Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Tiết 16, Bài 10: Trung Quốc giữa thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX

Môn Lịch sử lớp 8 
Chào mừng quý thầy cô về dự giờ! 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Ấn Độ là thuộc địa của nước nào? 
 Anh 
2. Từ năm 1857 đến năm 1859 đã diễn ra cuộc đấu tranh nào của nhân dân Ấn Độ? 
 Khởi nghĩa Xi-pay 
Đảng Quốc đại được thành lập năm nào? 
 1885 
4. Đảng Quốc đại là chính đảng của giai cấp nào? 
 Tư sản 
5. Người đứng đầu phái “Cấp tiến” trong Đảng Quốc đại? 
 Ti-lắc 
 Mời các em tham quan một đất nước ở châu Á 
 Mời các em tham quan một đất nước ở châu Á 
Bản đồ các nước Châu Á 
TIẾT 16 - BÀI 10: TRUNG QUỐC GIỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
Bản đồ các nước Châu Á 
TIẾT 16 - BÀI 10: TRUNG QUỐC GIỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
Trung Quốc là nước lớn. Diện tích: 9,390 triệu km 2 (lớn nhất châu Á), đông dân, dân số hơn 1,440 tỉ người (16/10/2020) 
TIẾT 16 - BÀI 10: TRUNG QUỐC GIỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
TIẾT 16 - BÀI 10 
TRUNG QUỐC GIỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
Tiết 16 - BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA TK XIX - ĐẦU TK XX 
I . Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ . 
1. Nguyên nhân . 
Vì sao Trung Quốc bị xâm lược? 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ . 
1. Nguyên nhân . 
Trung Quốc rộng lớn, giàu t ài nguyên 
Chế độ phong ki ến suy y ếu . 
2 . Quá trình xâm lược 
 Sự kiện nào mở đầu cho sự xâm lược Trung Quốc của các nước đế quốc? 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ . 
 1.Nguyên nhân 
- Trung Quốc rộng lớn, giàu t ài nguyên 
- C hế độ phong ki ến suy y ếu 
2 . Quá trình xâm lược 
- 1840 – 1842: Anh tiến hành cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược Trung Qu ốc . 
Chiến tranh thuốc phiện 1840 - 1842 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I . Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ. 
1. Nguyên nhân. 
 - Trung Quốc rộng lớn, giàu t ài nguyên 
 - Chế độ phong ki ến suy y ếu 
2. Quá trình xâm lược 
- 1840 – 1842: Anh tiến hành cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược Trung Qu ốc . 
- Các nước đế quốc Âu, Mĩ và Nhật Bản tranh nhau xâu xé Trung Quốc. 
 Sau Anh là những nước nào xâm lược Trung Quốc? 
LÊ HỮU PHONG TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ MANG YANG 
NGA 
MÔNG CỔ 
BẮC KINH 
MÃN CHÂU 
Cáp Nhĩ Tân 
SƠN ĐÔNG 
Tế Nam 
PHÚC KiẾN 
Phúc Châu 
VÂN NAM 
QUẢNG TÂY 
Côn Minh 
THIỂM TÂY 
Tây An 
QUẢNG CHÂU 
Kiêm Điền 
 Châu Giang 
QUẢNG ĐÔNG 
SƠN TÂY 
Trực Lệ 
Thiên Tân 
BẢN ĐỒ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC XÂU XÉ TRUNG QUỐC 
S. Dương Tử 
Hoàng Hà 
Đức chiếm vùng Sơn Đông 
Anh chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử 
Pháp thôn tính vùng Vân Nam 
Nga, Nhật chiếm vùng Đông Bắc 
Hình 42. Các nước đế quốc xâu xé “cái bánh ngọt”Trung Quốc 
	 Từ trái qua phải: 
- Chân dung của Hoàng đế Đức 
- Tổng thống Pháp 
- Nga Hoàng 
- Nhật Hoàng 
- Tổng thống Mỹ 
- Thủ tướng Anh đương thời 
Vì sao các nước đế quốc không độc chiếm xâm lược TQ mà phải chia ra? 
