Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 51: Văn bản "Đoàn thuyền đánh cá" (Bản hay)

 NhiÖt liÖt chµo ®ãn 
c¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù giê líp 9c 
Miêu tả cảnh đánh bắt cá trên biển để kịp trời sáng và tâm trạng vui vẻ, hân hoan của con người. 
Miêu tả cảnh hoàng hôn trên biển và hình ảnh con người ra khơi đánh cá với tâm trạng náo nức. 
Miêu tả cảnh hoàng hôn và cảnh đánh bắt cá của người dân lao động trên biển Hạ Long 
S 
Đ 
S 
Miêu tả sự phong phú của các loài cá biển và mong ước đánh bắt được nhiều tôm cá của người dân. 
Nội dung đầy đủ của hai khổ thơ đầu bài thơ 
 Đoàn thuyền đánh cá 
S 
Kieåm tra bài cũ 
1 
3 
4 
2 
Tiết 51 
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 
(Huy CËn) 
video 
THẢO LUẬN NHÓM 
Thời gian : 3 phút 
Nhóm 2 : Tìm những câu thơ miêu tả cảnh biển. Phát hiện và nêu tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong những câu thơ đó. 
Nhóm 1 : Tìm những câu thơ miêu tả đoàn thuyền. Phát hiện và nêu tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong những câu thơ đó. 
Nhóm 3 : Tìm những câu thơ miêu tả người lao động. Phát hiện và nêu tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong những câu thơ đó. 
- Thuyền ta lái gió với buồm trăng Lướt giữa mây cao với biển bằng, Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Dàn đan thế trận lưới vây giăng. 
Hình ảnh thơ giàu sức gợi 
Động từ 
Nói quá 
Con thuyền lớn lao kì vĩ . 
Con người làm chủ thiên nhiên. 
a. Hình ảnh đoàn thuyền 
b . Hình ảnh biển cả 
 - Caù nhuï caù chim cuøng caù ñeù 
 Caù song laáp laùnh ñuoác ñen hoàng, 
 Caùi ñuoâi em quaãy traêng vaøng choùe 
 Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. 
 - Vaåy baïc ñuoâi vaøng loùe raïng ñoâng”. 
- Biển cho ta cá như lòng mẹ,  Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. 
Tên loài cá 
Hình ảnh 
Nghĩa 
Cá song 
Cá đé 
Cá chim 
Cá nhụ 
Loài cá mình dẹt, vẩy lớn. 
Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá tr ích nhưng lớn hơn. 
Thân dài, hơi dẹt. 
Sống ở gần bờ, thân dày và dài, có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm màu đen và hồng 
b. Hình ảnh biển cả 
 - Caù nhuï caù chim cuøng caù ñeù 
 Caù song laáp laùnh ñuoác ñen hoàng, 
 Caùi ñuoâi em quaãy traêng vaøng choùe 
 Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. 
 - Vaåy baïc ñuoâi vaøng loùe raïng ñoâng”. 
Liệt kê 
Tính từ 
Nhân hóa 
Sự giàu có và phong phú của biển . 
Cái nhìn lạc quan về một tương lai tươi sáng. 
Tình yêu biển. 
“ Biển cho ta cá như lòng mẹ,  Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.” 
Sự gần gũi, thân thương giữa biển và người dân chài. 
Lòng tự hào , biết ơn của người dân chài đối với biển quê hương . 
So sánh 
c. Hình ảnh người lao động trên biển 
 - Ta hát bài ca gọi cá vào, 
 Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao, 
- Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng, 
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng. 
Bút pháp lãng mạn 
Tả thực: kéo xoăn tay, chùm cá nặng 
Tiếng hát yêu đời, yêu lao động, yêu cuộc sống tự do . 
Lao động hăng say, phấn khởi với t hành quả lớn lao . 
NHÓM NÀO NHANH NHẤT ?! 
Có ý kiến cho rằng: Hai khổ thơ đầu, cuối có sự hô ứng, đối lập nhau về hình ảnh câu hát, đoàn thuyền, mặt trời. Em hãy chỉ ra sự đối lập ấy? 
THẢO LUẬN 
Mặt trời xuống biển như hòn lửa. 
Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi , 
Câu hát căng buồm cùng gió khơi. 
Câu hát căng buồm với gió khơi, 
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. 
Mặt trời đội biển nhô màu mới, 
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi. 
Câu hát căng buồm với gió khơi 
Quan hệ bổ sung 
Con người làm chủ thiên nhiên đất trời. 
Câu hát căng buồm cùng gió khơi 
Quan hệ bình đẳng 
- Sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. 
KHỔ CUỐI 
KHỔ ĐẦU 
Đoàn thuyền ra khơi 
Mặt trời đội xuống biển như hòn lửa 
Đoàn thuyền trở về 
Mặt trời đội biển nhô màu mới 
Biểu hiện nhịp tuần hoàn của vũ trụ. 
Tiếng hát xuất hiện suốt bài thơ: khúc ca lao động đầy hứng khởi của con người làm chủ đất trời. 
Bài thơ mở ra hành trình từ bóng tối đến ánh sáng - tư tưởng chủ đạo của tập thơ “ Trời mỗi ngày lại sáng” (Huy Cận). 
ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 
 KHÚC TRÁNG CA VỀ LAO ĐỘNG 
- Xây dựng hình ảnh đẹp, lãng mạn bằng trí tưởng tượng phong phú. 
 Âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, bay bổng. 
Khúc ca ra khơi 
-Biển đêm đẹp, gần gũi, ấm áp. 
-Con người phấn khởi, lạc quan. 
Khúc ca đánh cá trên biển 
-Biển đẹp, giàu, ân tình. 
-Con người làm việc hăng 
hái, khỏe khoắn, say sưa 
Khúc ca khải hoàn: 
-Thiên nhiên tươi sáng, 
con người chạy đua với 
 thời gian. 
Niềm vui về cuộc sống 
ấm no. 
1 
4 
3 
2 
6 
5 
Trß ch¬i 
Trß ch¬i 
hate 
love 
prefer 
enjoy 
 ¤ ch÷ may m¾n 
X 
O 
MÆt trêi 
1 
o 
x 
X 
O 
Sãng  
2 
o 
x 
X 
O 
 §oµn thuyÒn  
3 
o 
x 
X 
O 
C©u h¸t  
4 
o 
x 
X 
O 
Ta h¸t 
5 
o 
x 
X 
O 
Gâ thuyÒn 
6 
o 
x 
X 
O 
BiÓn cho ta  
7 
o 
x 
X 
O 
Nu«i lín  
8 
o 
x 
X 
O 
M¾t c¸  
9 
o 
x 
VÒ nhµ 
 Học thuộc bài thơ 
Viết một đoạn văn phân tích một khổ thơ trong bài Đoàn thuyền đánh cá mà em thích nhất. 
Xin chân thành cảm ơn 
 QUÍ THẦY CÔ GIÁO 
CÙNG TẤT CẢ CÁC EM