Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 101: Văn bản "Nước Đại Việt ta" - Dương Hoàng Giang

 BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN TRÊN ZOOM CHIẾN THẮNG COVID- 19 
GIÁO VIÊN: DƯƠNG HOÀNG GIANG 
TÁC PHẨM 
Trích" Bình Ngô Đại Cáo " 
Nguyễn Trãi 
Tiết 101: 
“Nước Đại Việt ta” 
Tìm hiểu chung 
Đọc – hiểu văn bản 
Tác giả 
Tác phẩm 
Thể loại 
Đọc và giải thích từ khó 
Bố cục 
Nguyên lí nhân nghĩa 
Chân lý về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt 
Sức mạnh của nhân nghĩa – sức mạnh của độc lập dân tộc 
I. Tìm hiểu chung1. Tác giả 
Quê: Chí Linh – Hải Dương 
Đỗ thái học sinh và ra làm quan dưới thời nhà Hồ 
T ham gia khởi nghĩa Lam Sơn và trở thành bậc khai quốc công thần, toàn tài hiếm có. Ông bị kết án oan và bị tru di tam tộc vào năm 1442. 
Tác phẩm nổi tiếng: “Ức trai thi tập”, “ Quốc âm thi tập”,“ Quân trung từ mệnh tập”, “ Bình Ngô đại cáo” 
(1380-1442) 
Di tích Lệ Chi Viên 
Đền Thờ Nguyễn Trãi ở Côn Sơn 
Toàn Cảnh đền Thờ Nguyễn Trãi Ở Côn Sơn 
Khu Di Tích Nguyễn Trãi Ở Côn Sơn - Hải Dương 
Chủ Tịch 
Dịch bia Nguyễn Trãi 
TẠI DI TÍCH CÔN SƠN 
(15 - 2 -1965) 
HỒ 
CHÍ 
MINH 
công bố năm 1428 sau khi quân ta đại thắng quân Minh 
Đoan trích thuộc phần đầu của tác phẩm Bình Ngô đại cáo 
Tác phẩm do Nguyễn Trãi làm thay lời của Lê Lợi tuyên bố về sự dẹp xong giặc Ngô 
2. Tác phẩm 
“Bình Ngô Đại Cáo” bằng chữ hán và chữ Quốc Ngữ 
3. Thể loại 
Cáo là thể văn nghị luận cổ, được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng trình bày một chủ trương hay công bố kết quả một sự kiện để mọi người cùng biết. 
Viết bằng thể văn biền ngẫu, có tính chất hùng biện, lời lẽ đanh thép, lý luận sắc bén, kết cấu chặt chẽ. 
GIỐNG NHAU 
- Cáo và Hịch đều là những văn bản chỉ có vua chúa, thủ lĩnh ( những người cẩm quyền nói chung ) được viết . 
- Có nội dung là những việc quan trọng, to lớn, có sức ảnh hưởng lớn với quốc gia, xã tắc . 
- Về nghệ thuật thì các thể loại này không hạn chế số câu chữ, văn phong mang tính chính luận nên ngôn từ sắc bén, trang trọng, lập luận chặt chẽ giàu sức thuyết phục.  
KHÁC NHAU 
CÁO 
+ Cáo dùng để trình bày một tuyên ngôn, một chủ trương, sự nghiệp. 
HỊCH 
+ Hịch dùng để khích lệ tinh thân nhân dân hoặc binh sĩ. 
4. Đọc và giải thích từ khó 
2 câu đầu 
nguyên lí nhân nghĩa 
8 câu kế 
chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt 
Các câu còn lại 
sức mạnh của nhân nghĩa, sức mạnh của độc lập dân tộc. 
5. Bố cục 
Tư tưởng nhân nghĩa 
- yên dân 
- trừ bạo 
II. Tìm hiểu văn bản:1/ Nguyên lí nhân nghĩa: 
2. Chân lý về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt. 
- Văn hiến 
- Lãnh thổ 
- Phong tục 
- Chủ quyền 
- Truyền thống lịch sử 
Sử dụng từ ngữ thể hiện tính chất hiển nhiên, vốn có 
So sánh, liệt kê, phép đối 
Khẳng định Đại Việt có chủ quyền ngang hàng với phương Bắc (Trung Quốc) 
V ă n Miếu – Quốc tử giám 
Chùa Một Cột 
Tháp Phổ Minh 
Khu di tích Nguyễn Trãi 
Đình thờ Vua Đinh- Vua Lê 
Cố đô Hoa Lư ­ 
Thành nhà Hồ 
Hồ Gươm 
Khuê Văn các – một trong những biểu tượng về truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam 
Chùa Một Cột 
Điện Kính Thiên 
Một số hình ảnh về Hà Nội xưa 
 Bức cuốn thư Chiếu dời đô bằng gốm sứ ở Đền Đô - một trong những biểu tượng về truyền thống lịch sử của dân tộc. 
3. Sức mạnh của nhân nghĩa – sức mạnh của độc lập dân tộc 
- Lưu Cung thất bại 
- Triệu Tiết tiêu vong 
- Toa Đô bị bắt sống 
- Ô Mã bị giết 
Sự thất bại của kẻ thù và sự chiến thắng của quân ta 
Sức mạnh của chính nghĩa, tự hào truyền thống đấu tranh của dân tộc. 
Nghệ thuật: liệt kê, cấu trúc biền ngẫu 
III. Tổng kết 
1, Nghệ thuật 
- Lập luận chặt chẽ 
- Chứng cứ hùng hồn 
III. Tổng kết 
2, Nội dung 
- Có ý nghĩa như một bản tuyên ngôn độc lập: Nước ta là đất nước có nền văn hiến lâu đời, có lãnh thổ riêng, phong tục riêng, có chủ quyền, có truyền thống lịch sử; kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định thất bại . 
1)Trải qua 18 đời vua Hùng Vương , quốc hiệu của nước ta là gì? 
 Vaên Lang  
2)Ngaøn naêm trang söû coøn ghi, 
Meâ Linh, soâng Haùt chæ vì non soâng. 
Chò em moät daï moät loøng, 
Ñuoåi quaân Toâ Ñònh khoûi vuøng bieân cöông? 
 Hai Baø Tröng  
3)Khieâm, Ung, Lieâm Toáng quaân vôõ maät, 
Phaù Chieâm thaønh môùi thaät laø gan, 
Töôùng naøo taøi ñöùc veïn toaøn, 
Baûy möôi taï theá, vua ban phuùc thaàn? 
 Lyù Thöôøng Kieät  
4)Hai laàn ñaïi thaéng quaân Nguyeân, 
Laäp leân coâng lôùn treân soâng Baïch Ñaèng? 
 Traàn Quoác Tuaán  
5)Nam quan baùi bieät cha giaø, 
Trôû veà, nôï nöôùc thuø nhaø lo toan. 
Lam Sôn goùp löôõi göôm vaøng, 
Bình Ngoâ ñaïi caùo, giang sôn thu veà? 
 Nguyeãn Traõi  
 Leâ Lai  
6)Chí Linh cöùu chuùa giaûi vaây 
Taám göông kim coå xöa nay, ai ngöôøi? 
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI 
HỌC THUỘC LÒNG ĐOẠN TRÍCH 
CHUẨN BỊ BÀI “ HÀNH ĐỘNG NÓI” TIẾP THEO