Trong tác phẩm: Các nước đế quốc chủ nghĩa và Trung Quốc, Hồ Chí Minh chỉ rõ: 
“Mặc dù Trung Quốc rất suy nhược , mặc dù nội bộ Trung Quốc bị chia rẽ , nhưng dù sao, con số 111.139.000 km 2 vẫn là 1 miếng mồi quá to mà cái mõm của chủ nghĩa đế quốc thực dân không thể nuốt trôi ngay một lúc . Và không thể đẩy 1 cách tàn bạo 489.500.000 người Trung Quốc vào xiềng xích của chế độ nô lệ thuộc địa. Cho nên họ mới cắt vụn Trung Quốc ra . Cách này chậm hơn nhưng khôn hơn” 
 BÀI 10: 
TRUNG QUỐC CUỐI TK XIX - ĐẦU TK XX 
I . TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC CHIA XẺ: 
II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỶ XIX - ĐẦU THẾ KỶ XX 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ. 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
THỜI GIAN 
TÊN PHONG TRÀO ĐẤU TRANH 
KẾT QUẢ 
Ý NGHĨA 
1840 - 1842 
1851 - 1864 
1898 
Cuối TK XIX- đầu TK XX 
Cuộc kháng chiến chống Anh xâm lược 
Phong trào Thái Bình Thiên Quốc 
Cuộc vận động 
Duy tân 
Phong trào Nghĩa Hoà đoàn 
Thất bại 
Thể hiện tinh thần yêu nước, chống đế quốc, phong kiến 
Là cơ sở, điều kiện để xuất hiện các xu hướng, phong trào đấu tranh khác 
TIẾT 16 – BÀI 10: TRUNG QUỐC GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX 
II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỈ XIX –ĐẦU THẾ KỈ XX. 
Lương Khải Siêu ( 1873- 1929 ) 
Vua Quang Tự 
Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn 
Phong trào Thái bình Thiên quốc 
 BÀI 10: 
TRUNG QUỐC CUỐI TK XIX - ĐẦU TK XX 
I. TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC CHIA XẺ : 
II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỶ XIX - ĐẦU THẾ KỶ XX 
III. CÁCH MẠNG TÂN HỢI (1911) 
1. Tôn Trung Sơn và Trung quốc Đồng minh hội 
Em hãy cho biết một vài nét về Tôn Trung Sơn và sự thành lập Trung Quốc đồng minh hội? 
Tôn Trung Sơn (1866-1925) 
Ông sin h năm 1866 Quảng Đông trong một gia đình nông dân khá giả. Năm 13 tuổi, ông đến học ở Honolulu tại tiểu bang Hawaii, ở đây ông học các trường tiểu học và trung học nên chịu ảnh hưởng rất lớn của phương Tây. Năm 1883, ông trở về nước, và năm 1886 ông học Trường Đại học Y khoa Hương Cảng và trở thành bác sĩ năm 1892. Ông là một trong 2 người được tốt nghiệp trong lớp 12 người. Tuy nhiên sau đó thấy tình cảnh đất nước bị các đế quốc chia xẻ , ông bỏ nghề y theo con đường chính trị. Năm 1905, ông lập Trung Quốc Đồng minh hội . Năm 1911, Trung Quốc đồng minh hội lãnh đạo cuộc cách mạng Tân Hợi thành công. Tháng 1/ 1912, ông tuyên thệ nhậm chức Đại Tổng thống Lâm thời Trung Hoa Dân Quốc tại Nam Kinh. Nhưng sau đó, ông nhường chức này cho Viên Thế Khải với điều kiện Viên Thế Khải bắt vua nhà Thanh thoái vị để thành lập chế độ cộng hòa nhưng Viên Thế Khải đã phản bội, đàn áp lực lượng dân chủ cộng hòa. 
 BÀI 10: 
TRUNG QUỐC CUỐI TK XIX - ĐẦU TK XX 
I. TRUNG QUỐC BỊ CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC CHIA XẺ : 
II. PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CỦA NHÂN DÂN TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỶ XIX - ĐẦU THẾ KỶ XX 
III. CÁCH MẠNG TÂN HỢI (1911) 
1. Tôn Trung Sơn và Trung quốc Đồng minh hội 
Mục đích hoạt động của Trung Quốc Đồng minh hội? 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I . Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ . 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
III. C ách mạng Tân Hợi (1911 ) 
1 . Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội 
Tôn Trung Sơn (1866-1925) 
 8/1905, thành lập Đồng minh hội v à đề ra Học thuyết Tam dân. 
- Mục đích: Đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân Quốc, bình đẳng ruộng đất. 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I . Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ . 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
III. C ách mạng Tân Hợi (1911 ) 
1.Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội 
- 9/1905, thành lập Đồng Minh Hội v à đề ra Học Thuyết Tam dân. 
- Mục đích: Đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân Quốc, bình đẳng ruộng đất. 
2 . Cách mạng Tân Hợi (1911). 
- Nguyên nhân : 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I . Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ . 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
III. C ách mạng Tân Hợi (1911 ) 
1.Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội 
2 . Cách mạng Tân Hợi (1911). 
- Nguyên nhân : 9/5/1911, chính quyền Mãn Thanh trao quyền kiểm soát đường sắt cho các nước đế quốc 
- Diễn biến 
LÊ HỮU PHONG TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ MANG YANG 
Nam Kinh 
Thượng Hải 
Thanh Đảo 
Vũ Xương 
Hình 45. Lược đồ cách mạng Tân Hợi 
Phạm vi cách mạng lan rộng 
Nơi chính quyền nhà Thanh còn tồn tại 
Quảng Đông 
Quảng Tây 
NƠI CÁCH MẠNG 
BÙNG NỔ 
NAM KINH 
VŨ XƯƠNG 
 PHẠM VI CÁCH MẠNG 
 LAN RỘNG 
NƠI CHÍNH QUYỀN 
NHÀ THANH TỒN TẠI 
QUẢNG ĐÔNG 
29/12 /1911 
LƯỢC ĐỒ CÁCH MẠNG 
 TÂN HỢI (1911) 
NƠI CÁCH MẠNG 
LAN RỘNG 
THANH ĐẢO 
THƯỢNG HẢI 
BẮC KINH 
10 -10 /1911 
QUẢNG TÂY 
VÂN NAM 
TÂY AN 
NGOAÏI MOÂNG 
Nội Mông 
NƠI TUYÊN BỐ ĐỘC LẬP 
III. C ách mạng Tân Hợi ( 1911) 
1. Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GIƯA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ. 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
 2. Cách mạng Tân Hợi (1911 ). 
- Di ễn biến: 
+ 10/10/1911, cách mạng bùng nổ và giành thắng lợi ở Vũ Xương 
+ 29/12/1911, Trung Hoa Dân Quốc thành lập,Tôn Trung Sơn làm Tổng thống lâm thời 
+ Những người lãnh đạo thương lượng với Viên Thế Khải 
Phổ Nghi- Hoàng 
đế cuối cùng 
 Viên Thế Khải (1859-1916) 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
Viên Thế Khải sinh n ăm 18 59 ở Hà Na m . N hờ mối quan hệ của cha,Viên Thế Khải có một chỗ đứng trong quân đội nhà Thanh ở Sơn Đông. Năm 1884, Viên Thế Khải được cử làm Trú sứ của nhà Thanh tại Triều Tiên. Năm 1894 đến 1898, ông tham gia các cuộc đánh dẹp quân Nghĩa Hoà Đoàn. Nhờ công tiết lộ cuộc chính biến Mậu Tuất 1898 , Viên Thế Khải được Từ Hi phong làm Thống soái tân quân Bắc D ương. Năm 1901, Viên Thế Khải thay Lý Hồng Chương làm đại thần nhiếp chính. Sau khi cách mạng Tân Hợi thành công, Viên Thế Khải liền tìm mọi cách tấn công vào chính quyền mới. Vì gặp nhiều khó khan nên Tôn Trung Sơn thương lượng và nhường chức Tổng thống cho Viên Thế Khải với 1 số điều kiện. Tháng 3/1912, Viên Thế Khải tuyên bố nhận chức ở Bắc Kinh. Tuy nhiên, sau đó, Viên Thế Khải dung nhiều thủ đoạn để khôi phục lại chế độ quân chủ. Năm 1915, đại biểu quốc dân các tỉnh đều bỏ phiếu tán thành thể chế quân chủ lập hiến, Tham chính viện thay mặt quốc dân tôn Viên Thế Khải lên ngôi Hoàng đế. Lực lượng phản đế phát triển mạnh nhiều nơi. Viên Thế Khải vội vàng bỏ ý xưng đế, chỉ giữ chức Đại Tổng thống thôi, nhưng phe phản đối cũng không chịu. Tháng 5 năm 1916, phái cách mạng ở Quảng Châu thành lập Chính phủ Cộng hòa và bầu Lê Nguyên Hồng làm Đại Tổng thống. Viên Thế Khải uất chết ngày 6 tháng 6 năm 1916 . 
III. C ách mạng Tân Hợi ( 1911) 
1. Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GIƯA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ. 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
 2. Cách mạng Tân Hợi (1911 ). 
- Kết quả: 
- Ý nghĩa: 
2/1912, Tôn Trung Sơn từ chức, Viên Thế Khải làm Tổng thống. Cách mạng kết thúc 
III. C ách mạng Tân Hợi ( 1911) 
1. Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GIƯA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ. 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
 2. Cách mạng Tân Hợi (1911 ). 
- Ý nghĩa: 
 + Lật đổ chế độ phong kiến, lập nền cộng hoà. 
 + Tạo điều kiện cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc. 
 + Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á. 
III. C ách mạng Tân Hợi ( 1911) 
1. Tôn Trung Sơn và Trung Quốc Đồng minh hội 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ. 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
2. Cách mạng Tân Hợi (1911). 
 Là cuộc cách mạng tư sản không triệt để 
- Tính chất: 
III. C ách mạng Tân Hợi ( 1911) 
1. Tôn Trung Sơn và Trung Quốc đồng minh hội 
BÀI 10: TRUNG QUỐC GI ỮA THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
I. Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ. 
II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX. 
2. Cách mạng Tân Hợi (1911). 
Cách mạng Tân Hợi (1911) có những hạn chế gì? 
 Trả lời 
- Không nêu vấn đề đánh đuổi đế quốc, không tích cực chống phong kiến. 
Không đụng chạm đến giai cấp địa chủ phong kiến. 
 Không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân. 
B ÀI T ẬP CỦNG CỐ 
 C âu 1: Lý do nào khiến cho Trung Quốc trở thành đối tượng xâm lược của CNĐQ ở thế kỷ XIX? 
	 A. Trung Quốc là nước rộng, đông dân nhất thế giới 
	B. Trung Quốc là nước giàu tài nguyên 
	C. Chế độ phong kiến suy yếu 
	D. Tất cả các ý trên đều đúng 
* Chọn đáp án đúng 
B ÀI T ẬP CỦNG CỐ 
 C âu 2: Nước nào mở đầu cho quá trình xâm lược Trung Quốc của các nước đế quốc? 
	 A. Anh 
	B. Pháp 
	C. Đức 
	D. Nhật 
* Chọn đáp án đúng 
 C âu 3: Trung Quốc Đồng minh hội là tổ chức chính trị của giai cấp nào? 
	 A. Giai cấp nông dân Trung Quốc 
	B. Giai cấp tư sản Trung Quốc 
	C. Giai cấp địa chủ Trung Quốc 
	D. Giai cấp vô sản Trung Quốc 
B ÀI T ẬP CỦNG CỐ 
* Chọn đáp án đúng 
B ÀI T ẬP CỦNG CỐ 
 C âu 4: Đây là nơi đầu tiên nổ ra khởi nghĩa và giành được thắng lợi trong cuộc cách mạng Tân Hợi? 
	 A. Quảng Đông 
	B. Quảng Tây 
	C. Vũ Xương 
	D. Nam Kinh 
* Chọn đáp án đúng 
H 
N 
I 
S 
N 
 
D 
C 
Ợ 
Ư 
L 
M 
 
X 
N 
Ệ 
I 
H 
P 
C 
Ố 
U 
H 
T 
C 
Ú 
H 
P 
H 
N 
Ạ 
H 
N 
 
D 
M 
A 
T 
Ự 
T 
G 
N 
A 
U 
Q 
I 
Ợ 
H 
N 
 
T 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Dọc 
Vị vua đứng đầu phong trào Duy Tân ở Trung Quốc (1898) 
Đây là Học thuyết của Tôn Trung Sơn 
Trong Học thuyết Tam dân, dân sinh phải có nhu cầu này. 
Thực dân Anh đã tiến hành cuộc chiến tranh này tại 
Trung Quốc. 
Các nước đế quốc đã thực hiện âm mưu này đối với 
Trung Quốc 
Một trong 3 nội dung của Học thuyết Tam dân 
Tên cuộc cách mạng bùng nổ ở Trung Quốc vào năm 1911 
Bài tập ô chữ Em hãy đoán ô chữ qua nội dung bài học 
H ướng dẫn về nhà 
* Trả lời câu hỏi cuối bài 
 * Chuẩn bị trước bài 11: Các nước Đông Nam Á cuối thế kỷ XIX- đầu thế kỷ XX 
 * Làm bài tập trong vở bài tập