Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 24: Đọc văn "Ca dao than thân, yêu thương tinh nghĩa"

LUẬT CHƠI 
- 3 HS tham gia trò chơi. Mỗi bạn có 15 giây suy nghĩ và trả lời 5 câu hỏi. Viết đáp án lên bảng tay. 
- Mỗi câu trả lời đúng được tối đa 5 điểm. Kết thúc trò chơi, ai có điểm cao nhất sẽ là người chiến thắng. 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
CÂU HỎI 1 
 Có con mà chẳng có cha 
Có lưỡi không miệng, đố là vật chi? 
Là cái gì? 
Đáp án: CON DAO 
CÂU HỎI 2 
Đây là nhân vật nào trong lịch sử ? 
Nam Quan bái biệt cha già, 
Trở về nợ nước, thù nhà lo toan. 
Lam Sơn góp lưỡi gươm vàng, 
“Bình Ngô đại cáo” giang sơn thu về. 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
Đáp án: NGUYỄN TRÃI 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
CÂU HỎI 3 
Chân đen, mình trắng, đứng nắng giữa đồng. 
	 Con gì? 
Đáp án: CON CÒ 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
CÂU HỎI 4 
Chọn đáp án đúng: 
Sen xa sen khô, hồ cạn;Liễu xa đào, li ễ u ngả, đào nghiêng.Anh xa em như b ế n xa ................. (đò, phà, thuyền)  Như Thúy Kiều xa . , biết mấy niên cho tái hồi! 
(Từ Hải, Kim Trọng, Mã Giám Sinh) 
Đáp án: THUYỀN/KIM TRỌNG 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
CÂU HỎI 5: 
Thân em xưa ở bụi tre 
Mùa đông xếp lại, mùa hè mở ra. 
(Là cái gì) 
Đáp án: CÁI QUẠT GIẤY 
Tiết 24 – Đọc văn 
CA DAO THAN THÂN, 
YÊU THƯƠNG TINH NGHĨA 
KẾT CẤU BÀI HỌC 
I. TÌM HIỂU CHUNG 
1. Đặc điểm ca dao	 
2. Chùm bài than thân, yêu thương, tình nghĩa 
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
1. Bài ca dao số 1 
Là tác phẩm thơ trữ tình dân gian	 
Kết hợp với âm nhạc khi diễn xướng 
Diễn tả thế giới nội tâm con người 
Diễn tả đời sống tâm hồn, tư tưởng, tình cảm của nhân dân trong các mối quan hệ lứa đôi, gia đình, quê hương, đất nước 
Những tiếng hát than thân 
Những lời ca yêu thương tình nghĩa 
Những bài ca dao hài hước 
MƯỜI TAY 
Bồng bồng con nín con ơi 
Dưới sông con cá lội , ở trên trời chim bay 
Ước gì mẹ có mười tay 
Tay kia bắt cá , còn tay này bắn chimMột tay chuốt chỉ chuồn kim 
Một tay đi làm ruộng một tay tìm hái rau 
Một tay ôm ấp con đauMột tay đi vay gạo , một tay cầu cúng maMột tay khung củi , muối dưaCòn tay để van lạy , để bẩm thưa đỡ đònTay nào để giữ  lâý conTay nào lau nước mắt , mẹ vẫn còn thiếu tayBồng bồng con ngủ con sayDưới sông cá vẫn lội , chim vẫn bay trên trời. 
(Ca dao Mường) 
Đố ai đếm được lá rừngĐố ai đếm được mấy từng trời caoĐố ai đếm được vì saoĐố ai đếm được công lao mẫu từ. 
Yêu nhau không quản đường xa 
Đi bộ không đến thì ta đi thuyền 
Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo 
Thất bát sông cũng lội, tứ cửu, tam thập lục đèo cũng qua 
NGHỆ THUẬT 
Thể thơ: 
 Lục bát, lục bát biến thể 
Biện pháp tu từ: 
 so sánh, ẩn dụ, nhân hóa 
Lối diễn đạt: 
một số công thức mang đậm sắc thái dân gian 
Bài ca dao 1, 2 
Những tiếng hát than thân 
Bài ca dao 3,4,5,6 
Những lời ca yêu thương tình nghĩa 
Thân em như tấm lụa đào 
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai. 
Câu hỏi 1: 
 Xác định nhân vật trữ tình và đối tượng trữ tình . 
Câu hỏi 2: 
 Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong bài ca dao. 
Câu hỏi 3: 
 Vì sao nhân vật trữ tình lại cất tiếng hát than thân. Thái độ của tác giả dân gian qua bài ca dao là gì? 
Câu 1: Đặc điểm nổi bật nhất của ca dao là gì? 
A. Những bài thơ hoặc những câu nói có vần điệu . 
B. Diễn tả cuộc sống thường nhật của con người. 
C. Đúc kết những kinh nghiệm đời sống thực tiễn. 
D. Diễn tả đời sống tâm hồn phong phú của người lao động. 
D 
Câu 2: Phương thức biểu đạt chủ yếu của ca dao là? 
	 A . Tự sự 
	 B . Miêu tả 
	 C . Biểu cảm 
	 D . Nghị luận 
C 
	 Câu 4: Ca dao không có đặc điểm nghệ thuật này? 
A . Sử dụng lối so sánh, ẩn dụ. 
B . Sử dụng phong phú phép lặp và điệp cấu trúc. 
C . Miêu tả nhân vật với tính cách phức tạp. 
D . Ngôn ngữ đời thường nhưng giàu giá trị biểu đạt. 
C 
Câu 3: Nhân vật trữ tình thường gặp nhất trong ca dao là? 
	A. Người đàn ông 
	B. Người phụ nữ 
	C. Trẻ em 
	D. Người dân thường 
B 
Theo em, người phụ nữ trong xã hội ngày nay, họ có nỗi lo về hạnh phúc như người phụ nữ trong bài ca dao hay không? Vì sao?