Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Bài 12: Nhật Bản giữa thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX - Bùi Thị Hồng Vân

TRƯỜNG PT DTBT THCS HỮU KIỆM 
CHÀO MỪNG QÚY THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 
Môn: Lịch sử 
 LỚP 8C 
GV : BÙI THỊ HỒNG VÂN 
Lược đồ nước Nhật 
Là một quốc đảo ở Đông Bắc châu Á, diện tích khoảng 374.000km 2 , nằm theo sườn phía đông lục địa châu Á. Mĩ danh “xứ sở hoa anh đào”, “đất nước mặt trời mọc” 
TƯỚNG QUÂN SÔ GUN 
- Tướng Sôgun, dòng họ Tôkugawa, 
dưới chế độ Mạc phủ đến giữa thế kỉ 
XIX, sau 265 năm thống trị 
(1603 - 1867), đã lâm vào tình trạng 
suy yếu, khủng hoảng nghiêm 
trọng. Đây là thời kì trong lòng 
xã hội phong kiến Nhật chứa đựng 
nhiều mâu thuẫn ở tất cả các lĩnh vực 
kinh tế, chính trị, xã hội... 
- Giữa lúc mâu thuẫn giai cấp 
trong nước ngày càng gay gắt, chế 
độ Mạc phủ khủng hoảng nghiêm 
trọng thì các nước tư bản phương 
Tây, trước tiên là Mĩ, sau là Anh, 
Pháp, Nga, Đức... dùng áp lực quân 
sự đòi Nhật phải mở cửa. 
TƯỚNG QUÂN SÔ GUN 
Vua Mit-su-hi-tô lên kế vị vua cha tháng 11/1867 khi mới 15 tuổi. Ông là người rất thông minh, dũng cảm, biết chăm lo việc nước, biết theo thời thế và biết dùng người. Tháng 1/1868, ông ra lệnh truất quyền Sô-gun và thành lập chính phủ mới, thủ tiêu chế độ Mạc phủ, lấy hiệu là Minh Trị và tiến hành cuộc cải cách Minh Trị Duy tân. 
Thiên hoàng Minh Trị 
(1852-1912) 
Cuộc cải cách Duy Tân Minh T rị được tiến hành trên những lĩnh vực nào ? 
Kinh tế 
Quân sự 
Nội dung cải cách Duy Tân 
Chính trị, xã hội 
- Bãi bỏ chế độ nông nô, xác lập quyền thống trị của tầng lớp quý tộc tư sản. 
- Ban hành hiến pháp 1889, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến. 
- Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học-kĩ thuật trong giảng dạy . 
- Cử học sinh ưu tú du học phương Tây 
- Thống nhất thị trường tiền tệ, phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn. 
- Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá.. 
- Tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây. 
- Thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự. 
Đồng Yên, đơn vị tiền tệ thống nhất của Nhật Bản sau Duy tân Minh Trị. 
 T àu sắt đầu tiên của Nhật sau cải cách Minh Trị 
 Nhật “ mở cửa ” các cảng tiếp xúc với phương Tây. 
Câu 1: Vì sao Nhật Bản không trở thành thuộc địa hay nửa thuộc địa? 
Câu 2: Vì sao Duy Tân Minh Trị ở Nhật có sức cuốn hút các nước châu Á noi theo? 
Câu 1: Vì sao Nhật Bản không trở thành thuộc địa hay nửa thuộc địa? 
=> Vì cải cách Duy t ân đưa nước Nhật phát triển mạnh theo con đường TBCN. 
Câu 2: Vì sao Duy t ân Minh Trị ở Nhật có sức cuốn hút các nước châu Á noi theo? 
=> Cải cách Duy t ân đưa nước Nhật từ một nước phong kiến nông nghiệp lạc hậu trở thành một nước tư bản công nghiệp phát triển. 
Theo em, đây có phải là một cuộc CM TS không? Tại sao? 
- Là cuộc cách mạng tư sản. 
- Vì : + Chấm dứt chế độ phong kiến (từ đầu 1868) của Sô-gun thiết lập chính quyền của của quý tộc tư sản hóa đứng đầu là Minh Trị. 
 + Cải cách toàn diện mang tính chất tư sản rõ rệt, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, đưa Nhật Bản thành một nước có nền kinh tế công thương nghiệp phát triển nhất châu Á, giữ vững được độc lập chủ quyền trước sự xâm lược các nước phương Tây. 
