Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 4: Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh - Minh Nguyễn Thị Loan

Giáo viên : Minh Nguyễn Thị Loan 
Học sinh Lớp 9A,d 
Tân dân - sóc sơn - hà nội 
 Kiểm tra bài cũ 
 ở chương Tập làm văn lớp 8 em đã học thể loại văn Thuyết minh . Đây là thể văn nh ư thế nào ? Mục đ ích ? 
Có những phương pháp thuyết minh nào ? 
Tiết 4: 
Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
1. Ôn tập văn bản thuyết minh 
 a. Khái niệm: 
Là kiểu VB thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân...của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích. 
 b. Mục đích: 
 Đáp ứng được nhu cầu hiểu biết, cung cấp cho con người những tri thức tự nhiên và xã hội, để có thể vận dụng vào phục vụ lợi ích của mình. 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
1. Ôn tập văn bản thuyết minh 
 c.Tính chất 
- Giới thiệu sự vật, hiện tượng tự nhiên, xã hội. 
- Tính chất của VB thuyết minh là xác thực, khoa học và rõ ràng đồng thời cũng cần hấp dẫn. Vì vậy VB thuyết minh sử dụng ngôn ngữ chính xác, cô động, chặt chẽ và sinh động. 
 d. Phương pháp thuyết minh 
 Phương pháp nêu đ ịnh nghĩa , giải thích , liệt kê, nêu ví dụ , dùng số liệu , so sánh , đ ối chiếu , phân tích , phân loại... 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
1. Ôn tập văn bản thuyết minh 
 2 . Văn bản thuyết minh sử dụng một số biện pháp nghệ thuật . 
 a. Văn bản mẫu: 
 Hạ Long-đá và nước 
- Đối tượng thuyết minh: Sự kì lạ của Đá và nước ở Hạ Long (vấn đề trừu tượng bản chất của sinh vật.) 
- Phương pháp thuyết minh: Kết hợp giải thích những khái niệm trừu tượng, miêu tả sự vận động của nước 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
1. Ôn tập văn bản thuyết minh 
 2 . Văn bản thuyết minh sử dụng một số biện pháp nghệ thuật . 
 a. Văn bản mẫu: Hạ Long-đá và nước 
Sự kì lạ của Hạ Long : +Sự sáng tạo của nước làm cho đá sống dậy linh hoạt, có tâm hồn. 
- Đá có tuổi: già trẻ... 
- Đá có tâm hồn, tính cách: tinh nghịch , nghiêm trang... 
- Đá có cảm xúc: vui, buồn... 
- Đá biết tụ họp: trò chuyện... 
+Nước tạo nên sự di chuyển... 
+Tuỳ theo góc độ và tốc độ di chuyển. 
+ Tuỳ theo hướng ánh sáng rọi vào chúng. 
* Triết lý: Thiên nhiên tạo nên thế giới bằng những nghịch lý đến lạ lùng. 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
1. Ôn tập văn bản thuyết minh 
 2 . Văn bản thuyết minh sử dụng một số biện pháp nghệ thuật . 
 a. Văn bản mẫu: 
 Hạ Long-đá và nước 
Biện pháp tưởng tượng, liên tưởng: tưởng tượng những cuộc dạo chơi (các khả năng dạo chơi), khơi gợi những cảm giác có thể có, dùng phép nhân hoá để tả các đảo đá. 
Làm nổi bật sự kì lạ của Hạ Long 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
1. Ôn tập văn bản thuyết minh 
 2 . Văn bản thuyết minh sử dụng một số biện pháp nghệ thuật . 
 a. Văn bản mẫu: 
 Hạ Long-đá và nước 
- BPNT làm cho bài văn TM thêm sinh đ ộng . 
 Làm nổi bật đ ặc đ iểm của đ ối tượng . 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh . 
II. Luyện tập 
Bài 1: 
Văn bản: Ngọc Hoàng xử tội ruồi xanh. 
 Tính chất thuyết minh của văn bản thể hiện : 
 Văn bản giới thiệu về loài Ruồi có tính hệ thống: những tính chất chung : về họ, giống, loài, về các tập tính sinh sống, sinh đẻ, đặc điểm cấu tạo cơ thể... 
 * Cung cấp các kiến thức đáng tin cậy về loài ruồi, ý thức giữ gìn vệ sinh, phòng bệnh, ý thức diệt ruồi. 
Tiết 4 : Sử dụng một số biện pháp 
nghệ thuật trong văn bản thuyết minh 
i.tìm hiểu bài . 
 Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh . 
II. Luyện tập 
Bài 1: 
Văn bản: Ngọc Hoàng xử tội ruồi xanh. 
* Các phương pháp thuyết minh đã được sử dụng : định nghĩa (thuộc họ côn trùng hai cánh...); phân loại các loại ruồi ; nêu số liệu (số vi khuẩn, số lượng sinh sản của một cặp ruồi); liệt kê (mắt lưới, chân tiết ra chất dính...) ... 
 * Nét đặc biệt của bài thuyết minh 
Về hình thức : văn bản như bản tường thuật về một phiên toà. 
- Về cấu trúc : như biên bản một cuộc tranh luận về pháp lí 
- Về nội dung : như một câu chuyện kể về loài Ruồi . 
* Các biện pháp nghệ thuật: kể chuyện miêu tả, nhân hoá, ẩn dụ ... 
BÀI TẬP VỀ NHÀ 
- Nắm chắc nội dungcủa bài học . 
- Hoàn thành các bài tập còn lại. 
Xin chân thành cảm ơn