Bài giảng phát triển năng lực Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 56 : Bếp lửa

Chào mừng các thầy cô giáo 
về dự giờ hội giảng 
Năm học 2008-2009 
Kiểm tra bài cũ : 
Trong chương trình ng ữ văn THCS em đã đư ợc học bài 
th ơ nào viết về hình ả nh người bà? Của tác gi ả nào ? 
Tác phẩm thể hiện nội dung gì? 
 Bài th ơ “ Tiếng gà trưa ” của nh à th ơ Xuân Quỳnh . 
- Viết về tình cảm bà cháu . 
Tiết 56: 
Văn bản : 
Bếp lửa 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
1. Tác gi ả: 
 - Bằng Việt ( 1941)- Hà Tây . 
 - Thuộc lớp nh à th ơ trưởng thành trong kháng chiến 
 chống Mỹ . 
( Bằng Việt ) 
- Bằng Việt ( 1941)- Hà Tây . 
- Thuộc lớp nh à th ơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ . 
- Trải qua nhiều công việc : làm báo , đi chiến trường , biên tập , dịch th ơ - truyện . Gi ữ các chức vụ quan trọng : Tổng th ư kí hội văn học Hà Nội , uỷ viên BCH hội nh à văn Việt Nam, hiện là chủ tịch hội Liên hiệp văn học Hà Nội . 
- Th ơ Bằng Việt trong trẻo , mượt mà, khai thác những kỉ niệm và mơ ư ớc tuổi trẻ nên gần gũi với bạn đ ọc trẻ nhất là trong nh à trường . 
Tiết 56: 
Văn bản : 
Bếp lửa 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
1. Tác gi ả: 
 - Bằng Việt ( 1941)- Hà Tây . 
 - Thuộc lớp nh à th ơ trưởng thành trong kháng chiến 
 chống Mỹ . 
2. Tác phẩm : 
 - Sáng tác 1963, in trong tập " Hương cây - Bếp lửa " (1968). 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
1. Cấu trúc văn bản : 
 - Thể th ơ tự do. 
 - Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp với tự sự , miêu tả, nghị luận . 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
Bếp lửa 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
1. Cấu trúc văn bản : 
 - Thể th ơ tự do. 
 - Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp với tự sự , miêu tả . 
( Bằng Việt ) 
+ Bếp lửa khơi nguồn cho kỉ niệm 
+ Hồi tưởng kỉ niệm tuổi th ơ gắn bó với bà và bếp lửa 
+ Suy ngẫm của người cháu về bà và bếp lửa 
+ Nỗi niềm nhớ thương của người cháu khi đi xa 
+ Khổ 1 
+ Năm khổ tiếp theo 
+ Khổ thứ 6 
+ Khổ cuối 
 Sắp xếp phần văn bản phù hợp với các nội dung sau : 
- Bố cục văn bản 
Bếp lửa 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
Cấu trúc của văn bản 
Nội dung của văn bản 
Một bếp lửa sương sớm 
Một bếp lửa nồng đư ợm 
Cháu thương bà 
Từ láy chờn vờn 
Gợi bàn tay kiên nhẫn , khéo léo của người nhóm lửa 
Gợi tấm lòng chi chút của bà dành cho con cháu 
Gợi bếp lửa thực bập bùng trong sương sớm 
Gợi cái mờ nhoè của bếp lửa trong kỉ niệm 
ấp iu 
chờn vờn 
ấp iu 
biết mấy nắng mưa 
chờn vờn 
ấp iu 
biết mấy nắng mưa 
Hình ả nh ẩn dụ 
“ biết mấy nắng mưa” 
Gợi vẻ đ ẹp tần tảo , chịu thương chịu khó của bà 
Người cháu thương bà vô hạn 
Bếp lửa 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
1. Nội dung của văn bản 
Hình tượng bếp lửa 
Hình ả nh người bà 
Tình cảm suy ngẫm của cháu 
Bếp lửa qu ê nghèo 
Lam lũ , tần tảo 
Thương bà vô hạn 
Mùi khói khói hun 
Xúc cảm lay đ ộng mãnh liệt 
Lên bốn tuổi cháu đã quên mùi khói 
Năm ấy là năm đ ói mòn đ ói mỏi 
Bố đi đá nh xe kh ô rạc ngựa gầy 
Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu 
Nghĩ lại đ ến giờ sống mũi vẫn còn cay. 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
Bếp lửa 
- Tu hú kêu trên những cánh đ ồng xa 
- Tu hú kêu .... 
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế 
 Kêu chi hoài ... 
ý kiến nào sau đây nêu đ úng những cảm nhận mà tiếng chim tu hú gợi lên : 
A- Tiếng chim tu hú gợi khung cảnh qu ê hương tươi đ ẹp thanh bình 
B- Tiếng chim tu hú gợi cảnh sống cô đơn đ ói nghèo của hai bà cháu 
C- Tiếng chim gợi nỗi nhớ thương bà, nhớ qu ê hương da diết . 
D- Cả B và C đ ều đ úng . 
1. Cấu trúc của văn bản 
2. Nội dung của văn bản 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
Bếp lửa 
Bà hay kể chuyện ... 
