Bài giảng Lịch sử Lớp 10 - Bài 11: Tây Âu thời hậu kì trung đại

 Bài 11 
TÂY ÂU THỜI 
HẬU KÌ TRUNG ĐẠI 
I- NHỮNG PHÁT KIẾN LỚN VỀ ĐỊA LÍ 
1. Nguyên nhân và điều kiện : 
 Tại sao sang thế kỷ XV con người có thể tiến hành các cuộc phát kiến địa lý ? 
I- NHỮNG PHÁT KIẾN LỚN VỀ ĐỊA LÍ: 
1. Nguyên nhân và điều kiện : 
- Do sản xuất phát triển dẫn đến nhu cầu về hương liệu , vàng bạc , thị trường tăng cao . 
Con đường giao lưu buôn bán qua Tây Á và Địa Trung Hải bị người A Rập độc chiếm . 
- Khoa học - kĩ thuật có nhiều tiến bộ 
Con đường giao lưu buôn bán qua Tây Á và Địa Trung Hải bị người Ả Rập độc chiếm . 
 Trong các yếu tố trên , yếu tố nào quan trọng nhất ? 
- Khoa học - kĩ thuật có nhiều tiến bộ   : 
Ngành hàng hải đã có những hiểu biết về địa lí , đại dương , sử dụng la bàn . 
Kĩ thuật đóng tàu có bước tiến quan trọng , đóng được những tàu lớn có thể đi xa và dài ngày ở các đại dương lớn . 
2 
C ác nhà hàng hải có hiểu biết nhiều về đại dương, có quan niệm đúng về hình dạng Trái đất, vẽ được hải đồ ghi rõ các vùng đất, các hòn đảo có dân cư. 
Thiết bị đo thiên văn, la bàn được sử dụng trong việc định hướng đại dương bao la. 
Thiết bị đo thiên văn 
La bàn 
2 
2 
Tàu Viking trước đây sử dụng mái chèo và dùng sức người nên không thể đi xa dài ngày . 
Kỹ thuật đóng tàu có nhiều tiến bộ người ta đã đóng được những con tàu có bánh lái và hệ thống buồm lớn như tàu Caraven . 
Dựa vào nội dung SGK và hình 27 trang 61, các tổ thảo luận và cử đại diện của tổ trình bày . ( T1: Đi-a-xơ ; T2: Cô – lôm – bô ; T3: Va-xcô-đơ Ga – ma; T4 : Ma – gien – lan ) 
Vịnh Ghi nê 
1487 
B Ồ ĐÀO NHA 
Chú giải 
Những cuộc phát kiến 
của Bồ Đào Nha 
Hành trình của Đi a xơ 
Hành trình của Vaxcô đơ Gama 
Những cuộc phát kiến 
của Tây Ban Nha 
Hành trình của F.Ma gien lan 
Hành trình của C.Côlômbô 
3 
B.Đi a xơ 
mũi Hảo Vọng 
mũi Bão Tố 
Năm 1487, Đi-a-xơ đã đi đến cực Nam của lục địa châu Phi, đặt tên là mũi Bão Tố , sau đổi thành mũi Hảo Vọng . 
Tàu thám hiểm của Cô-lôm-bô 
7 
Hai chuyeán ñi ñaàu tieân cuûa Coâ-loâm-boâ ñaõ ñöa oâng ñi voøng quanh 
caùc hoøn ñaûo cuûa vuøng Ca- ri-beâ . Chuyeán ñi thöù ba vaø thöù tö oâng 
ñaõ ñaët chaân ñeán moät vuøng ñaát roäng lôùn cuûa Nam Mó vaø Trung Mó 
Cu Ba 
biển Ăng-ti 
vùng Ca- ri-bê 
Trung Mĩ 
Nam Mĩ 
Nhìn thấy thổ dân da đỏ Côlômbô tưởng nhầm là người Ấn Độ 
Mũi Hảo Vọng 
1497 
BỒ ĐÀO NHA 
Chú giải 
Những cuộc phát kiến 
của Bồ Đào Nha 
Hành trình của Đi a xơ 
Hành trình của Vaxcô đơ Gama 
Những cuộc phát kiến 
của Tây Ban Nha 
Hành trình của F.Ma gien lan 
Hành trình của C.Côlômbô 
5 
Vaxcô Đơ Gama 
Ca- li-cút ( Ấn Độ , 
Năm 1497, Va-xcô đơ Ga -ma đã đến được Ca- li-cút ( Ấn Độ , 5 - 1498). 
