểu chỉ được thải ra ngoài cơ thể khi lượng nước tiểu trong 1.0
 bóng đái lên tới 200ml , đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu và cơ vòng ống 
Câu 6 đái mở ra phối hợp với sự co của cơ vòng bóng đái và cơ bụng giúp thải nước 
(2đ) tiểu ra ngoài.
 Phân biệt tính chất của phản xạ không điều kiện với phản xạ có điều kiện:
 Tính chất của phản xạ không điều Tính chất của phản xạ có điều kiện
Câu 7 kiện
(2 đ) 1. Trả lời các kích thích tương ứng 1. Trả lời các kích thích bất kì hay 0.25
 hay kích thích không điều kiện kích thích có điều kiện (đã được kết hợp với 
 kích thích không điều kiện một số
 lần)
 2. Bẩm sinh 2. Được hình thành trong đời sống 0.25
 3. Bền vững 3. Dễ mất khi không củng cố 0.25
 4. Có tính chất di truyền, mang tính 4. Có tính chất cá thể , không di 0.25
 chất chủng loại. truyền
 5. Số lượng hạn chế 5. Số lượng không hạn định 0.25
 6. Cung phản xạ đơn giản 6. Hình thành đường liên hệ tạm 0.25
 thời trong cung phản xạ
 7. Trung ương nằm ở trụ não, tủy 7. Trung ương chủ yếu có sự tham 0.25
 sống gia của vỏ não.
 * Ý nghĩa của sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiệnđối với đời sống 
 các động vật và con người: 0.25
 Đảm bảo sự thích nghi với môi trường và điều kiện sống luôn thay đổi của 
 các ĐV và sự hình thành các thói quen, các tập quán tốt đối với con người.
Câu 8 Bệnh bướu cổ Bệnh Bazơ đô
( 2 đ) - Do thiếu iốt trong khẩu phần - Tuyến giáp hoạt động
 ăn, tirôxin không tiết ra được, mạnh, tiết nhiều tirôxin làm 1đ
 Nguyên 
 tuyến yên tiết hooc môn thúc tăng quá trình TĐC, tăng tiêu 
 nhân
 đẩy tuyến giáp phải hoạt động dùng O2
 mạnh.
 Tuyến nở to, gây bướu cổ. Nhịp tim tăng hồi hộp, 
 căng thẳng, mất ngủ, sút cân, 1đ
 Hậu quả cần bổ sung iot vào thành bướu cổ, mắt lồi
 phần thức ăn hạn chế thức ăn có iot PHẦN KÝ XÁC NHẬN:
 TÊN FILE ĐỀ THI: ĐỀ THỊ CHỌN HỌC SINH GIỎI MÔN SINH HỌC LỚP 8 
 TỔNG SỐ TRANG (GỒM ĐỀ THI VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM) LÀ: 4 TRANG.
NGƯỜI RA ĐỀ THI NGƯỜI THẨM ĐỊNH XÁC NHẬN CỦA BGH
 Phạm Thi Nhung Phạm Thu Hiên Trung Văn Đức