  Có mặt và chi phối các lĩnh vực: Công nghiệp hóa chất, máy móc, vũ khí, đóng tàu, tài chính, bảo hiểm, khai khoáng, kho bãi, thủy tinh, các sản phẩm điện - điện tử, bất động sản, luyện kim, xây dựng, lốp và cao su, thực phẩm và nước giải khát, bán lẻ, vận chuyển, hậu cần 
 L à một trong những  tập đoàn lớn nhất ở Nhật Bản lớn nhất thế giới. 
 Ban đầu chỉ là một hãng buôn nhỏ, được Mitsui Takatoshi (1622-1694) thành lâp từ thế kỉ XVII. Sau này do có công trong cuộc D uy tân Minh Trị nên được hưởng nhiều quyền lợi. Cuối thế kỉ XIX, Mit sưi trở thành một tập đoàn độc quyền khổng lồ 
THÀNH TỰU KINH TẾ NHẬT BẢN 
Ô tô chạy bằng năng lượng mặt trời 
Năng lượng điện mặt trời 
Người máy ASimo 
THÀNH TỰU KINH TẾ NHẬT BẢN 
Thủ đô Tôkiô Nhật Bản ngày nay 
LƯỢC ĐỒ ĐẾ QUỐC NHẬT CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
LƯỢC ĐỒ ĐẾ QUỐC NHẬT CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX 
NĂM 1872-1875 : CHIẾM LƯU CẦU 
NĂM 1895 : CHIẾM ĐÀI LOAN 
NĂM 1905 : CHIẾM PHÍA NAM ĐẢO XA-KHA-LIN VÀ LIÊU ĐÔNG, LỮ THUẬN 
NĂM 1910 : CHIẾM BÁN ĐẢO TRIỀU TIÊN 
NĂM 1914 : CHIẾM SƠN ĐÔNG 
Thủ tướng Phan Văn Khải 
thăm Nhật tháng 6/2004 
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Nhật Bản 3/2014 
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm Nhật tháng 10/2006 
 Cuộc hội đàm cấp cao giữa Việt Nam – Nhật Bản 
Thủ tướng Nhật Bản thăm Việt Nam từ ngày 18-20/10/2020. 
B ÀI T ẬP TR ẮC NGHI ỆM 
 Câu 1 : Ý nghĩa quan trọng nhất của cuộc Duy tân Minh Trị là ? 
	 A. Nhật trở thành nước TB đầu tiên ở châu Á. 
	 B. Sau cải cách, nền chính trị -xã hội Nhật ổn định. 
	C . Nhật có điều kiện phát triển công thương nghiệp nhất ở châu Á. 
	 D. Nhật giữ vững được độc lập, chủ quyền và phát triển CNTB 
D 
* Chọn đáp án đúng: 
 Câu 2 : Vì sao Nhật Bản thoát khỏi sự xâm lược của TB phương Tây ? 
	 A. Nhật có chính sách ngoại giao tốt. 
	B . Nhật tiến hành cải cách tiến bộ. 
	C. Nhật có nền kinh tế phát triển. 
	D. Chính quyền phong kiến Nhật mạnh 
B 
B ÀI T ẬP TR ẮC NGHI ỆM 
* Chọn đáp án đúng: 
Câu 3 : Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, đường lối ngoại giao của Nhật có gì nổi bật ? 
Đẩy mạnh công nghiệp hoá. 
Đẩy mạnh chính sách xâm lược và bành trướng. 
Đưa học sinh ưu tú đi học ở các nước phương Tây. 
Ưu tiên phát triển nông nghiệp. 
B 
B ÀI T ẬP TR ẮC NGHI ỆM 
* Chọn đáp án đúng: 
Câu 4 : Vì sao Nhật Bản không bị biến thành thuộc địa hay nửa thuộc địa, và có sức cuốn hút các nước châu Á noi theo? 
A . Cải cách duy tân đư a n ư ớc Nhật phát triển theo con đư ờng t ư bản chủ nghĩa 
B . Cải cách duy tân đư a n ư ớc Nhật từ một n ư ớc phong kiến lạc hậu thành n ư ớc t ư bản phát triển. 
C . Cả A, B đ ều đ úng. 
D . Cả A, B đ ều sai 
C 
YÊU CẦU VỀ NHÀ 
-Tìm hiểu thêm mối quan hệ Việt Nam – Nhật Bản qua các thời kì. 
- Ôn tập, kiểm tra giữa kì 
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ 
DỒI DÀO SỨC KHỎE 
THÀNH ĐẠT 
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT