Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 Phát triển năng lực - Tiết 30: Văn bản "Bạn đến chơi nhà" - Phạm Thị Thu

Chµo mõng c¸c thµy c« gi¸o 
vỊ dù giê héi gi¶ng 
Giáo viên : Phạm Thị Thu 
Trường THCS Văn Phong 
Nèi th«ng tin hai cét 
Bµ HuyƯn thanh quan 
Ai lµ ai ??? 
 ø c Trai 
 Bµ chĩa th¬ N«m 
 Hång Hµ n÷ sÜ 
 TrÇn Nh©n T«ng 
§oµn ThÞ §iĨm 
NguyƠn Tr·i 
Hå Xu©n H­¬ng 
TrÇn Kh©m 
NguyƠn ThÞ Hinh 
Sau phĩt chia li 
Qua §Ìo Ngang 
B¸nh tr«i n­íc 
Thiªn tr­êng v·n väng 
C«n S¬n ca 
Søc sèng 
 d©n téc 
Ng÷ v¨n 7 
TiÕt 30: 
B¹n ®Õn ch¬i nhµ 
  NguyƠn KhuyÕn 
“ Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, 
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. 
Ao sâu nước cả, khơn chài cá, 
Vườn rộng rào thưa, khĩ đuổi gà. 
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, 
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. 
Đầu trị tiếp khách, trầu khơng cĩ, 
Bác đến chơi đây, ta với ta!” 
B¹n ®Õn ch¬i nhµ 
	 B¹n ®Õn ch¬i nhµ 
NguyƠn KhuyÕn 
	 § · bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ (1) 
 TrỴ thêi ®i v¾ng, chỵ thêi xa . (2) 	 
	 Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸, (3) 
 V­ên réng rµo th­a, khã ®uỉi gµ (4) 
 C¶i chưa ra c©y, cµ míi nơ, (5) 
 BÇu võa rơng rèn, m­íp ®­¬ng hoa (6) 
 §Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã, (7) 
	 B¸c ®Õn ch¬i ®©y, ta víi ta ! (8) 
PhÇn 2 
PhÇn 3 
PhÇn 1 
t 
t 
b 
b 
t 
t 
b 
b 
b 
t 
t 
t 
b 
b 
b 
b 
t 
t 
b 
b 
t 
t 
t 
b 
b 
t 
t 
b 
t 
t 
b 
b 
b 
t 
t 
b 
b 
t 
t 
t 
b 
b 
b 
b 
t 
t 
b 
b 
t 
t 
t 
b 
b 
t 
t 
b 
vÇn 
®èi nhau 
2 c©u ®Ị 
®èi nhau 
2 c©u thùc 
2 c©u luËn 
2 c©u kÕt 
vÇn 
vÇn 
vÇn 
vÇn 
niªm 
niªm 
niªm 
ThĨ thÊt ng«n b¸t cĩ – luËt tr¾c: 
*/ ThĨ th¬ thÊt ng«n b¸t cĩ §­êng luËt 
 Giống 
	Số câu, số chữ, cách hiệp vần, đối thanh, đối ý. 
Khác 
 Phá bỏ ràng buộc về bố cục (2/2/2/2) 
 Đề–Thực–Luận–Kết 
 Tạo ra một kết cấu độc đáo gồm 3 phần (1/6/1) 
§· bÊy l©u nay, b¸c tíi nhµ , 
 Thêi gian 
§· bÊy l©u nay 
 X­ng h« 
 b¸c 
Th©n mËt, gÇn gịi, 
t«n träng t×nh c¶m b¹n bÌ. 
NguyƠn KhuyÕn 
B¹n ®Õn ch¬i nhµ 
T©m tr¹ng: M ừng vui, xúc động . 
NiỊm vui,mong 
tõ l©u cã b¹n ®Õn ch¬i 
 TrỴ thêi ®i v¾ng, chỵ thêi xa 
 Ao s©u n­íc c¶, kh«n chµi c¸ 
 V­ên réng, rµo th­a khã ®uỉi gµ 
 C¶i chưa ra c©y, cµ míi nơ 
 BÇu võa rơng rèn, m­íp ®­¬ng hoa 
 Đ Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã 
B¹n ®Õn ch¬i nhµ 
NguyƠn KhuyÕn 
Những thứ cĩ sẵn - “cây nhà lá vườn” 
Cá 
Mĩn ngon 
Mướp 
Bầu 
Mãn d©n d· 
Gà 
Cà 
C ã 
®Çy 
®đ 
mäi 
thø 
Cải 
Bầu vừa rụng rốn 
Mướp đương hoa 
Mĩn dân dã 
Cĩ 
cải , cà , bầu , 
mướp 
nhưng 
 Mĩn dân dã đều chưa ăn được ! 
