Bài giảng phát triển năng lực Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 45: Ôn dịch, thuốc lá - Hoàng Thị Thu

phßng gd - ®t ©n thi 
tr­êng thcs v©n du 
MÔN NGỮ VĂN 8 
Tiết 45(Văn bản) 
Ôn dịch, thuốc lá 
Người thực hiện : 
	 HOÀNG THỊ THU 
KIÓM TRA BµI Cò 
? Vẽ sơ đồ nêu tác hại của việc sử dụng bao bì nilông 
Trả lời : 
Sử dụng bao nilông 
Ô nhiễm môi trường 
Ảnh hưởng sức khỏe 
Vứt xuống cống 
Lẫn vào đất 
Trôi ra biển 
Cản trở sự phát triển của sinh vật 
Cản trở sự phát triển của cỏ 
Chết sinh vật biển 
Bao bì nilông màu 
Ung thư 
Đốt bao bì nilông 
Thải ra chất độc hại gây dị tật bẩm sinh 
Ngập lụt mùa mưa 
Các dịch bệnh 
? Sau khi học xong bài " Thông tin về ngày trái đất năm 2000 " đến nay em đã thực hiện lời kêu gọi mà văn bản đặt ra như thế nào ? 
I.Đọc và tìm hiểu chung . 
1.Tác giả 
Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện là người am hiểu lĩnh vực khoa học , đặc biệt là y tế.Ông là tấm gương tiêu biểu trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe con người.Ông có nhiều bài viết,viết về việc phòng bệnh và chữa bệnh.Đó là những bài học bổ ích cho mọi người.Văn bản “ Ôn dịch,thuốc lá ” trích trong tác phẩm “ Từ thuốc lá đến ma túy-Bệnh nghiện ” là một bài viết có giá trị nhiều mặt . 
2.Tác phẩm . 
 a.Đọc và tìm hiểu chú thích . 
 * Đọc 
 * Tìm hiểu chú thích 
b.Tìm hiểu chung về văn bản 
* Thể loại : Văn bản nhật dụng . 
* Phương thức biểu đạt : Thuyết minh+lập luận 
* Bố cục : 
- Phần 1:Từ đầu -> AIDS:Thông báo nạn dịch thuốc lá . 
- Phần 2:Tiếp-> Phạm pháp:Tác hại của thuốc lá . 
- Phần 3: Còn lại:Kiến nghị chống thuốc lá . 
 Tiết 45 ÔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Khắc Viện 
II.Phân tích 
1. Ý nghĩa nhan đề 
- Dấu phẩy tách nhan đề làm hai vế . 
Nhận xét về cấu tạo của nhan đề của văn bản ? 
Việc đặt dấu phẩy như vậy có ý nghĩa như thế nào ? 
- Ngắt giọng , được dùng theo lối tu từ nhằm nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức vừa ghê tởm . 
? Vậy nhan đề “ Ôn dịch , thuốc lá ” được hiểu như thế nào ? 
+ Thuốc lá là một dịch bệnh nguy hiểm . 
+ Thuốc lá ( mày ) là đồ ôn dịch . 
? Theo em có thể sửa nhan đề thành “ Thuốc lá là một loại ôn dịch ” hoặc “ Ôn dịch thuốc lá ” được không ? 
- Đổi như vậy về nội dung không sai nhưng tính chất biểu cảm không thể hiện rõ ràng . Khi dùng dấu phẩy “ Ôn dịch , thuốc lá ” rành mạch , tách bạch , gây chú ý , nổi bật thái độ nguyền rủa . 
2. Thông báo về nạn dịch thuốc lá 
Dịch hạch thổ tả làm hàng triệu người chết ->Y học đã diệt trừ . 
- Một số loại ôn dịch mới lại xuất hiện .AIDS và ôn dịch thuốc lá . 
- Ôn dịch thuốc lá : “ Ôn dịch thuốc lá đe doạ sức khoẻ và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS” 
=> NT: Sử dụng phép so sánh cộng với việc dùng những từ ngữ chuyên môn của ngành y tế,câu văn biểu cảm,trĩu nặng nỗi lo -> Nhấn mạnh hiểm hoạ to lớn của loại “ Ôn dịch thuốc lá ”. 
Tiết 45 : ÔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Khắc Viện 
2. Thông báo về nạn dịch thuốc lá 
II.Phân tích 
1. Ý nghĩa nhan đề 
3. Tác hại của thuốc lá 
So sánh tương đồng: 
- Tác giả mượn lời Trần Hưng Đạo “ Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ,đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu .” 
Tằm 
Dâu 
Khói thuốc lá 
Sức khoẻ con người 
=>+ Cái kiểu mà thuốc lá huỷ hoại sức khoẻ con người không ào ạt mà từ từ như tằm ăn dâu rất nguy hiểm . 
+ Dẫn lời Trần Hưng Đạo còn có ý nghĩa:Thuốc lá chính là kẻ thù nguy hại của con người.Vì vậy chống thuốc lá như chống giặc ngoại xâm vậy . 
Thảo luận nhóm 
Nhóm 1: Quan sát đoạn văn bản “ Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc . cộng đồng ” 
? Sự huỷ hoại của thuốc lá đến sức khoẻ người hút như thế nào ? 
? Nhận xét cách nêu dãn chứng của tác giả ? 
Nhóm 2: Quan sát đoạn văn bản “ Có người bảo .... tội ác ” 
? Tác hại của thuốc lá đối với những người xung quanh ? 
? Nhận xét cách nêu dẫn chứng của tác giả ? 
Nhóm 3: Quan sát đoạn văn bản “ Bố và anh .. phạm pháp ” 
? Đối với xã hội khói thuốc lá có tác hại như thế nào ? 
? Nhận xét cach lập luận của tác giả ? 
1) Thông báo về nạn dịch thuốc lá 
2) Tác hại của thuốc lá 
a ) Đối với sức khoẻ người hút 
 - Chất hắc ín gây ra ho hen, viêm phế quản dẫn đến ung thư vòm họng , phổi . 
Khói thuốc chứa nhiều chất độc thấm vào người hút . 
 - Chất ôxit cacbon thấm vào máu làm sức khoẻ sút kém . 
 - Chất ni-cô-tin làm co thắt động mạch , huyết áp cao , 
 tắc động mạch , nhồi máu cơ tim . 
Bệnh nhân viêm tắc động mạch mãn tính 
do ghiền thuốc lá . 
=> Tự giết mình 
NT : Chứng cứ khoa học , xác thực được phân tích bằng các số liệu thống kê . 
b. Đối với người xung quanh 
Vợ con, những người làm cùng phòng , 
 phụ nữ mang thai 
+Thai nhi yếu 
+ Đau tim mạch 
+ Ung thư 
+ Đẻ non 
+ Bị nhiễm độc 
+ Viêm phế quản 
+Thai nhiễm độc 
=> Có tội với người khác 
=> NT: Liệt kê dẫn chứng khoa học rõ ràng , lập luận chặt chẽ 
Hút thuốc là biểu tượng quý trọng , sành điệu . 
-> ĐÇu ® éc , nªu g­¬ng xÊu cho trÎ em . 
c. Đối với xã hội : 
- Hút thuốc là biểu tượng quý trọng , sành điệu . 
- Thanh thiÕu niªn nghiÖn hót thuèc . 
-> Trém c¾p, ma tuý , ph¹m ph¸p . 
 NghiÖn ngËp , sèng bu«ng th ¶, h­ háng . 
-> Huû ho¹i lèi sèng vµ nh©n 
c¸ch con ng­êi . 
=> NT: so sánh , liệt kê , lập luận lôgíc 
3.Kiến nghị chống thuốc lá . 
* Chiến dịch chống thuốc lá ở các nước phát triển . 
 Cấm hút thuốc nơi công cộng , phạt nặng người vi phạm . 
 Nhiều tài liệu , khẩu hiệu chống thuốc lá . 
 Cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí , truyền hình . 
Số người hút giảm 
hẳn . 
*Ở Việt Nam 
 - Công văn của chính phủ qui định cấm hút thuốc lá nơi công cộng . 
 - Không quảng cáo trên truyền hình . 
- Nhiều dịch bệnh do vi trùng,kí sinh trùng , nhiều ôn dịch chưa được thanh toán . 
- Đưa ra lời kiến nghị hết sức sâu sắc : “ Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại ngăn ngừa nạn ôn dịch thuốc lá ”. 