11-1519 
PHILIPPIN 
BRAXIN 
Chú giải 
Những cuộc phát kiến 
của Bồ Đào Nha 
Hành trình của Đi a xơ 
Hành trình của Vaxcô đơ Gama 
Những cuộc phát kiến 
của Tây Ban Nha 
Hành trình của F.Ma gien lan 
Hành trình của C.Côlômbô 
1519 
TÂY 
 BAN 
 NHA 
13-2-1522 
06-3-1521 
Mũi 
Hảo Vọng 
 Ma gien lan 
6 
Năm 1519, Ma- gien-lan là người đã thực hiện chuyến đi đầu tiên vòng quanh thế giới bằng đường biển (1519 - 1521). 
 Vaxco de Gama 
BỒ 
 ĐÀO 
 NHA 
LIXBON 
PALÔT 
Mũi Xanh 
Vịnh Ghi nê 
Chú giải 
Những cuộc phát kiến 
của người Bồ Đào Nha 
Hành trình của Henri 
Hành trình của Vaxco de Gama 
Những cuộc phát kiến 
của người Tây Ban Nha 
Hành trình của F.Magienlan 
Hành trình của C.Côlômbô 
Hành trình của B. Điaxơ 
Mũi Hảo Vọng 
QĐ. Canari 
Đ.Xanxanvađo 
12-10-1492 
3-8-1492 
11-1519 
16-3-1520 
13-2-1522 
PHILIPPIN 
BRAXIN 
TÂY 
 BAN 
 NHA 
5-1498 
Calicut 
2. Các cuộc phát kiến lớn về địa lí 
Năm 1487, Đi-a-xơ đã đi đến cực Nam của lục địa châu Phi, đặt tên là mũi Bão Tố , sau đổi thành mũi Hảo Vọng . 
Năm 1492, Cô-lôm-bô đi từ Tây Ban Nha đến được Cu Ba và một số đảo thuộc vùng biển Ăng-ti , là người đầu tiên phát hiện ra châu Mĩ . 
Năm 1497, Va-xcô đơ Ga -ma đã đến được Ca- li-cút ( Ấn Độ , 5 - 1498). 
Năm 1519, Ma- gien-lan là người đã thực hiện chuyến đi đầu tiên vòng quanh thế giới bằng đường biển (1519 - 1521). 
3. Hệ quả của phát kiến địa lí : 
 Hệ quả của phát kiến địa lý ? ( Tích cực và hạn chế ) 
Đem lại hiểu biết mới về Trái Đất , về những con đường mới , dân tộc mới . Tạo điều kiện cho sự giao lưu giữa các nền văn hoá , văn minh khác nhau . 
Tuy nhiên , có hạn chế là đã làm nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa và buôn bán nô lệ . 
3. Hệ quả của phát kiến địa lí 
Đem lại hiểu biết mới về Trái Đất , về những con đường mới , dân tộc mới . Tạo điều kiện cho sự giao lưu giữa các nền văn hoá , văn minh khác nhau . 
Thúc đẩy thương nghiệp phát triển , thị trường được mở rộng , tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản ra đời . 
Tuy nhiên , có hạn chế là đã làm nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc địa và buôn bán nô lệ . 
I- SỰ NẢY SINH CHỦ NGHĨA TƯ BẢN Ở TÂY ÂU : ( HS đọc thêm ) 
CỦNG CỐ 
Nguyên nhân sâu xa đưa đến các cuộc phát kiến địa lí là : 
A. sự bùng nổ về dân số đặt ra yêu cầu cấp thiết tìm ra những vùng đất mới . 
B. sự phát triển của nền sản xuất đặt ra nhu cầu cấp thiết về nguyên liệu , thị trường , nguồn hương liệu và vàng bạc . 
C. thoả mãn nhu cầu muốn tìm hiểu , khám phá thế giới mới của con người . 
D. con đường giao lưu buôn bán từ Tây Âu qua Tây Á sang phương Đông bị người Arập độc chiếm . 
3. Tiền đề quan trọng nhất để các cuộc phát kiến địa lí có thể thực hiện được là : 
A. sự tài trợ về tài chính của chính phủ các nước Tây Âu . 
B. ước mơ chinh phục tự nhiên , lòng ham hiểu biết của con người . 
C. khoa học-kĩ thuật , đặc biệt là ngành hàng hải phát triển . 
D. thương nhân châu Âu có những am hiểu về đại dương . 
4. Các nước đi tiên phong trong các cuộc phát kiến địa lí là : 
A. Anh , Hà Lan . 
B. Hi Lạp , Italia. 
C. Tây Ban Nha , Bồ Đào Nha . 
D. Tây Ban Nha , Anh .