Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ - Trường THCS Nguyễn Thành Hãn

Chúc các em học tốt 
TRƯỜNG THCS NGUYỄN THÀNH HÃN 
NGỮ VĂN 
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ 
Màu nước xanh , cá bạc , chiếc buồm vôi 
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi 
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá ! 
 ( Quê hương – Tế Hanh ) 
Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ 
I / Nhận diện thể thơ tám chữ 
Đọc các đoạn thơ : (SGK) 
 Tìm hiểu : 
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối 
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ? 
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn 
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới ? 
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội , 
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ? 
Đâu những chiều lên láng máu sau rừng 
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt , 
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? 
Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ? 
 ( Thế Lữ , Nhớ rừng ) 
Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ 
I / Nhận diện thể thơ tám chữ 
 8 chữ mỗi dòng 
a) Số chữ : 
b) Gieo vần : 
 phổ biến là vần chân 
( gieo liên tiếp hoặc gián cách ) 
c) Ngắt nhịp : 
 đa dạng , linh hoạt 
Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ 
1. Đọc đoạn thơ trích trong bài Tháp đổ của Tố Hữu . Hãy điền vào 
chỗ trống cuối các dòng thơ một trong các từ , , , 
Hãy cắt đứt những dây đàn . . . 
Những sắc tàn vị nhạt của . . . 
Nâng đón lấy màu xanh hương . . . 
Của ngày mai muôn thuở với . . . 
ca hát 
bát ngát 
ngày qua 
muôn hoa 
sao cho phù hợp . 
II / Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ 
Tiết 55: Tập làm thơ tám chữ 
II / Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ 
2. Đoạn thơ sau trích trong bài Vội vàng của Xuân Diệu . Hãy điền 
 vào chỗ trống cuối các dòng thơ một trong các từ , , 
 sao cho đúng vần . 
Xuân đương tới , nghĩa là xuân đương qua, 
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già , 
Mà xuân hết , nghĩa là tôi . . . . . . . ; 
Lòng tôi rộng , nhưng lượng trời cứ chật . 
Không cho dài thời trẻ của nhân gian , 
Nói làm chi rằng xuân vẫn . . . . . . . . 
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại ! 
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi , 
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả . . . . . . . 
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi , 
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt . 
tuần hoàn 
đất trời 
cũng mất 
Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ 
II / Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ 
3. Đoạn thơ sau trong bài Tựu trường của Huy Cận đã bị chép sai ở câu 
 thứ ba . Hãy chỉ ra chỗ sai , nói lí do và thử tìm cách sửa lại cho đúng . 
rộn rã , 
vào trường , 
Giờ nao nức của một thời trẻ dại 
Hỡi ngói nâu , hỡi tường trắng , cửa gương ! 
Những chàng trai mười lăm tuổi 
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc . 
Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ 
III / Thực hành làm thơ tám chữ 
Tìm những từ thích hợp ( đúng thanh , đúng vần ) để điền vào chỗ trống 
 trong khổ thơ sau : 
Trời trong biếc không qua mây gợn sóng 
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa 
Hoa lựu nở đầy một ........... đỏ nắng 
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay...... 
 ( Theo Anh Thơ , Trưa hè ) 
vườn 
qua. 
Tiết 54: Tập làm thơ tám chữ 
III / Thực hành làm thơ tám chữ 
2. Khổ thơ sau còn thiếu một câu . Hãy làm thêm câu cuối sao cho đúng 
 vần , hợp với nội dung cảm xúc từ ba câu trước . 
Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ 
Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường 
Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã 
......................................................... 
Nghe thân thương như chim hót trong vườn . 
GIỚI THIỆU MỘT SỐ BÀI THƠ CỦA HỌC SINH NHỮNG NĂM TRƯỚC 
 DUY SƠN - QUÊ TÔI 
Tôi lớn lên trên mảnh đất Duy Sơn 
Ruộng đồng làng quê , cha ông cày cấy 
Rặng dừa cao tre lũy tỏa xanh rờn 
Xa quê hương lòng cảm thấy tiếc thay ! 
 ( Ngô Thanh Sang – 9/3 – 2006 – 2007) 
GIỚI THIỆU MỘT SỐ BÀI THƠ CỦA HỌC SINH NHỮNG NĂM TRƯỚC 
 TUỔI MÌNH ƠI ! 
Cho tuổi mình tiếng khóc giữa đêm khuya 
Để nhận ra đời còn nhiều bất hạnh 
Để thấy được hạnh phúc rất mong manh 
Khi quanh mình còn lắm nỗi thương đau . 
 *** 
Cho tuổi mình bông hoa dại ven đê 
Cho yêu thương chìm vào trang lưu bút 
Dòng thời gian cứ trôi đi vùn vụt 
Chợt giật mình bật khóc , tuổi mình ơi ! 
 ( Phan Thị Minh Ngọc – 9/5 – 2005 – 2006) 
GIỚI THIỆU MỘT SỐ BÀI THƠ CỦA HỌC SINH NHỮNG NĂM TRƯỚC 
 BÃO SỐ SÁU 
Năm Bính Tuất , ta gặp lúc nguy tai 
Cơn bão lịch sử Canh Thìn trở lại 
Gió cuồng phong ập đến khắp quê nhà 
 Nhà cửa sụp đổ cây cối nghiêng ngả 
Chuồng bò chuồng trâu bị gió hất đẩy 
Gió lốc , gió xoáy cuốn tôn bay bay 
Đường sá nơi nơi ngập chìm biển nước 
Cơn bão số Sáu ôi thảm thảm thay ! 
( Nhóm : Huyền , Tiên , Diệp , Trang 
 – Lớp 9/3 - Năm 2006 – 2007) 
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