Bài giảng Lịch sử Lớp 6 Sách Cánh diều - Bài 4: Xã hội nguyên thủy

BÀI 4 XÃ HỘI NGUYÊN THỦY 
MỤC TIÊU BÀI HỌC 
Mô tả được các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thủy 
Trình bày được những nét chính về đời sống của con người thời nguyên thủy trên thế giới và Việt Nam. 
Nêu được vai trò của lao động đối với quá trình phát triển của con người thời nguyên thủy và xã hội loài người. 
A. KHỞI ĐỘNG 
Nếu không có 
 điện thì sao? 
Nếu không có điện đời sống của chúng ta sẽ giống thời kì nguyên thủy. 
Từ khi con người xuất hiện 
Xã hội có giai cấp và nhà nước 
Xã hội nguyên thủy 
Xã hội nguyên thủy diễn ra trong khoảng thời gian nào? 
I. CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THỦY 
Quan sát hình 4.2 và sắp xếp các cụm từ sau để hoàn thành trục thời gian: 
Từ khi con người xuất hiện 
Xã hội có giai cấp và nhà nước 
Xã hội nguyên thủy 
Giai đoạn 
Tổ chức 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Bầy người nguyên thủy 
Thị tộc 
Bộ lạc 
I. CÁC GIAI ĐOẠN TIẾN TRIỂN CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THỦY 
Từ khi con người xuất hiện 
Xã hội có giai cấp và nhà nước 
Xã hội nguyên thủy 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Bầy người nguyên thủy 
Thị tộc 
Bộ lạc 
Giai đoạn 
Tổ chức 
Bầy người nguyên thủy 
Thị tộc 
Bộ lạc 
Gia đình 
Các gia đình có quan hệ huyết thống và có tộc trưởng đứng đầu 
Gia đình gồm bố-mẹ-con 
Bầy người nguyên thủy gồm vài gia đình sống cùng nhau 
Gồm các thị tộc sinh sống trên cùng địa bàn, đứng đầu là tù trưởng. 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Như vậy các các giai đoạn tiến triển của xã hội nguyên thủy là 
Ai nhanh nhất đúng nhấtHãy biểu diễn khái niệm thị tộc và bộ lạc dưới hình thức phần tử và tập hợp của toán học? 
Bộ lạc 
Thị tộc 
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
1. Lao động và công cụ lao động 
Quan sát hình ảnh kết hợp đọc SGK hoàn thành bảng sau 
Nội dung 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Đặc điểm cơ thể 
Công cụ lao động 
Nội dung 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Đặc điểm cơ thể 
Thể tích não 850-1100cm 2 
Thể tích não 850-1100cm 3 
Công cụ lao động 
Rìu cầm tay, mảnh tước 
Rìu mài lưỡi, lao, cung tên 
Theo em nhờ đâu con người ngày càng hoàn thiện bản thân? 
1. Lao động và công cụ lao động 
Nội dung 
Người tối cổ 
Người tinh khôn 
Đặc điểm cơ thể 
Thể tích não 850-1100cm 2 
Thể tích não 850-1100cm 3 
Công cụ lao động 
Rìu cầm tay, mảnh tước 
Rìu mài lưỡi, lao, cung tên 
Nhờ lao động con người đã từng bước tự cải biến và hoàn thiện mình. 
1. Lao động và công cụ lao động 
Tại Việt Nam tìm thấy nhiều công cụ bằng đá của Người tối cổ tại An Khê (Gia Lai), Núi Đọ (Thanh Hóa). 
Dấu tích người tiền cổ được tim thấy tại Việt Nam năm 2019 
Xem video, đọc SGK và cho biết tại sao lửa là phát minh quan trọng nhất của người tối cổ? 
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
2. Từ hái lượm, săn bắt đến trồng trọt, chăn nuôi 
Phiếu học tập 
Nhiệm vụ 1: Liệt kê ít nhất 6 cách thức lao động của người nguyên thủy mà em nhìn thấy trên trục thời gian: 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
Nhiệm vụ 2: Bắt cặp với một người bạn trao đổi về nội dung đã viết. Sau đó thống nhất cách thức nào giúp con người chuyể dần từ di cư sang định cư? 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
.................................................................................. 
II. ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
2. Từ hái lượm, săn bắt đến trồng trọt, chăn nuôi 
Ban đầu người nguyên thủy biết săn bắt, hái lượm Phụ thuộc tự nhiên nên phải di chuyển. 
Sau đó người nguyên thủy biết trồng trọt, chăn nuôi Dần sống định cư . 
Tại Việt Nam cũng xuất hiện nền nông nghiệp sơ khai và địa bàn cư trú cũng được mở rộng. 
Hình 4.9 cho em biết những thông tin gì? 
Sahara là vùng đất con người đã từng định cư, sinh sống, chăn nuôi. Nhưng ngày nay nơi đây là 1 sa mạc lớn 
Vậy điều gì đã xảy ra? 
III. ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
Đời sống tinh thần 
được hiểu là gì? 
Làm đẹp 
Nghệ thuật 
Tinh thần 
Tâm linh 
III. ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA NGƯỜI NGUYÊN THỦY 
Người nguyên thủy đã biết: 
Chôn cất người chết 
Sử dụng đồ trang sức 
Vẽ tranh trên hang động 
Điêu khắc 
LUYỆN TẬP 
Em hãy tưởng tượng em đang ở trong một khu rừng già, xa xôi, hoang vắng, chỉ có cây cối, hang đá, thú rừng và không có các vật dụng thời hiện đại như bật lửa, diêm, điện thoại di động, áo mưa, lương thực... Làm thế nào để em có thể tồn tại? 
VẬN DỤNG 
Giáo viên mời đại diện 4 bạn lên chơi. Giải thích tại sao sắp xếp như vậy. 
Các bạn còn lại nhận xét, góp ý.