Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 96: Văn bản "Tiếng nói của văn nghệ" - Vi Thị Hậu

Kiểm tra bài cũ 
S au khi học bài: “Bàn về đọc sách”, em học được điều gì? 
Chí Phèo – Nam Cao 
Bài 10 Tiết 39 
Từ trái nghĩa 
Tiếng nói của văn nghệi 
Bài 19 
Nguyễn Đình Thi 
Giáo viên: Vi Thị Hậu 
Bài 19 : V¨n b¶n : TiÕng n ÓI CỦA VĂN NGHỆ 
I. T×m hiÓu chung 
(Nguyễn Đình Thi) 
1. T¸c gi¶ 
Nguyễn Đình Thi (1924 - 2003) + Quª: - Hµ Néi.+ Làm th ơ, viết văn, sáng tác nhạc, soạn kịch. 
T iểu luận “ Tiếng nói của văn nghệ” viết năm 1948 . 
2 T¸c phÈm 
(1924- 2003) 
I. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 
1. Đọc 
2. Bố cục: 
3 phần 
Từ đầu đến “của tâm hồn”: Nội dung của văn nghệ . 
Tiếp theo đến “tiếng nói của tình cảm”: Nghệ thuật đối với đời sống tình cảm của con người. 
Còn lại :Khả năng cảm hóa của văn nghệ. 
a. Nội dung phản ánh của văn nghệ: 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
- Tác phẩm nghệ thuật lấy chất liệu ở thực tại đời sống khách quan. 
? Qua tác phẩm “Chiếc lá cuối cùng”,nhà văn Mỹ O. Henry muốn nói về điều gì? 
Người nghệ sĩ gửi vào tác phẩm cách nhìn, lời nhắn nhủ của mình. 
Tình yêu thương giữa những con người nghèo khổ trong xã hội. 
- Tác phẩm văn nghệ không phải những lý thuyết khô khan mà chứa đựng những say sưa, vui buồn, yêu ghét  của nghệ sĩ. 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
Ví dụ: Sau khi đọc “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, chúng ta như sống lại một thời hào hùng của dân tộc, ấn tượng mạnh mẽ là hình ảnh những chiến sĩ lái xe trẻ trung, tinh nghịch mà rất dũng cảm. 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
- Nội dung của văn nghệ còn là những rung cảm và nhận thức của người tiếp nhận. 
Dẫn chứng :+) “Văn nghệ không thể sống xa lìa cuộc sống” 
+) “Văn nghệ chính là chỗ giao nhau của tâm hồn con người với cuộc sống hành động,cuộc đời sản xuất, cuộc đời làm lụng hằng ngày” 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
Nội dung của văn khác với nội dung các bộ môn khoa học khác: 
 +) Tập trung khám phá, thể hiện chiều sâu số phận, tính cách con người. 
+) Là đời sống tình cảm của con người qua cách nhìn, suy nghĩ của người nghệ sĩ. 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
c. Tại sao con người cần đến tiếng nói của văn nghệ? 
Dẫn chứng: “Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riênglàm cho thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ.” 
Văn nghệ giúp chúng ta sống đầy đủ, phong phú hơn với cuộc đời và chính mình. 
Văn nghệ là sợi dây buộc chặt con người với cuộc sống bên ngoài. (với những người bị tù chung thân 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
c. Tại sao con người cần đến tiếng nói của văn nghệ? 
- Góp phần làm tươi mát sinh hoạt khắc khổ hàng ngày, giúp cho con người vui hơn, biết rung cảm và ước mơ. 
Dẫn chứng : “Câu ca dao tự bao đời truyền lại đã gieo vào bóng tối những cuộc đời cực nhọc ấy một ánh sáng, lay động những ý nghĩ, tình cảm khác thường.” 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
d. Con đường văn nghệ đến với người đọc và khả năng kì diệu của nó 
-Tác phẩm văn nghệ chứa đựng tình yêu ghét, niềm vui buồn của con người trong cuộc sống thường ngày. 
- Tư tưởng nghệ thuật không khô khan, trừu tượng mà thấm vào những cảm xúc, nỗi niềm . 
- Tác phẩm nghệ thuật lay động cảm xúc, đi vào nhận thức, tâm hồn chúng ta qua con đường tình cảm. 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
d. Con đường văn nghệ đến với người đọc và khả năng kì diệu của nó 
- Khi tác động bằng cách thức đặc biệt ấy, văn nghệ góp phần giúp mọi người tự nhận thức mình, tự hoàn thiện mình. 
- “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên đường ấy.” 
Ii. ĐỌC – hiÓu v¨n b¶n 
3. Phân tích 
e) Cách thể hiện: 
- Bố cục : Chặt chẽ, hợp lí, cách dẫn dăt tự nhiên. 
- Cách viết giàu hình ảnh, nhiều dẫn chứng về thơ văn, đời sống thực tế. 
Tăng tính thuyết phục, tính hấp dẫn cho tác phẩm. 
T ổng kết 
1. Nội dung 
- Cách viết ngắn gọn, chắt chẽ, giàu hình ảnh. 
2. Nghệ thuật 
- S ức mạnh kì diệu của văn nghệ đối với đời sống con người. 
- Văn nghệ giúp cho con người được sống phong phú hơn và tự hoàn thiên chính mình. 
Kính chào tạm biệt