Bài giảng phát triển năng lực Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 108+109: Văn bản "Bàn về đọc sách"

NGỮ VĂN 9 
“ Mỗi cuốn sách là những bậc thang nhỏ mà khi bước lên... tôi tới gần quan niệm về cuộc sống tốt đẹp nhất...Hãy yêu sách ! Nó là nguồn kiến thức” 
 ( M. Gor – ki ) 
Bàn về đọc sách 
Chu Quang Tiềm 
Tiết 108+109: Văn bản 
1. Tác giả : Chu Quang Tiềm 
I . Tìm hiểu chung 
- Tự Mạnh Thực ( 1897 – 1986 ) 
- Quê : Đông Thành – An Huy – Trung Quốc 
- Là nhà mĩ học và lí luậnvăn học nổi tiếng. 
2. Tác phẩm: 
- Trích trong cuốn “ Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn của việc đọc sách” 
. Kiểu văn bản: 
 - Văn bản nghị luận (lập luận giải thích một vấn đề xã hội) 
*. Bố cục: 3 phần 
 + Phần 1 : Từ đầu nhằm phát hiện thế giới mới : Sự cần thiết và ý nghĩa của việc đọc sách. 
 + Phần 2 : Tiếp theo tự tiêu hao lực lượng : Những khó khăn, nguy hại hay gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay. 
 + Phần 3 : Còn lại: Phưương pháp chọn và đọc sách. 
? Hóy xỏc định những luận điểm chớnh được trỡnh bày trong văn bản? 
Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sỏch 
Những khú khăn, thiờn hướng sai lệch dễ mắc khi đọc sỏch 
 Phương phỏp chọn và đọc sỏch 
Bàn về đọc sỏch 
Sự cần thiết của việc đọc sỏch 
 Tầm quan trọng của sỏch 
 í nghĩa của việc đọc sỏch 
Ghi chộp , lưu truyền tri thức, thành tựu 
Cột mốc trờn con đường tiến hoỏ học thuật 
Con đường quan trọng của học thụõt 
Chuẩn bị làm cuộc trường chinh phỏt hiện thế giới mới 
Sỏch: kho tàng di sản tinh thần nhõn loại 
Đọc sỏch: thừa hưởng giỏ trị tinh hoa nhõn loại 
- Học vấn: Đó là những hiểu biết của con ngưười do đọc sách mà có. 
- Học vấn đ ưư ợc tích lũy từ mọi mặt trong hoạt động, học tập của con ngư ư ời. 
-Trong đó đọc sách là một mặt nh ư ưng đó là mặt quan trọng. 
- Muốn có học vấn không thể không đọc sách. 
1. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sỏch 
- Sỏch lưu giữ tri thức,văn húa, văn minh nhõn loại. 
- Đọc sỏch mở rộng hiểu biết, tớch lũy kiến thức. 
Sách là vốn quý của nhân loại, đọc sách là cách để tạo học vấn , muốn tiến lên trên con 
đư ư ờng học vấn, không thể không đọc sách. 
Bàn về đọc sách 
Tiếp theo 
Tiết 109: Văn bản 
 a . Những khó khăn: 
- Lịch sử phát triển, sinh sản tinh thần nhân loại càng nhiều sách nhiều. 
Trở ngại: thời gian, lựa chọn, nghiên cứu học vấn 
b. Thiên hưướng sai lệch: 
- Đọc không chuyên sâu: 
Liếc qua nhiều mà đọng lại ít “ăn tươi nuốt sống” 
- Đọc lạc hưướng: 
Tham nhiều mà không vụ thực chất trận đánh nhiều mục tiêu 
 L a ng phí thời gian và sức lực. Sa vào thói hưư danh nông cạn. 
- Cách phân tích, so sánh đối chiếu và dẫn chứng cụ thể, thực tế -> Lí lẽ thuyết phục = > Báo động về cách đọc thiếu mục đích 
2. Những khú khăn và thiờn hướng sai lệch dễ mắc khi đọc sỏch 
- Chọn lầm sỏch, dễ lạc hướng, tốn thời gian, cụng sức, tiền bạc. 
