Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 167: Tổng kết văn học

TiÕt 167 Tæng kÕt v¨n häc 
Tiết 167 TỔNG KẾT VĂN HỌC Tiết 1: PHẦN A  NHÌN CHUNG VỀ NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM 
Các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam: 
Văn học dân gian: 
Khái niệm : VHDG lµ s¸ng t¸c nghÖ thuËt cña c¸c tÇng líp nh©n d©n tõ xa x­a , ®­îc l­u truyÒn b»ng miÖng . 
Về thể loại : Truyền thuyết , cổ tích , ngụ ngôn, 
- Về nội dung : Tố cáo xã hội cũ , ca ngợi nhân nghĩa , đạo lý , tình yêu quê hương , đất nước . 
A – ThÓ lo¹i 
B – Kh¸i niÖm 
a, lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuéc ®êi vµ sè phËn cña mét sè kiÓu nh©n vËt quen thuéc 
b, lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø, th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng k× ¶o 
c, lµ nh÷ng c©u nãi d©n gian ng¾n gän, æn ®Þnh, cã nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh, thÓ hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt (tù nhiªn, lao ®éng, ) ®­îc nh©n d©n vËn dông vµo ®êi sèng, suy nghÜ vµ lêi ¨n tiÕng nãi hµng ngµy 
d, lµ lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian, kÓ chuyÖn, diÔn tÝch b»ng h×nh thøc s©n khÊu 
e, lµ lo¹i truyÖn kÓ, b»ng v¨n xu«i hoÆc v¨n vÇn m­în chuyÖn vÒ loµi vËt, ®å vËt hoÆc vÒ chÝnh con ng­êi ®Ó nãi bãng giã, kÝn ®¸o chuyÖn con ng­êi 
f, lµ lo¹i truyÖn kÓ vÒ nh÷ng hiÖn t­îng ®¸ng c­êi trong cuéc sèng nh»m t¹o ra tiÕng c­êi mua vui hoÆc phª ph¸n nh÷ng thãi h­, tËt xÊu trong x· héi 
g, Song thÊt lôc b¸t lµ thÓ th¬ do ng­êi ViÖt Nam s¸ng t¹o, gåm hai c©u b¶y ch÷ (song thÊt) tiÕp ®Õn hai c©u s¸u – t¸m(lôc b¸t) 
h, Ca dao – d©n ca lµ nh÷ng kh¸i niÖm t­¬ng ®­¬ng, chØ c¸c thÓ lo¹i tr÷ t×nh d©n gian, kÕt hîp lêi vµ nh¹c, diÔn t¶ ®êi sèng néi t©m con ng­êi 
1, TruyÒn thuyÕt. 
2, TruyÖn cæ tÝch. 
3, TruyÖn c­êi. 
4, TruyÖn ngô ng«n. 
5, Ca dao – d©n ca. 
6, Tôc ng÷. 
7, ChÌo. 
Văn học viết xuất hiện từ thế kỷ X: Chữ Hán , chữ nôm và chữ Quốc ngữ . - Văn học chữ Hán: từ TK X - TK XIX.  - Văn học chữ Nôm: từ TK XV - TK XIX . - Văn học viết bằng chữ Quốc ngữ: từ TK XVII - ngày nay. 
2. V¨n häc viÕt : 
II. Tiến trình lịch sử VHVN: 
Văn học viết VN chia làm 3 thời kỳ lớn: 
Từ TK X đến hết TK XIX. 
Từ đầu TK XX đến năm 1945. 
- Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay. 
Thø n¨m ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2009 
II. TiÕn tr×nh lÞch sö cña v¨n häc ViÖt Nam 
(5 phót ) 
C©u hái th¶o luËn 
KÓ tªn t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm tiªu biÓu trong tõng giai ®o¹n ? 
III. Mấy nét đặc sắc nổi bật của VHVN: 
1. Nội dung tư tưởng gồm : 
+ Tinh thần yêu nước . 
+ Ý thức cộng đồng. 
+ Tinh thần nhân đạo và tinh thần lạc quan . 
2. Về nghệ thuật : 
 Th­êng ® ược kết tinh trong những tác phẩm có quy mô không lớn nhưng dung dị và có vẻ đẹp hài hòa . 
ĐẶC ĐIỂM 
VH DÂN GIAN 
VH VIẾT 
Đặc điểm chung 
Thời điểm ra đời 
Tác giả 
Hình thức lưu truyền 
Hình thức tồn tại 
Vai trò , vị trí 
Tinh thần yêu nước chống xâm lược , tinh thần nhân văn , đề cao đạo lí , nhân nghĩa . 
chưa có chữ viết 
có chữ viết 
tập thể 
cá nhân 
Truyền miệng 
Chữ viết 
Gắn liền với những hoạt động khác nhau trong đ/s cộng đồng . 
Cố định thành văn bản viết. 
Là nền tảng của văn học dân tộc. 
Nâng cao và kết tinh những thành tựu nghệ thuật. 
* GHI NHỚ: ( Sgk trang 194) 
IV. Luyện tập : 
Bµi tËp1: Hoµn chØnh s¬ ®å sau: 
tæng kÕt v¨n häc 
Thø n¨m ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2009 
 IV. LuyÖn tËp : 
Bµi tËp 1 
V¨n häc d©n gian 
V¨n häc viÕt 
(XÐt vÒ v¨n tù) 
Ch ÷ 
quèc 
ng ÷ 
TruyÒn 
thuyÕt 
TruyÖn 
cæ 
tÝch 
TruyÖn 
c­êi 
Ch÷ 
H¸n 
Ch÷ 
N«m 
V¨n häc ViÖt Nam 
Ca 
dao 
- 
d©n 
ca 
Tôc 
ng÷ 
TruyÖn 
ngô 
ng«n 
ChÌo 
tæng kÕt v¨n häc 
Thø n¨m ngµy 16 th¸ng 4 n¨m 2009 
IV . LuyÖn tËp : 
Bµi tËp 2: ¶ nh h­ëng cña v¨n häc d©n gian ®Õn v¨n häc viÕt ë mét sè t¸c gi¶ 
V¨n häc d©n gian 
S¸ng t¹o cña t¸c gi¶ v¨n häc 
VÇng tr¨ng ai xÎ lµm ®«i 
§­êng trÇn ai xÎ ng­îc xu«i 
 hìi chµng. 
 (Ca dao) 
2. Ba ch×m b¶y næi 
(Thµnh ng÷) 
1. VÇng tr¨ng ai xÎ lµm ®«i 
Nöa in gèi chiÕc nöa soi dÆm tr­êng . 
( NguyÔn Du-TruyÖn KiÒu) 
2. BÈy næi ba ch×m víi n­íc non 
(Hå Xu©n H­¬ng-B¸nh tr«i n­íc) 
CỦNG CỐ:  Nội dung cần chú ý:   - Bộ phận hợp thành nền VHVN. - Lịch sử phát triển VHVN chia làm mấy thời kỳ . - Những nét đặc sắc nổi bật của VHVN. 
Dặn dò: Về nhà chuẩn bị phÇn B : 
SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC.