Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 94: Phép phân tích và tổng hợp - Tuyết Dung

TIẾT 94 
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
GV: TUYẾT DUNG 
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
Tiết 94 
I Tìm hiểu phép phân tích và tổng hợp . 
Ví dụ : Văn bản “ Trang phục ”/ SGK-9 
Vấn đề : Bàn về trang phục ăn mặc như thế nào là đẹp . 
MB : Nêu 2 hiện tượng ăn mặc rất phi lí : 
Mặc quần áo chỉnh tề + đi chân đất 
Đi giày , bít tất + phanh cúc áo 
 Thiếu chỉnh tề , không đồng bộ , trái với quy tắc chung trong trang phục Giới thiệu vấn đề : ăn mặc như thế nào là đẹp . 
TB: 
Luận điểm 1: Ăn cho mình , mặc cho người . 
Luận điểm 2: Y phục xứng kỳ đức 
Luận điểm 1: Ăn cho mình , mặc cho người . 
DC1: Cô gái một mình trong hang sâu ... không váy xoè , váy ngắn , ... mắt xanh , môi đỏ , ... tô đỏ chót móng chân , móng tay . 
DC2: Anh thanh niên đi tát nước , câu cá ngoài đồng vắng ... không chải đầu mượt bằng sáp thơm , áo sơ mi là thẳng tắp . 
DC3:Đi đám cưới không thể lôi thôi , lếch thếch ... 
DC4: Dự đám tang không được mặc ... loè loẹt , nói cười oang oang 
 Tách ra từng trường hợp cho thấy trang phục có quy tắc ngầm : phải phù hợp với môi trường , công việc , hoàn cảnh PHÂN TÍCH 
Luận điểm 2: Y phục xứng kỳ đức 
- Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng ..., hoàn cảnh chung ... nơi công cộng hay toàn xã hội 
 Thâu tóm các ý trong từng dẫn chứng cụ thể đã nêu TỔNG HỢP qui tắc ăn mặc 
Mở rộng : Điều kiện qui định cái đẹp của trang phục : 
- Không phù hợp làm trò cười ..., xấu đi . 
Giản dị , phù hợp , hài hoà với môi trường Đẹp . 
 Phân tích bằng lí lẽ 
KB : Chốt vấn đề : 
Thế mới biết , trang phục hợp văn hoá , hợp đạo đức , hợp môi trường mới là trang phục đẹp 
Vấn đề được rút ra từ những điều đã phân tích Phép tổng hợp 
Vị trí : Thường đứng cuối văn bản , là kết luận của một phần hay toàn bộ văn bản 
GHI NHỚ: SGK/10 
II. Luyện tập 
BT 1/10 : Cách phân tích của Chu Quang Tiềm trong văn bản “ Bàn về đọc sách ” 
Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn 
Học vấn là việc của toàn nhân loại . 
Học vấn của nhân loại do sách vở ghi chép , lưu truyền . 
Sách là kho tàng quý báu của di sản tinh thần nhân loại . 
Nếu xoá bỏ thành quả nhân loại ... lùi về điểm xuất phát . 
Phân tích mối quan hệ chặt chẽ giữa học vấn – nhân loại – sách 
Vận dụng biện pháp : Nêu giả thiết (“ nếu ... thì ...”) 
BT 2: Tác giả phân tích lí do chọn sách để đọc : 
Sách nhiều : người đọc dễ sa vào lối “ ăn tươi nuốt sống ”, không chuyên sâu . 
Sách nhiều : người đọc khó chọn lựa , dễ lạc hướng gây lãng phí thời gian sức lực với những cuốn sách không thiếu lựa chọn . 
 Không cần đọc nhiều , chỉ cần chọn sách cho tinh và đọc cho kĩ . 
Kết hợp đọc rộng và đọc sâu ( sách thường thức + sách chuyên môn ). 
BT3: Phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách . 
Không đọc thì không có điểm xuất phát cao 
Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức . 
Đọc sách thiếu lựa chọn : không đọc được sách hay, bổ ích Không có hiệu quả . 
Đọc kĩ sách hay: Tích luỹ được nhiều kiến thức bổ ích . 
THẢO LUẬN  BT4 : Vai trò của phân tích trong lập luận 
Là một phương pháp rất cần thiết trong lập luận . Chỉ có phân tích mới làm sáng tỏ luận điểm và thuyết phục người đọc , người nghe 
DẶN DÒ 
Học bài , xem kĩ phần ghi nhớ 
Hoàn chỉnh các bài tập 
Soạn tiết 95: 
LUYỆN TẬP PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
Kính chúc sức khoẻ quý thầy cô