- Sỏch nhiều: khụng chuyờn sõu, đọc nhiều mà khụng kỹ, kiến thức hời hợt. 
 “ Sách cũ trăm lần xem chẳng chán 
 Thuộc lòng ngẫm nghĩ một mình hay.” 
Câu1 : Bàn về phưương pháp đọc sách tác giả đã đề cao cách chọn tinh và đọc kĩ. Em hiểu như thế nào về phưương pháp này? 
Câu 2 : Để tạo sức thuyết phục, cách lập luận và trình bày lí lẽ của tác giả ở phần này nhưư thế nào? 
a. Chọn sách: 
Chọn tinh 
Đọc không cốt lấy nhiều 
Chọn 1 quyển giá trị = 10 quyển không quan trọng 
b. Đọc sách: 
 Đọc kĩ 
Đọc nhiều lần một cuốn 
Đọc tập thành nếp nghĩ sâu xa...-> thay đổi khí chất. 
Đọc để có kiến thức phổ thông -> đọc chuyên sâu 
Đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt – kẻ trọc phú khoe của => Phẩm chất tầm thưường thấp kém 
 Đọc nhiều mà không nghĩ – cưưỡi ngựa qua chợ nhiều châu báu -> về tay không 
 Kết hợp phân tích lí lẽ với liên hệ so sánh, trình bày toàn diện tỉ mỉ 
=> đưa ra lời khuyên bổ ích về phương pháp đọc sách 
 “Sách cũ trăm lần xem chẳng chán 
 Thuộc lòng ngẫm nghĩ một mình hay”. 
3. Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sỏch 
- Chọn đỳng sỏch: sỏch giỏo khoa, sỏch chuyờn mụn. 
- Cỏch đọc sỏch: 
 + Miệng đọc, tõm ghi, suy nghĩ 
 + Đọc rộng để cú kiến thức đầy đủ cỏc mụn, sau đú đọc sỏch chuyờn sõu. 
 Sỏch làm cho tụi gắn bú với thế giới, cuộc đời càng trở nờn rực rỡ cú ý nghĩa hơn ... Sỏch làm cho khắp trỏi đất tràn ngập nỗi buồn nhớ cỏi tốt đẹp hơn. Mỗi cuốn sỏch đều là tõm hồn được ghi lại..” 
 (M. Gor-ki) 
 "Sắm đốn để soi sỏng. Sắm sỏch để hiểu đạo lớ. Sỏng để soi nhà tối, đạo lớ để soi lũng người..." 
 (Ngạn ngữ Trung Hoa) 
- Những lời bàn của Chu Quang Tiềm trong “ Bàn về đọc sách cho ta những lời khuyên bổ ích nào ? 
- Từ “ Bàn về đọc sách” em hiểu gì tác giả ? 
- Em học tập đưược gì trong cách viết văn nghị luận của tác giả ? 
Tổng kết: 
*.Nội dung: 
*. Nghệ thụât: 
 Lí lẽ , dẫn chứng sinh động cụ thể -> Sức thuyết phục lớn. 
- Kết hợp phân tích, so sánh gần gũi 
- Đọc sách cần coi trọng đọc chuyên sâu kết hợp với đọc mở rộng, đọc thành tích luỹ nâng cao học vấn. 
 Sách là tài sản tinh thần quý giá của nhân loại. Muốn có học vấn thì phải đọc sách. 
Về nhà 
Học kỹ nội dung ghi nhớ 
Viết đoạn văn nghị luận liờn hệ về việc đú sỏch hiện nay của em 
Soạn bài “ Tiết 110: Nghị luận về mộ sự việc hiện tường đời sống 
Đọc và trả lời cõu hỏi SGK 
Lấy vớ dụ thực tế 
Làm phần bài tập 
Xin chân thành cảm ơn