Cải chửa ra cây 
Cµ míi nơ 
Đầu trị tiếp khách trầu khơng cĩ 
Ao 
sâu 
nước 
cả, 
khơn 
chài 
cá 
B 
B 
T 
T 
B 
B 
T 
Vườn 
rộng 
rào 
thưa, 
khĩ 
đuổi 
gà 
B 
T 
B 
B 
T 
T 
B 
Cải 
chửa 
ra 
cây, 
cà 
mới 
nụ 
T 
T 
B 
B 
B 
T 
T 
Bầu 
vừa 
rụng 
rốn, 
mướp 
đương 
hoa 
B 
B 
T 
T 
T 
B 
B 
Đối 
Đối 
Ngôn ngữ thơ ở bài “Bạn đến chơi nhà” 
- Ngôn ngữ đời thường, mộc mạc, giản dị. 
- Ngôn ngữ đùa vui, hóm hỉnh. 
- Sử dụng từ thuần Việt . 
Ngôn ngữ thơ ở đoạn trích “ Sau phút chia ly” 
- Ngôn ngữ bác học, uyên bác. 
- Sử dụng từ Hán Việt với các điển tích điển cố mang ý nghĩa tượng trưng. 
C¸ch sư dơng tõ ng÷ ®Ĩ diƠn ®¹t c¸i kh«ng cã 
“Trẻ thêi ®i vắng chợ thêi xa. 
Ao sâu nước cả khơn chài cá, 
Vườn rộng rào thưa khĩ đuổi gà. 
Cải chửa ra cây, cà mới nụ, 
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. 
 B¸c ®Õn ch¬i ®©y ta víi ta.! 
ta víi ta : 
nhµ th¬ vµ ng­êi b¹n 
So sánh cụm từ “ta với ta” trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến với cụm từ “ ta với ta” trong bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan. 
Th¶o luËn nhãm 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
60 
59 
58 
57 
56 
55 
54 
53 
52 
51 
40 
39 
38 
37 
36 
35 
34 
33 
32 
31 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
50 
49 
48 
47 
46 
45 
44 
43 
42 
41 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
60 
59 
58 
57 
56 
55 
54 
53 
52 
51 
40 
39 
38 
37 
36 
35 
34 
33 
32 
31 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
50 
49 
48 
47 
46 
45 
44 
43 
42 
41 
Gièng nhau: - Cïng lµ ba ch÷ : Ta víi ta - Cïng khÐp l¹i hai bµi th¬. 
 ta víi ta 
§èi diƯn víi lßng m×nh, c« ®¬n, lỴ bãng gi÷a ®Ìo nĩi hoang s¬ 
 ta víi ta 
Sù to¶ s¸ng cđa t×nh b¹n tri kØ , cao ®Đp thiªng liªng 
B¹n ®Õn mõng vui.  
Kh«ng cã g× vỊ vËt chÊt ®·i b¹n. 
Cã t×nh b¹n 
 cao ®Đp 
C¸ch lËp ý 
 Gi¸ trÞ biĨu c¶m cao 
Nghệ thuật 
B¹n ®Õn ch¬i nhµ 
Tạo tình huống khéo léo 
- Lập ý bất ngờ 
-Vận dụng ngơn ngữ , thể loại điêu luyện 
- Tình bạn đậm đà, thắm thiết 
Ý nghĩa 
Nội dung 
Tỉng kÕt 
Bài thơ thể hiện một quan niệm về tình bạn, 
quan niệm đĩ vẫn cịn cĩ ý nghĩa, 
giá trị đến ngày nay 
“ 
Bµi th¬ mang c¸i hån xanh cđa v­ên t­ỵc” 
 Xu©n DiƯu 
 Xuân Diệu cho rằng ở bài thơ này 
cịn cĩ hình ảnh một bức tranh quê 
	"Một trong những hạnh phúc lớn nhất ở đời này là tình bạnvà một trong những hạnh phúc của tình bạn là Một người để gửi gắm những điều thầm kín..."    
A Byưh ( Kontum) cõng người bạn tật nguyền đến trường gần năm năm qua. 
Gặp nhau tay bắt mặt mừngBao nhiêu tình cảm đã từng xẻ chia 
Cỉng v­ên Bïi 
Con ®­êng dÉn lèi vỊ v­ên Bïi 
NÕp nhµ 7 gian 
NÕp nhµ thê phÝa sau 
NÕp nhµ thê phÝa sau 
Vì sao nói đây là bài thơ hay nhất về tình bạn? 
Vì nó ca ngợi tình ban chân thành mợc mạc nhưng tràn ngập niềm vui. 
Vì nó đã tạo ra mợt tình huớng bất ngờ thú vị làm cho người đọc ngạc nhiên cười xòa hóm hỉnh mà sâu sắc. 
Tình bạn chân thành cao cả đó được thực hiện trong hình thức thơ thất ngơn bát cú Đường luật rất chặt chẽ. 
XIN CẢM ƠN QUý THÇY C¤ GI¸O CïNG C¸C EM HäC SINH! 
XIN CHÀO TẠM BIỆT