Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 Phát triển năng lực - Tiết 115: Văn bản "Ca Huế trên sông Hương"

KIỂM TRA BÀI CŨ 
Em hãy nêu bố cục của văn bản “ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh ”? 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh ) 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU NỘI DUNG 
2. Nội dung văn bản 
a. Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương . 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
2. Nội dung văn bản 
a. Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương . 
+ Đêm . Thành phố lên đèn như sao sa . Màn sương dày dần lên . Cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục . 
+ Đêm đã về khuya . Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo , ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng . 
+ Trăng lên . Gió mơn man dìu dịu.Dòng sông trăng gợn sóng . Con thuyền bồng bềnh 
+ Tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương , cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh , mà trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc . 
Cảnh vật huyền ảo , êm đềm , thơ mộng 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh ) 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU NỘI DUNG 
2. Nội dung văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương . 
=> Cảnh vật huyền ảo , êm đềm , thơ mộng 
- Ca công : còn rất trẻ , nam mặc áo dài the, quần thụng , đầu đội khăn xếp , nữ mặc áo dài , khăn đóng duyên dáng . 
Lịch sự , duyên dáng 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh ) 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU NỘI DUNG 
2. Nội dung văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Cách thức biểu diễn ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương. 
=> Cảnh vật huyền ảo , êm đềm , thơ mộng 
- Ca công : 
 lịch sự , duyên dáng 
- Nhạc công : trau chuốt như ngón nhấn , ngón mổ , vỗ , vả , ngón bấm , day, chớp , búng , phi. 
=> tài hoa điêu luyện của người nghệ sĩ 
- Nhạc cụ : Đàn tranh , đàn nguyệt , đàn tì bà , đàn tam, đàn bầu , cặp sanh 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh ) 
Đ µn nguyÖt 
Đ µn bÇu 
CÆp sanh 
S¸o 
Đ µn tam 
Đ µn t ì bµ 
Đàn Tranh 
Nhị 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
2. Nội dung văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
- Th ời gian: ban đêm 
- Không gian: trên thuyền rồng xuôi dòng sông Hương . 
=> Cảnh vật huyền ảo , êm đềm , thơ mộng 
- Ca công : 
 lịch sự , duyên dáng 
- Nhạc công : tài hoa , điêu luyện . 
- Nhạc cụ : phong phú 
* Người nghe : 
+ Tâm trạng chờ đợi rộn lòng 
+ Xao động tận đáy hồn người 
* Nội dung : Có sôi nổi tươi vui,có buồn cảm , bâng khuâng,có tiếc thương ai oán 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh) 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HiỂU NỘI DUNG 
2. Nội dung văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã . 
 Câu hỏi thảo luận 
Tại sao có thể nói : nghe ca Huế là một thú tao nhã ? 
 Ca Huế là thú chơi tao nhã vì đó là hình thức sinh hoạt văn hoá thanh cao,lịch sự , sang trọng và gần gũi,dễ say lòng người.Điều đó thể hiện từ hình thức đến nội dung,từ không gian đến hình thức diễn xướng , từ cách biểu diến đến cách thưởng thức , từ người hát nhạc đến nhạc công,từ cách ăn mặc đến cách thể hiện giọng hát , 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh ) 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU NỘI DUNG 
3. Ý nghĩa văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
 Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã . 
* Sự hình thành ca Huế 
 Là các làn điệu dân ca, những điệu hò , điệu lí ..... bắt nguồn trong cuộc sống lao động , sinh hoạt của con người , nên thường sôi nổi , lạc quan , vui tươi . 
 Là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình của vua chúa , nơi tôn miếu của triều đình phong kiến , thường có sắc thái trang trọng , uy nghi . 
Ca Huế vừa sôi nổi,tươi vui , vừa trang trọng , uy nghi . 
Nhạc dân gian : 
Nhạc cung đình : 
 Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình 
2. Nội dung văn bản 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh ) 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU NỘI DUNG 
3. Ý nghĩa văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
 Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã . 
* Sự hình thành ca Huế 
 Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình . 
a Nghệ thuật : 
- Kết hợp phương thức thuyết minh , miêu tả và biểu cảm . 
- Sử dụng phép liệt kê . 
b. Nội dung 
 Tác giả giới thiệu vẻ đẹp của các làn điệu ca Huế . Đó là hình thức sinh hoạt văn hoá âm nhạc thanh lịch và tao nhã , một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng cần được bảo tồn và phát triển . 
* Ghi nhớ : SGK 
2. Nội dung văn bản 
IV. LUYỆN TẬP 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh ) 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
3. Ý nghĩa văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
 Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã . 
* Sự hình thành ca Huế 
 Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình . 
* Ghi nhớ : SGK 
2. Nội dung văn bản 
IV. LUYỆN TẬP 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh) 
1. Nội dung chính của văn bản là gì ? 
A . Ca ngơị vẻ đẹp của phong cảnh Huế . 
B. Ca ngơị vẻ đẹp của một hình thức sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế . 
C. Ca ngợi vẻ đẹp của những cô gái Huế . 
2.Hãy kể tên những làn điệu dân ca mà em biết ? 
- Dân ca quan họ Bắc Ninh 
- Dân ca Bắc Bộ 
- Dân ca Nam Bộ 
I.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
1. Cấu trúc 
II.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 
3. Ý nghĩa văn bản 
a.Huế , cái nôi của dân ca 
b. Những đặc sắc của ca Huế 
* Một đêm ca Huế 
Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa – âm nhạc thanh lịch và tao nhã . 
* Sự hình thành ca Huế 
- Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình . 
* Ghi nhớ : SGK 
2. Nội dung văn bản 
IV. LUYỆN TẬP 
1. Nội dung chính của văn bản là gì ? 
A . Ca ngơị vẻ đẹp của phong cảnh Huế . 
B. Ca ngơị vẻ đẹp của một hình thức sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế . 
C. Ca ngợi vẻ đẹp của những cô gái Huế . 
2.Hãy kể tên những làn điệu dân ca mà em biết ? 
- Dân ca quan họ Bắc Ninh 
- Dân ca Bắc Bộ 
- Dân ca Nam Bộ 
TIẾT 115 – VĂN BẢN: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG 
( Hà Ánh Minh) 
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ 
 Em hãy sưu tầm các làn điệu ca Huế và học cách biểu diễn 
 Viết đoạn văn giới thiệu một làn điệu dân ca 
 Chuẩn bị chuyên đề Văn nghị luận giải thích