Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 58: Văn bản "Ánh trăng"

Nhiệt liệt chào đón 
các thầy cô giáo về dự chuyên đề Ngữ văn ! 
- Tên khai sinh là: Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948 quê ở Thanh Hoá. 
Tiết 58 : 	 ánh trăng  	 Nguyễn Duy 
- Ông vừa là nhà thơ, vừa là chiến sĩ. 
- Ông là gương mặt tiêu biểu trong lớp nhà thơ trẻ thời chống Mĩ. 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả 
Hồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bểhồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành tri kỉ 
Trần trụi với thiên nhiênhồn nhiên như cây cỏngỡ không bao giờ quêncái vầng trăng tình nghĩa 
Từ hồi về thành phốquen ánh điện, cửa gươngvầng trăng đi qua ngõnhư người dưng qua đường 
Thình lình đèn điện tắtphòng buyn-đinh tối omvội bật tung cửa sổđột ngột vầng trăng tròn 
Ngửa mặt lên nhìn mặtcó cái gì rưng rưngnhư là đồng là bểnhư là sông là rừng 
Trăng cứ tròn vành vạnhkể chi người vô tìnhánh trăng im phăng phắcđủ cho ta giật mình. 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
a- Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1978 - 3 năm sau ngày giải phóng. Đây là thời điểm khơi nguồn cảm hứng sáng tác về cuộc sống mới, con người mới. 
b- Thể thơ: 
c- Bố cục: 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
- 5 chữ : Dễ bộc lộ dòng cảm xúc 
- Phần 1 (3 khổ thơ đầu): Vầng trăng trong kỉ niệm và hiện tại. 
- Phần 2 (1 khổ tiếp theo): Tình huống gặp lại vầng trăng 
- Phần 3 (2 khổ thơ cuối): Vầng trăng trong suy tư, cảm xúc. 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
Hồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bể 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
Hồi nhỏ sống với đồng với sông rồi với bể 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
- Điệp từ: "với" 
- Khẳng định: t hủơ nhỏ nhà thơ sống gắn bó với thiên nhiên. 
.... hồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
- Hồi chiến tranh: những năm tháng chiến đấu gian khổ, hào hùng của dân tộc. 
- Trăng với người trở thành: tri kỉ 
=> Trăng được nhân hoá trở thành người bạn thân thiết gắn bó 
tri kỉ. 
ngỡ không bao giờ quêncái vầng trăng tình nghĩa 
=> Trăng được nâng lên thành hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng. 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
- Vầng trăng tình nghĩa: nghĩa tình quân dân, tình đồng đội, tình yêu thiên nhiên, tình yêu đất nước. 
Từ hồi về thành phốquen ánh điện, cửa gươngvầng trăng đi qua ngõnhư người dưng qua đường 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
Từ hồi về thành phốquen ánh điện, cửa gươngvầng trăng đi qua ngõnhư người dưng qua đường 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
- Người dưng: là người không quen biết, xa lạ, không một chút tình cảm 
- Tình cảm với vầng trăng: lạnh lùng vô cảm. 
- Nguyên nhân: Hoàn cảnh sống thay đổi, lòng người dễ đổi thay. 
Thình lình đèn điện tắt 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
vội bật tung cửa sổđột ngột vầng trăng tròn 
phòng buyn-đinh tối om 
2. Tình huống gặp lại vầng trăng 
- Tình huống: mất điện 
- Cảm giác: bức bối, khó chịu, muốn tìm nguồn sáng khác. 
- Hành động: vội, bật tung: gấp gáp, vội vàng. 
Sự xuất hiện "vầng trăng tròn" 
- vầng trăng tròn đẹp trong thiên nhiên. 
- vầng trăng tròn đầy của nghĩa tình trong quá khứ. 
=> vầng trăng đánh thức sự lãng quên của tác giả. 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
2. Tình huống gặp lại vầng trăng 
Ngửa mặt lên nhìn mặt có cái gì rưng rưngnhư là đồng là bểnhư là sông là rừng 
Tiết 58 : 	 ánh trăng  	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
2. Tình huống gặp lại vầng trăng 
3. Vầng trăng trong suy tư, cảm xúc 
- Tư thế: ngửa mặt. 
- Nhìn mặt: sự đối diện của tác giả với: vầng trăng, quá khứ, chính bản thân mình. 
 Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
2. Tình huống gặp lại vầng trăng 
3. Vầng trăng trong suy tư, cảm xúc 
- Cảm xúc của nhà thơ: rưng rưng 
- rưng rưng: nước mắt ứa ra đọng quanh mi biểu hiện sự xúc động cao độ 
 Đây chính là sự áy náy, day dứt hổ thẹn của nhà thơ về bản thân mình. 
 Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
2. Tình huống gặp lại vầng trăng 
3. Vầng trăng trong suy tư, cảm xúc 
Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tình 
- Cứ tròn, kể chi: 		+ sự bao dung độ lượng	+ thái độ cao thượng không chấp kẻ vô tình 
ánh trăng im phăng phắcđủ cho ta giật mình. 
- Im phăng phắc: không cử chỉ, không lời nói. Đó là sự nghiêm khắc giống như là một sự trừng phạt. 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
2. Tình huống gặp lại vầng trăng 
3. Vầng trăng trong suy tư, cảm xúc 
- Giật mình:  
+ Khi nhận ra chính mình đã trở thành người lãng quên. 
+ Nhắc nhở mình thái độ sống ân nghĩa thủy chung. 
+ Lời nhắc nhở mang tính triết lí: đừng bao giờ lãng quên quá khứ. 
Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
III. Tổng kết 
1. Nghệ thuật 
2. Nội dung 
IV. Luyện tập 
Câu hỏi 1 
Câu hỏi 2 
Câu hỏi 3 
a- Hoàn cảnh sáng tác: 
b- Thể thơ: 
c- Bố cục: 
 Tiết 58 : 	 ánh trăng 	 Nguyễn Duy 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Vầng trăng trong kỉ niệm và trong hiện tại 
2. Tình huống gặp lại vầng trăng 
3. Vầng trăng trong suy tư, cảm xúc 
III. Tổng kết 
1. Nghệ thuật 
2. Nội dung 
IV. Luyện tập 
Trân trọng cảm ơn 
các thầy giáo, cô giáo ! 
Kính chúc các thầy cô sức khoẻ và hạnh phúc !