Bài giảng phát triển năng lực Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 71: Chiếc lược ngà

TiÕt 71 
ChiÕc 
l­îc 
ngµ 
( NguyÔn Quang S¸ng ) 
Nguyễn Quang Sáng 
CÁC TÁC PHẨM TIÊU BIỂU 
 Hai cha con gặp nhau sau tám năm xa cách nhưng bé Thu không nhận ra cha. Đến khi nhận ra cha và biểu lộ tình cảm thắm thiết thì ông Sáu lại phải trở lại chiến trường . 
 Ở khu căn cứ ông Sáu dồn hết tình yêu thương và mong nhớ đứa con vào việc làm cây lược để tặng con. Nhưng chưa kịp trao cho con thì ông Sáu đã hy sinh . 
Tình huống 
- Giật mình , tròn mắt nhìn , ng ơ ngác , lạ lùng 
- Mặt tái đi , vụt chạy , kêu thét lên : “ Má ! Má !”... 
-> Ngạc nhiên , lạ lùng , sợ hãi 
Khi mới gặp ông Sáu : 
* Khi mời ông Sáu ăn cơm : 
- Thì má cứ kêu đi . 
- Vô ă n c ơ m! 
- C ơ m chín rồi ! 
- Con kêu rồi mà ng ư ời ta không nghe . 
* Khi nhờ ông Sáu chắt nước nồi cơm : 
=> Thu thờ ơ, lạnh lùng với ông Sáu 
- Cơm sôi rồi , chắt nước giùm cái ! 
- Cơm sôi rồi , nhão bây giờ ! 
* Khi ông Sáu gắp cho Thu cái trứng cá : 
 - Thu lấy đũa soi vào chén hất cái trứng cá ra , 
 - Bị đánh : nó ngồi im , đầu cúi gằm xuống , gắp lại cái trứng cá để vào chén , xuống xuồng mở lòi tói cố làm cho dây lòi tói khua thật to, lấy dầm bơi qua sông sang bà ngoại 
=> Bướng bỉnh , cự tuyệt một cách quyết liệt trước tình cảm của ông Sáu 
* Khi mới gặp ông Sáu : 
- Giật mình , tròn mắt nhìn , ng ơ ngác , lạ lùng 
- Mặt tái đi , vụt chạy , kêu thét lên : “ Má ! Má !”... 
* Khi mời ông Sáu ăn cơm : 
 Thì má cứ kêu đi . 
- Vô ă n c ơ m! 
- C ơ m chín rồi ! 
- Con kêu rồi mà ng ư ời ta không nghe . 
* Khi nhờ ông Sáu chắt nước nồi cơm : 
 - Cơm sôi rồi , chắt nước giùm cái ! 
 - Cơm sôi rồi , nhão bây giờ ! 
* Khi ông Sáu gắp cho Thu cái trứng cá : 
 - Thu lấy đũa soi vào chén hất cái trứng cá ra , 
 - Bị đánh : nó ngồi im , đầu cúi gằm xuống , gắp lại cái trứng cá để vào chén , xuống xuồng mở lòi tói cố làm cho dây lòi tói khua thật to, lấy dầm bơi qua sông sang bà ngoại 
=> Phản ứng của bé Thu ngày càng tăng , càng mạnh mẽ , càng quyết liệt . Thu từ chối sự quan tâm , chăm sóc của ông Sáu . Không chấp nhận ông Sáu là cha. 
Câu hỏi thảo luận : 
 Có ý kiến cho rằng : “Thu là cô bé khó bảo , đáng trách ”. Em có đồng ý với ý kiến đó không ? Vì sao ? 
Trò chơi ô chữ 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
 B É T H U 
N G Ư Ờ I K Ể C H U Y Ệ N 
 Ô N G S Á U 
V Ế T T H Ẹ O 
 B Á C B A 
 C H I Ế N K H U 
 C H I Ế N T R A N H 
 D Ũ N G C Ả M 
 C Ô G I A O L I Ê N 
 C H I Ế C L Ư Ợ C N G À 
1. Ô chữ gồm 5 chữ cái : Đây là một nhân vật trong đoạn trích “ Chiếc lược ngà ” 
2. Ô chữ gồm 13 chữ cái : Bác Ba ( người bạn chiến đấu của ông Sáu ) trong đoạn trích đóng vai trò là người .. 
3. Ô chữ gồm 6 chữ cái : Đây là một nhân vật trong đoạn trích “ Chiếc lược ngà ” 
4. Ô chữ gồm 7 chữ cái : Đây là một nguyên nhân dẫn đến bé Thu không nhận ra ông Sáu là ba mình . 
5. Ô chữ gồm 5 chữ cái : Đây là một nhân vật trong đoạn trích “ Chiếc lược ngà ” 
6. Ô chữ gồm 8 chữ cái : Đây là nơi mà ông Sáu đã trở lại sau khi có chuyến về thăm nhà . 
7. Ô chữ gồm 10 chữ cái : Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến cảnh cha con ông Sáu không nhận ra nhau . 
8. Ô chữ gồm 7 chữ cái : Đây là một trong những phẩm chất của người chiến sĩ . Sau này khi trở thành người liên lạc bé Thu cũng là người như thế . 
9. Ô chữ gồm 10 chữ cái : Khi lớn lên bé Thu đã làm gì ? 
10. Ô chữ gồm 12 chữ cái : Đây là kỉ vật mà ông Sáu nhờ người đồng đội trao tặng lại cho con. 
Bài tập : Em hãy viết một đoạn văn ngắn từ 5-7 câu trình bày cảm nhận của em về bé Thu? 
HƯỚNG DẪN HỌC SINH VỀ NHÀ 
 Đọc và tóm tắt đoạn trích “ Chiếc lược ngà ” 
 Nắm được những nét cơ bản về tác giả Nguyễn Quang Sáng 
 Soạn tiếp : Thái độ và hành động của Thu khi nhận ra ba 
- Phân tích tình cảm cha con sâu nặng của ông Sáu 
Nguyễn Quang Sáng 
 Nguyễn Quang Sáng là nhà văn Nam Bộ , quê ở An Giang , từng trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp , Mỹ 
- Sáng tác : Truyện ngắn , tiểu thuyết , kịch bản phim 
 Đề tài : cuộc sống con người Nam Bộ qua hai cuộc kháng chiến cũng như hòa bình 
 Phong cách viết văn giản dị , chân thực , sâu sắc trong khắc họa tâm lí con người , đậm chất Nam Bộ 
- Được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000