Bài giảng phát triển năng lực Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 56: Bếp lửa (Bản hay)

Chào mừng các thầy, cô giáo về dự giờ hội giảng 
KIỂM TRA BÀI CŨKhái quát nội dung và nghệ thuật của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá. 
- Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá đã khắc họa nhiều hình ảnh đẹp, tráng lệ, thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người lao động, bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống. 
- Bài thơ có nhiều sáng tạo trong việc xây dựng hình ảnh bằng liên tưởng, tưởng tượng phong phú, độc đáo; có âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, lạc quan. 
- Tiếng gà trưa- Xuân Quỳnh 
 - Viết về tình cảm bà, cháu 
Cục cục tác cục ta 
Bếp lửa 
Tiết 56 
Văn bản 
Bằng Việt 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
I. Giới thiệu chung : 
1. Tác giả: 
Nguyễn Việt Bằng (1941 ) 
- Quê: Thạch Thất - Hà Nội 
- Thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ . 
( Bằng Việt) 
2. Tác phẩm 
Hoàn cảnh: sáng tác 1963 khi tác giả học tập và công tác tại nước ngoài, bài thơ rút từ tập Hương cây - Bếp lửa. 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
I. Giới thiệu chung : 
1. Tác giả: 
( Bằng Việt) 
- Thể thơ : Tự do. 
2. Tác phẩm 
- Hoàn cảnh: Hoàn cảnh: sáng tác 1963 khi tác giả học tập và công tác tại nước ngoài, bài thơ rút từ tập Hương cây - Bếp lửa. 
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp với tự sự, miêu tả, bình luận. 
- Nhân vật trữ tình: Người cháu 
II. Đọc hiểu văn bản 
1. Đọc 
2. Chú thích 
đi từ hồi tưởng đến hiện tại, từ kỉ niệm đến suy ngẫm. 
- Mạch cảm xúc của bài thơ: 
- Bố cục: 
+ Phần 1 : ba dòng đầu: 
Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng cảm xúc về bà. 
+ Phần 2 : tiếp đến chứa niềm tin dai dẳng . 
Hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn liền với hình ảnh bếp lửa. 
+ Phần 3: tiếp đến thiêng liêng- bếp lửa: 
Suy ngẫm về bà và cuộc đời bà. 
+ Phần 4 : còn lại : 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
( Bằng Việt) 
3. Mạch cảm xúc và bố cục của bài thơ 
Nỗi niềm thương nhớ bà của người cháu xa quê 
đi từ hồi tưởng đến hiện tại, từ kỉ niệm đến suy ngẫm. 
- Mạch cảm xúc của bài thơ: 
- Bố cục: 
 4 phần 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
( Bằng Việt) 
3. Mạch cảm xúc và bố cục của bài thơ 
4. Phân tích 
a. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng cảm xúc về bà. 
Một bếp lửa chờn vờ sương sớm 
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm 
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
( Bằng Việt) 
4. Phân tích 
a. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng cảm xúc về bà. 
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm 
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm 
- Điệp ngữ: Một bếp lửa 
- Từ láy: 
chờn vờn 
ấp iu 
gợi hình ảnh bập bùng, chập chờn của ngọn lửa 
gợi bàn tay kiên nhẫn, khéo léo và tấm lòng chi chút của người nhóm lửa 
NT ẩn dụ: Biết mấy nắng mưa 
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa 
=> cảm xúc hồi tưởng của tác giả về bếp lửa, về bà và tình cảm của người cháu với cuộc đời lam lũ của bà . 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
( Bằng Việt) 
4. Phân tích 
a. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng cảm xúc về bà. 
=> cảm xúc hồi tưởng của tác giả về bếp lửa, về bà và tình cảm của người cháu với cuộc đời lam lũ của bà. 
b. Hồi tưởng lại kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn với bếp lửa. 
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói 
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi 
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy 
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu 
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay ! 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
( Bằng Việt) 
b. Hồi tưởng lại kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn với bếp lửa. 
 quen mùi khói 
 đói mòn đói mỏi 
 Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy 
 khói hun nhèm mắt cháu còn cay 
ấn tượng về cái bếp của nhà nghèo, 
đun bằng nguyên liệu thô, 
chất lượng kém. 
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói 
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi 
Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy 
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu 
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay ! 
Tiết 56: Văn bản: 
Bếp lửa 
( Bằng Việt) 
4. Phân tích 
a. Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng cảm xúc về bà. 
b. Hồi tưởng lại kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn với bếp lửa. 
b1. Kỉ niệm năm lên bốn tuổi . 
 quen mù khói 
 đói mòn đói mỏi 
 Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy 
 khói hun nhèm mắt cháu còn cay 
=> ấn tượng về cái bếp của nhà nghèo, đun bằng nguyên liệu thô, chất lượng kém . 
=> Tuæi th¬ cã bãng ®en ghª rîn cña n¹n ®ãi n¨m 1945. Ch¸u cïng bµ sèng trong 
 cay cùc, thiÕu thèn nhäc nh»n. 
Tr©n träng c¶m ¬n 
 quý thÇy c« cïng c¸c em häc sinh