Đề khảo sát, đánh giá chất lượng giáo dục Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2022-2023 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Kèm đáp án)

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KHẢO SÁT, ĐÁNH GIÁ
 TỈNH NINH BÌNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC LỚP 9 THCS
 NĂM HỌC 2022-2023
 ĐỀ THI CHÍNH THỨC Bài thi: Môn Ngữ văn
 (Đề thi có 02 trang) Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
 Họ, tên thí sinh: .......................................................................Số báo danh: ............
 PHẦN I. Đọc hiểu (3,0 điểm)
 Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi:
 Khói bếp chiều ba mươi
 Con đi xa vẫn nhớ nao lòng
 Khói bếp nồng thơm mái rạ
 Chiều ba mươi quây quần bên bếp lửa 
 Nồi bánh chưng nghi ngút trước giao thừa
 Ba mươi này mẹ gói bánh chưng chưa
 Mâm cỗ tất niên hương toả ấm 
 Ba mươi này mẹ ra vào trông ngóng 
 Khói bếp xanh quấn quyện trước hiên nhà
 Ba mươi này, mẹ biết đứa con xa
 Lòng canh cánh nhớ quê biết mấy 
 Khói bếp của chiều xưa thức dậy 
 Thuở ấu thơ vĩnh viễn đã qua rồi! 
 Khói bếp chiều phơ phất ba mươi 
 Cứ ám ảnh và thiêng liêng gợi nhớ 
 Vòng tay mẹ... và chúng con bé nhỏ 
 Mà tháng năm vời vợi không nguôi
 Quê hương và dáng mẹ,
 Khói bếp, chiều ba mươi...
 (Nguyễn Trọng Hoàn, in trong tập Phút rành rang sống chậm, 
 NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2019)
 Câu 1. (0,5 điểm) Bài thơ trên được làm theo thể thơ nào?
 Câu 2. (1,0 điểm) Việc lặp lại cụm từ “Khói bếp” trong các khổ thơ có tác dụng gì?
 Câu 3. (1,0 điểm) Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của hai câu thơ: Vòng tay mẹ... và 
chúng con bé nhỏ/Mà tháng năm vời vợi không nguôi?
 Câu 4. (0,5 điểm) Theo em, vì sao nhân vật trữ tình trong bài thơ, dù đi xa nhưng vẫn 
nhớ về hình ảnh “khói bếp” vào chiều ba mươi Tết?
 Trang 1/2 Phần II. Tạo lập văn bản (7,0 điểm)
 Câu 1. (2,0 điểm) 
 Qua bài thơ trên, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ), nêu suy nghĩ về ý nghĩa 
của kí ức tuổi thơ đối với sự trưởng thành của mỗi con người.
 Câu 2. (5,0 điểm) 
 Cảm nhận của em về nhân vật anh Sáu trong phần trích sau:
 Sau đó hai chúng tôi trở lại miền Đông. Chúng tôi là cán bộ đoàn thể, chúng tôi không đi 
tập kết. Từ năm năm mươi tư đến năm mươi tám, năm mươi chín là những năm khó khăn, các 
bạn đã biết rồi. Về công việc và đời sống ở rừng, tôi có thể kể cho đến sáng, có đêm bị biệt 
kích vây bắt đến ba lần, có ngày không gạo ăn, ăn toàn là bắp, nhưng thôi, đó là chuyện khác. 
Tôi xin trở lại mối tình cha con của bạn tôi. Những đêm rừng, nằm trên võng, mắt chỉ thấy tấm 
ni lông nóc, lúc nhớ con anh cứ ân hận sao mình lại đánh con. Nỗi khổ tâm đó cứ giày vò anh.
 [...] Tôi hãy còn nhớ buổi chiều hôm đó - buổi chiều sau một ngày mưa rừng, giọt mưa 
còn đọng trên lá, rừng sáng lấp lánh. Đang ngồi làm việc dưới tấm ni lông nóc, tôi bỗng nghe 
tiếng kêu. Từ con đường mòn chạy lẫn trong rừng sâu, anh hớt hải chạy về, tay cầm khúc ngà 
đưa lên khoe với tôi. Mặt anh hớn hở như một đứa trẻ được quà.
 Sau đó anh lấy vỏ đạn hai mươi li của Mĩ, đập mỏng làm thành một cây cưa nhỏ, cưa 
khúc ngà thành từng miếng nhỏ. Những lúc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ 
và cố công như người thợ bạc. Chẳng hiểu sao tôi thích ngồi nhìn anh làm và cảm thấy vui vui 
khi thấy bụi ngà rơi mỗi lúc một nhiều. Một ngày, anh cưa được một vài răng. Không bao lâu 
sau, cây lược được hoàn thành. Cây lược dài độ hơn một tấc, bề ngang độ ba phân rưỡi, cây 
lược cho con gái, cây lược dùng để chải mái tóc dài, cây lược chỉ có một hàng răng thưa. Trên 
sống lưng lược có khắc một hàng chữ nhỏ mà anh đã gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nét: "Yêu 
nhớ tặng Thu con của ba". Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ 
rối được phần nào tâm trạng của anh. Những đêm nhớ con, anh ít nhớ đến nỗi hối hận đánh 
con, nhớ con, anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng, thêm 
mượt. Có cây lược, anh càng mong gặp lại con. Nhưng rồi một chuyện không may xảy ra. Một 
ngày cuối năm năm mươi tám - năm đó ta chưa võ trang - trong một trận càn lớn của quân Mĩ 
- ngụy, anh Sáu bị hy sinh. Anh bị viên đạn của máy bay Mĩ bắn vào ngực. Trong giờ phút cuối 
cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết 
được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. Tôi không đủ lời 
lẽ để tả lại cái nhìn ấy, chỉ biết rằng, cho đến bây giờ, thỉnh thoảng tôi cứ nhớ lại đôi mắt của anh.
 (Trích truyện ngắn “Chiếc lược ngà” - Nguyễn Quang Sáng, SGK Ngữ văn 9, tập I, 
 trang 195, NXB Giáo dục Việt Nam).
 ----------HẾT-----------
 Thí sinh không sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. 
 Trang 2/2