- Kết thúc văn bản bằng câu văn khẳng định tính cấp bách của chiến dịch chống ôn dịch thuốc lá . 
=> Thuyết phục bằng cách : 
+ Liệt kê,nêu ví dụ . 
+So sánh đối chiếu thực trạng ở nước ta với những nươc phát triển . 
+ Đặc biệt là câu văn biểu cảm “ Nghĩ đến mà kinh !” đã truyền tới chúng ta,giục giã ta đứng lên chống lại nạn ôn dịch này.Tiếng báo động ở phần 1 và 2 đến đây đã trở thành tiếng kêu cấp cứu . 
III. Tổng kết 
Giống như ôn dịch , thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn hại nhiều mặt đối với cá nhân và xã hội . 
Ta phải quyết tâm phòng chống ôn dịch , thuốc lá . 
1.Nghệ thuật 
Sử dụng kết hợp các phương pháp thuyết minh (so sánh , nêu số liệu ...) 
Sử dụng thông tin khoa học , chính xác , giàu sức thuyết phục . 
Lời văn giàu nhiệt huyết , giàu cảm xúc 
2.Nội dung 
 Củng cố 
Câu 1: Nhận định nào nói không đúng nội dung văn bản “ Ôn dịch , thuốc lá ”? 
A- Nói lên tính chất của nạn nghiện thuốc lá : là tệ nạn rất rễ lây lan . 
B- Nói lên tính chất của những tác hại mà thuốc lá gây nên : là những tác hại k dễ kịp thời nhận biết . 
C- Nói lên tác hại nhiều mặt của thuốc lá đối với cuộc sống gia đình và XH. 
D- Hút thuốc lá có lợi cho sức khỏe cá nhân và cộng đồng . 
Câu 2 : Những người gần gũi làm việc chung với người nghiện thuốc lá chịu ảnh hưởng như thế nào ? 
A- Không hề chịu ảnh hưởng . 
B- Chỉ bị nhiễm độc nhẹ . 
C- Cũng bị nhiễm độc , đau tim mạch , viêm phế quản , ung thư ­. 
D- Nhờ tiếp xúc với khói thuốc nên có lợi cho sức khỏe . 
D 
C 
Hướng dẫn các hoạt động tiếp nối 
 Làm bài tập 2 trang 122 SGK 
 - Chu ẩn bị bài 13 
THANK YOU 
II.Phân tích 
1. Ý nghĩa nhan đề 
- Dấu phẩy tách nhan đề làm hai vế . 
Nhận xét về cấu tạo của nhan đề của văn bản ? 
Việc đặt dấu phẩy như vậy có ý nghĩa như thế nào ? 
- Ngắt giọng , được dùng theo lối tu từ nhằm nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức vừa ghê tởm 
? Vậy nhan đề “ Ôn dịch , thuốc lá ” được hiểu như thế nào ? 
+ Thuốc lá là một dịch bệnh nguy hiểm 
+ Thuốc lá ( mày ) là đồ ôn dịch 
? Theo em có thể sửa nhan đề thành “ Thuốc lá là một loại ôn dịch ” hoặc “ Ôn dịch thuốc lá ” được không ? 
- Đổi như vậy về nội dung không sai nhưng tính chất biểu cảm không thể hiện rõ ràng . Khi dùng dấu phẩy “ Ôn dịch , thuốc lá ” rành mạch , tách bạch , gây chú ý , nổi bật thái độ nguyền rủa . 
2. Thông báo về nạn dịch thuốc lá 
Dịch hạch thổ tả làm hàng triệu người chết ->Y học đã diệt trừ 
- Một số loại ôn dịch mới lại xuất hiện .AIDS và ôn dịch thuốc lá 
- Ôn dịch thuốc lá : “ Ôn dịch thuốc lá đe doạ sức khoẻ và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS” 
=> NT: Sử dụng phép so sánh cộng với việc dùng những từ ngữ chuyên môn của ngành y tế -> Nhấn mạnh hiểm hoạ to lớn của loại “ Ôn dịch thuốc lá ” 
Tiết 45 : ÔN DỊCH, THUỐC LÁ Nguyễn Khắc Viện