Cháu ở cùng bà , bà bảo cháu nghe 
Bà dạy cháu làm , bà chăm cháu học 
Tình bà cháu đ ẹp nh ư một dòng sông trong truyện cổ tích , mặt sông chở đ ầy kỉ niệm . Người cháu đư ợc sống hạnh phúc trong tình yêu thương chở che và ấp ủ của bà. Bếp lửa và tình bà hiện lên ấp áp đ ậm đà, sưởi ấm cho cháu suốt một thời th ơ dại. 
1. Cấu trúc của văn bản 
2. Nội dung của văn bản 
Bếp lửa 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
Bếp lửa bà nhen 
Giàu tình yêu thương 
Nhớ bà, tự trách mình 
Hình tượng bếp lửa 
Hình ả nh người bà 
Tình cảm suy ngẫm của cháu 
Bếp lửa qu ê nghèo 
Lam lũ , tần tảo 
Thương bà vô hạn 
Mùi khói khói hun 
Xúc cảm lay đ ộng mãnh liệt 
Rồi sớm rồi chiều bếp lửa bà nhen 
Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn 
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng 
Ngọn lửa sức sống niềm tin 
Giàu nghị lực và đ ức hi sinh 
Biết ơn, tự hào 
1. Cấu trúc của văn bản 
2. Nội dung của văn bản 
Bếp lửa 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
Thảo luận nhóm : 
Hãy nêu ý nghĩa của các hình ả nh sau : 
Nhóm 1: Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi 
Nhóm 2: Nhóm nồi xôi gạo mới thổi chung vui . 
Nhóm 3: nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ . 
Nhóm 4: Ôi kì lạ và thiêng liêng bếp lửa 
Đáp án: 
Bà nhóm “ niềm yêu thương khoai sắn” là nhóm lên tình yêu thương chi chút dành cho con cháu 
Bà nhóm “ nồi xôi gạo mới ” là nhóm lên tình yêu thương san sẻ cho bà con xóm giềng thân thuộc . 
“ Nhóm tâm tình tuổi nhỏ ” là nhóm lên vẻ đ ẹp tâm hồn , thắp sáng ư ớc mơ cho cháu . 
Bếp lửa kì lạ thiêng liêng vì đư ợc thắp lên bởi thứ nhiên liệu đ ặc biệt : tình yêu thương , sức sống , niềm tin của bà 
1. Cấu trúc của văn bản 
2. Nội dung của văn bản 
Bếp lửa 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
Khâm phục , kính trọng 
Người nhóm , gi ữ và truyền lửa 
Hình tượng bếp lửa 
Hình ả nh người bà 
Tình cảm suy ngẫm của cháu 
Bếp lửa qu ê nghèo 
Lam lũ , tần tảo 
Thương bà vô hạn 
Mùi khói khói hun 
Xúc cảm lay đ ộng mãnh liệt 
Bếp lửa bà nhen 
Giàu tình yêu thương 
Nhớ bà, tự trách mình 
Ngọn lửa sức sống niềm tin 
Giàu nghị lực và đ ức hi sinh 
Ngọn lửa thiêng liêng kì diệu 
Biết ơn, tự hào 
1. Cấu trúc của văn bản 
2. Nội dung của văn bản 
Bếp lửa 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
1. Cấu trúc của văn bản 
2. Nội dung của văn bản 
 Hình ả nh bếp lửa toả sáng toàn bài th ơ, có tới 10 lần nh à th ơ nhắc đ ến bếp lửa . Gắn với bếp lửa là hình ả nh người bà- người phụ nữ Việt Nam tần tảo , đảm đ ang , giàu tình yêu thương và đ ức hy sinh . Bếp lửa là tình bà ấm nóng , bếp lửa là bàn tay bà chăm chút , bếp lửa gắn với khó khăn gian khổ đ ời bà. Hành trình đi từ bếp lửa đ ến ngọn lửa là hành trình đi từ tình cảm gia đì nh đên tình yêu qu ê hương đ ất nước , tình cảm cội nguồn dân tộc . 
Bếp lửa 
( Bằng Việt ) 
Tiết 56: 
Văn bản : 
I/ Đ ọc , hiểu chú thích : 
II/ Đ ọc – hiểu văn bản : 
Khâm phục , kính trọng 
Người nhóm , gi ữ và truyền lửa 
Hình tượng bếp lửa 
Hình ả nh người bà 
Tình cảm suy ngẫm của cháu 
Bếp lửa qu ê nghèo 
Lam lũ , tần tảo 
Thương bà vô hạn 
Mùi khói khói hun 
Xúc cảm lay đ ộng mãnh liệt 
Bếp lửa bà nhen 
Giàu tình yêu thương 
Nhớ bà, tự trách mình 
Ngọn lửa sức sống niềm tin 
Giàu nghị lực và đ ức hi sinh 
Ngọn lửa thiêng liêng kì diệu 
Biết ơn, tự hào 
1. Cấu trúc của văn bản 
2. Nội dung của văn bản 
Kính chúc các thầy cô giáo 
 mạnh khoẻ, hạnh phúc. 
Xin trân trọng cảm ơn!